Relationships Between High School Students' Social Media Addiction Levels and Their Perceptions of Social and Academic Competence

Yıl 2024, Sayı: 40, 253 - 264, 25.06.2024

İsmail Eray Dursun , İsmail Ataç , Serkan Yüksel

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502190

Öz

The aim of the study was to determine the relationship between high school students' social media addiction levels and their social and academic competence perception levels. In this direction, 578 high school students studying in Kadıköy and Silivri districts of Istanbul province in the 2023-2024 academic year were reached by convenient sampling method. Data were obtained by applying the "Social Media Addiction Scale for Adolescents" and "Perception of Efficacy Scale for Adolescents". Pearson correlation coefficient and regression analyses were used to analyze the data in the study conducted according to the correlational survey model. According to the findings, it was revealed that there was a negative and low-level significant relationship between students' social media addiction levels and their perceptions of academic efficacy. In addition, students' social media addiction levels explain approximately 7% of the total variance in students' perceptions of academic efficacy. In light of these findings, educational institutions and families should take measures to increase students' academic self-efficacy and control social media use. Students should be provided with support to increase their self-confidence and belief in their academic success.

Anahtar Kelimeler

social media, dependence, academic proficiency, social competence

Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile sosyal ve akademik yeterlik algıları arasındaki ilişkilerin İncelenmesi

Öz

Araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile sosyal ve akademik yeterlik algı düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2023-2024 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Kadıköy ve Silivri ilçelerinde okuyan ve uygun örnekleme yöntemi ile 578 lise öğrencisine ulaşılmıştır. Veriler “Ergenler için Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği” ve “Ergenler için Yeterlik Algısı Ölçeği” uygulanarak elde edilmiştir. İlişkisel tarama modeline göre yürütülen araştırmada verilerin analizinde parametrik analizlerden Pearson korelasyon katsayısı ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgulara göre öğrencilerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile akademik yeterlik algıları arasında negatif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrencilerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri öğrencilerin akademik yeterlik algıları üzerindeki toplam varyansın yaklaşık %7’sini açıklamaktadır. Bu bulgular ışığında, eğitim kurumları ve aileler, öğrencilerin akademik öz yeterliklerini artırmaya ve sosyal medya kullanımını kontrol etmeye yönelik önlemler almalıdır. Öğrencilere, kendilerine güvenmeleri ve akademik başarılarına olan inançlarını artırmaları konusunda destek sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

