Antroposen Çağda İklim Değişikliği Anlatıları: Kurgusallaştırılmış Bilim Bilimselleştirilmiş Kurgu

Yıl 2024, Sayı: Ö14, 1113 - 1130, 21.03.2024

Sezgin Toska

https://doi.org/10.29000/rumelide.1441384

Öz

21. yüzyılda iklim krizi, yaşamın bir parçası haline gelen, nedenleri ve sonuçları göz önünde bulundurulduğunda insanların göz ardı edemeyeceği, yok sayamayacağı gündemlerden biri olmuştur. haline gelmiştir. Bu da beraberinde iklim krizinin ele alınması hususunda yeni anlatılara ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur. İklim krizinin, yeryüzünün fiziksel, bilimsel, kültürel, felsefi, sosyolojik, psikolojik, spirütüel, politik vb. dönüşümlere tanıklık edilirken antroposen çağda yazılan iklim edebiyatında nasıl ele alındığı, nasıl ele alınması gerekliliği bir noktada yaşanan iklim krizinin kendisi kadar önemli hale gelebilmiştir. Bu noktada Antroposen çağda yazılan iklim edebiyatı kurgu-gerçek ilişkisi bağlamında bilim sanat ekseninde ele alınmaya çalışılacaktır. İklim edebiyatı içerisine dahil edilen eserlerin iklim krizini ele alırken bilimsel verileri nasıl kullandığı dahası bu bilimsel veri ve bilgilerin üzerine ne katabileceği seçilen örnekler üzerinden tartışılmaya çalışılacaktır. Kurgu anlatılar iklim krizinin/değişikliğinin sadece doğa/fen bilimleri özellikleriyle ilgili bilgi vermekle yetinmeyip, bu krizin somutlaştırılıp, gözle görülebilir, elle tutulabilir hale gelmesine yardımcı olacak imge, kavram ve örneklerle söz konusu krizin gündelik yaşamda, insanların psikolojisinde sosyal hayatlarında, yaşadıkları toplumda ve ülkelerde nasıl deneyimlenebileceği konusunda da fikir sahibi olmalarına yardımcı olabilmektedir. Bu bağlamda sanatsal ve edebi özellik ile gücünün yanı sıra ekokurgu anlatılar disiplinlerarası ve disiplinlerüstü çalışmaların sonuçlarının halka ulaşacağı bir köprü görevi görebilmekte ya da bu fen, sosyal ve insani bilimler alanları bu anlatılarda bir araya getirerek displinler arası ya da disiplinler üstü çalışmayı bizzat kendisi üzerine vazife edinerek organize edebilmekte böylesine bir potansiyele sahip olduğunu da ortaya koyabilmektedir. Bir yandan bilimsel disiplinlerle işbirliği sayesinde gerçekliğe sıkı bağlı kalırken diğer yandan sanatın ve kurgunun vermiş olduğu özgürlük alanını kullanarak söz konusu bilgilerin aktarımı ve farklı disiplinlerle ve farklı boyutlarıyla insanların üzerindeki farklı etkilere neden olabilecek imkanların oluşturulmasına da yol açabilmektedirler.

Anahtar Kelimeler

İklim krizi, Kurgu, Anlatı, Antroposen, Ekoeleştiri

Kaynakça

• Barbash, T. (2018). The last good chance. Ecco, an imprint of HarperCollins Publishers.
• Barbour, M. T. (2010). Blue Water, Blue Island. Old Line Pub. Book.
• Buckner, M. M. (2009). Watermind. Tor.
• Dionne, K. (2008). Freezing Point. Jove Books.
• Dionne, K. (2011). Boiling point.
• Foster, J. B. (2003). Ecology against capitalism. Cornerstone Publications.
• Francis, J. (2003). Old poison: A diana hunter mystery. iUniverse, Inc.
• Gasman, M., & Stein, K. (2016). How to write an influential press release. In Academics going public: How to write and speak beyond academe. essay, Routledge.
• Giddens, A., Baltacı, E., & Salman, G. (2013). İklim değişikliği SIYASETI. Phoenix Yayınevi.
• Glotfelty, C., Fromm, H., & Glotfelty, C. (2009). Introduction: Literary Studies in an Age of Environmental Crisis. In The ecocriticism reader: Landmarks in literary ecology. introduction, The University of Georgia Press.
• Gökmen, S., & Görür, N. (2011). Temel Ekolojik Kavramlar. In Genel Ekoloji. essay, Nobel Yayın.
• Hansen, J. E., & Yılmaz, A. (2009). Küresel ısınmanın Kırılma Noktası. Ayrıntı.
• Kadıoğlu, M. (2007). Küresel Iklim Değişimi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nixon, R. (2013). Slow violence and the environmentalism of the poor. Harvard University Press.
• Robinson, K. S. (2004). Forty signs of rain. HarperCollins.
• Robinson, K. S. (2007a). Fifty degrees below. Bantam Books.
• Robinson, K. S. (2007b). Sixty Days and counting. Bantam Books.
• Robinson, K. S., Robinson, K. S., Robinson, K. S., & Robinson, K. S. (2015). Green earth: The science in the capitol trilogy: Forty signs of rain ; fifty degrees below ; sixty days and counting. Harper Voyager.
• Schneider-Mayerson, M., Mossner, A. W. von, Malecki, W., Hakemulder, J., Hakemulder, J., Malecki, W., Mossner, A. W. von, & Schneider-Mayerson, M. (2023). Introduction: Toward an Integrated Approach to 1 Environmental Narratives and Social Change. In Empirical ecocriticism: Environmental narratives for social change (pp. 1–32). introduction, University of Minnesota Press.
• Seymour, N. (2018). Bad environmentalism: Irony and irreverence in the ecological age. University of Minnesota Press.
• Siegel, R. P., & Saillant, R. (2009). Vapor Trails. ....................
• Slovic, S. (2018). Empiricism, Information Management, and Environmental Humanities. The Journal of Ecocriticism A New Jourmal of Nature, Society and Literature, 8(1), 1–7.
• Spence, C., Gönen, S., & Ağar, S. (2007). Küresel ısınma. Pegasus Yayınları.
• Starke, L., Başçı, A., & Cameron, E. (2009). Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri Küresel İklim Değişikliğinin Ön Saflarında. In Dünyanın Durumu 2009: ısınmakta Olan Bir Dünyaya Bakış: Sürüdürülebilir Bir Topluma doğru Ilerlemeye Yönelik Worldwatch Enstitüsü Raporu. essay, Tema.
• Steffen, W., Grinevald, J., Crutzen, P., & McNeill, J. (2011). The anthropocene: Conceptual and historical perspectives. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 369(1938), 842–867. https://doi.org/10.1098/rsta.2010.0327
• Trexler, A. (2015). Anthropocene fictions: The novel in a time of climate change. University of Virginia Press.
• Walsh, S. (2013). Nature faking and the problem of the “real.” Interdisciplinary Studies in Literature and Environment, 22(1), 132–153. https://doi.org/10.1093/isle/ist032