sosyal medya, bağımlılık, akademik yeterlik algısı, sosyal yeterlik algısı

Kaynakça

• Açıkgöz, A., Ezen, M., Emir, B., & Özkaraman, A. (2019). Effect of social media dependence of nursing students on communication skills. Kocaeli Medical Journal, 8(1), 130-140. https://doi.org/10.5505/ktd.2019.04934
• Aktan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (4), 405-421. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.379886
• Aldhafri, S., Alrajhi, M., Alkharusi, H., Al-Harthy, I., Al-Barashdi, H., & Alhadabi, A. (2020). Parenting styles and academic self-efficacy beliefs of omani school and university students. Education Sciences, 10(9), 229. https://doi.org/10.3390/educsci10090229
• Alkharusi, H., Aldhafri, S., Alnabhani, H., & Alkalbani, M. (2014). Classroom assessment: Teacher practices, student perceptions, and academic self-efficacy beliefs. Social Behavior and Personality an International Journal, 42(5), 835-855. https://doi.org/10.2224/sbp.2014.42.5.835
• Alnjadat, R., Hmaidi, M., Samha, T., Kilani, M., & Hasswan, A. (2019). Gender variations in social media usage and academic performance among the students of university of sharjah. Taibah University Medical Science Journal, 14(4), 390-394. https://doi.org/10.1016/j.jtumed.2019.05.002
• Altermatt, E. (2016). Academic support from peers as a predictor of academic self-efficacy among college students. Journal of College Student Retention Research Theory & Practice, 21(1), 21-37. https://doi.org/10.1177/1521025116686588
• Aydın, İ., E. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımları üzerine bir araştırma: Anadolu üniversitesi örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 373-386.
• Ayhan, R., Akay, B., Öçalan, M., & Orhan, R. (2022). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon fayda düzeyleri ile akademik öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 258-276. https://doi.org/10.31680/gaunjss.1146884
• Bakioğlu, F. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal yeterliğin algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18), 1860-1875. https://doi.org/10.26466/opus.544883
• Bilgin, M. (2018). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik bozukluklar arasındaki ilişki. The Journal of Internatioal Scientific Researches, 3(3), 237-247. https://doi.org/10.23834/isrjournal.452045
• Boahene, K., Fang, J., & Sampong, F. (2019). Social media usage and tertiary students’ academic performance: examining the influences of academic self-efficacy and innovation characteristics. Sustainability, 11(8), 2431. https://doi.org/10.3390/su11082431
• Bolat, D. & Korkmaz, Ö. (2021). Ortaokullarda ergenlik çağındaki öğrencilerin siber zorbalık davranışları, sosyal medya bağımlılıkları ve sosyal medya bozuklukları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 253-268.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Caratiquit, K. & Caratiquit, L. (2023). Influence of social media addiction on academic achievement in distance learning: intervening role of academic procrastination. Turkish Online Journal of Distance Education, 24(1), 1-19. https://doi.org/10.17718/tojde.1060563
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları (H. Ekşi, Çev. Ed.). İstanbul: Edam.
• Creswell, J. W. & Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı. Ankara: Nobel.
• Demir, İ. (2020). SPSS ile istatistik rehberi. İstanbul: Efe Akademi.
• Demir, Y. (2023). Dijital oyun bağımlılığı ve öz yeterliğin ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi akademik başarısına etkisi: Bir yapısal eşitlik modeli. E-International Journal of Educational Research, 14(6), 72-91. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1318399
• Demirel, Y. (2023). Üretkenlik Karşıtı Çalışma Davranışları Bağlamında Sosyal Medya Bağımlılığı. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 473-489.
• Ergen, R., M. & Akacan, B. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 582-599. https://doi.org/10.53444/deubefd.956418
• George, D. & Mallery, M. (2010). Spss for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 Update, 10th Edition, Pearson, Boston.
• Güleryüz, S., Esentaş, M., Yıldız, K. & Güzel, P. (2020). Sosyal izolasyon sürecindeki bireylerin serbest zaman değerlendirme biçimleri: Sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. FOCUSS Spor Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-45.
• Güner, T., Demir, İ., & Erdem, S. (2022). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ile akademik öz yeterlik ve yalnızlık arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Journal of Higher Education and Science, 12(3), 508-518. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1139247
• Han, H. S. & Kemple, M. K. (2006). Components of social competence and strategies of support: Considering what to teach and how. Early Childhood Education Journal, 34 (3), 241-245. https://doi.org/10.1007/s10643-006-0139-2
• Hassan, S., Algahtani, F., Zrieq, R., Aldhmadi, B., Atta, A., Obeidat, R., & Kadri, A. (2021). Academic self-perception and course satisfaction among university students taking virtual classes during the covid-19 pandemic in the kingdom of Saudi-Arabia (KSA). Education Sciences, 11(3), 134. https://doi.org/10.3390/educsci11030134
• Hou, Y., Xiong, D., Jiang, T., Song, L., & Wang, Q. (2019). Social media addiction: its impact, mediation, and intervention. Cyberpsychology Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 13(1). https://doi.org/10.5817/cp2019-1-4
• İliş, A & Gülbahçe, A. (2019). Sosyal medya bağımlılığı ile iletişim becerileri arasındaki yordayıcı ilişkinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 78, 45-60.
• Karaman, H. & Artan, A. (2022). Investigation of self-esteem and self-efficacy levels of vocational high school students during the internship application: the example of tourism vocational high school. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 6(1), 113-129. https://doi.org/10.32960/uead.1032504
• Kaya, D. & Bozdağ, H. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak matematik öz-yeterlik kaynakları ve fen öz-yeterlik algısı. European Journal of Contemporary Education, 18(4). https://doi.org/10.13187/ejced.2016.18.438
• Kaygas, Y., Şam, M., Doğan, Y., Ağaoğlu, C., Sonkur, A., & Durmuş, E. (2023). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığının yordayıcıları olarak sosyal kaygı ve öz yeterlik. Bağımlılık Dergisi, 24(4), 461-474. https://doi.org/10.51982/bagimli.1230295
• Kim, N., Byeon, S., & Son, Y. (2017). The mediating effect of academic self-efficacy in the relationship between middle school students' perceptions of teaching competencies and math achievement. Asian Journal of Education, 18(2), 365-387. https://doi.org/10.15753/aje.2017.06.18.2.365
• Koçak, M. & Traş, Z. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ile sosyal ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusu ve yaşamın anlamı arasındaki yordayıcı ilişkiler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 1618-1631. https://doi.org/10.33206/mjss.893201
• Kuss, D. J. & Griffiths , M. (2011). Online social networking and addiction—a review of the psychological literature . International Journal of Environmental Research and Public Health(8), 3528-3552. doi:10.3390/ijerph8093528
• Ma, Y., Yang, X., Hong, L., & Tang, R. (2022). The influence of stress perception on academic procrastination in postgraduate students: the role of self-efficacy for self-regulated learning and self-control. International Journal of Digital Multimedia Broadcasting, 2022, 1-11. https://doi.org/10.1155/2022/6722805
• Matang, M., Maftuh, B., Malihah, E., & Hudi, I. (2022). Student indicator of social media addiction that lead to conflict. In Annual Civic Education Conference (ACEC 2021)(pp. 230-236). Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/assehr.k.220108.042
• Özer, A., Gençtanırım Kurt, D., Kızıldağ, S., Demirtaş Zorbaz, S., Arıcı Şahin, F., Acar, T., Ergene, T. (2016). Ergenler için yeterlik algısı ölçeğinin (YAÖ) geliştirilmesi. Eğitimde ve Psikolojde Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 237-250. https://doi.org/10.21031/epod.17205
• Özgenel, M., Canpolat, Ö. & Ekşi, H. (2019). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği (ESMBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(3), 629-662. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.3.0086
• Pa, W., Mahmud, M., & Zainal, M. (2021). Implications of social media addiction on academic performance among generation z student-athletes during covid-19 lockdown. International Journal of Learning Teaching and Educational Research, 20(8), 194-209. https://doi.org/10.26803/ijlter.20.8.12
• Pan, X. (2022). Exploring the multidimensional relationships between educational situation perception, teacher support, online learning engagement, and academic self-efficacy in technology-based language learning. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1000069
• Ribeiro, M., & Fernandes, A. (2020). Academic self-efficacy in Portuguese public higher education students. In INTED2020 Proceedings (pp. 7995-8002). IATED.
• Savcı, M. & Aysan, F. (2017). Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal bağlılık: İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Dusunen Adam the Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 30(3), 202-216. https://doi.org/10.5350/DAJPN2017300304
• Sayın, A., & Takıl, N. B. (2017). Türkçe öğretmen adaylarının sosyal ve akademik yeterlik algılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 868-883. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326603
• Suhud, U., Allan, M., Prihandono, D., & Monoarfa, T. (2023). We are cyborgs: the role of narcissism and self-esteem to become social media and tourism addicts. International Journal of Data and Network Science, 7(1), 73-82. https://doi.org/10.5267/j.ijdns.2022.12.004
• Tabassam, W. & Grainger, J. (2002). Self-concept, attributional style and self-efficacy beliefs of students with learning disabilities with and without attention deficit hyperactivity disorder. Learning Disability Quarterly, 25(2), 141-151. https://doi.org/10.2307/1511280
• Taşdemir, C. (2019). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Yükseköğretim Çalışmaları, 9(2), 72. https://doi.org/10.5539/hes.v9n2p72
• Tutgun Ünal, A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Tutgun Ünal, A. (2020). Sosyal Medya. İstanbul: Der Kitabevi.
• Yıldırım, M. (2021). Örneklem ve örnekleme yöntemleri. S. Şen & İ. Yıldırım (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 61-93). Ankara: Nobel.
• Yılmazsoy, B. & Kahraman, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile sosyal medyayı eğitsel amaçlı kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Facebook örneği. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 6(1), 9-20.
• Zivnuska, S., Carlson, J. R., Carlson, D. S., Harris, R. B. & Harris, K. J. (2019). Social media addiction and social media reactions: The implications for job performance. The Journal of Social Psychology, 159(6), 746-760.