Examination of Political News in Internet Newspapers within the Framework of 5W1H Rule and News Writing Techniques: The Example of Hürriyet, Mynet and Sözcü

Yıl 2024, Sayı: 40, 532 - 552, 25.06.2024

Mehmet Emin Begtimur

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502214

Öz

New technologies that affect and radically change many areas of social life have deeply affected the means of communication and especially the way the journalism profession operates. New communication tools have affected all news production processes, including reaching the news source, collecting and selecting news material, writing it and delivering it to the target audience, and have caused significant changes in the way of handling. Although it has the features of traditional newspapers, the internet newspaper has a number of new features and can produce and publish the same news in different formats on the same platform, thanks to its convergence feature. Accordingly, it is possible to state that the news writing rules and news writing techniques used in internet journalism have also undergone some changes. The research investigates which of the 5W1H elements are highlighted in political news in internet journalism and what kind of news writing techniques are used. For this purpose, content analysis was conducted on a total of 60 political news selected by random sampling method from the online newspapers of Hürriyet, Mynet and Sözcü. As a result of the content analysis, it was determined that, unlike traditional newspapers, some news writing rules and news writing techniques are frequently preferred in online newspapers.

Anahtar Kelimeler

Internet newspaper, political news, news writing rules, news writing techniques

İnternet Gazetelerindeki Siyasi Haberlerin 5N1K Kuralı ve Haber Yazma Teknikleri Çerçevesinde İncelenmesi: Hürriyet, Mynet ve Sözcü Örneği

Öz

Toplumsal hayatın birçok alanını etkileyen ve kökten değiştiren modern teknolojiler iletişim araçlarının özelliklerini, işleyişini, üretim ve tüketim süreçlerini ve özellikle de gazetecilik mesleğinin işleyişi biçimine de derinden etkilemiştir. Yeni iletişim araçları haber kaynağına ulaşılması, haber malzemesinin toplanması ve seçilmesi, yazılması ve hedef kitleye ulaştırılmasını kapsayan tüm haber üretim süreçlerine etki etmiş ve iş yapma biçimlerinde önemli değişikliklerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Geleneksel gazetelerin özelliklerini taşımakla birlikte yeni birtakım özelliklere sahip olan internet gazetesi yöndeşme özelliği sayesinde aynı haberi aynı platformda farklı formatlarda üretebilmekte ve yayınlayabilmektedir. Bunlara bağlı olarak internet gazeteciliğinde kullanılan haber yazma kuralı ve haber yazma tekniklerinin de bazı değişikliklere uğradığını ifade etmek mümkündür. Araştırmada internet haberciliğinde siyasi haberlerde 5N1K öğelerinden hangilerinin ön plana çıkarıldığını ve hangi tür haber yazma tekniklerinin kullanıldığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaçla Similarweb’in 1 Mart 2024 tarihli raporunda Türkiye’de en çok ziyaret edilen haber siteleri sıralamasında ilk üç sırada yer alan Hürriyet, Mynet ve Sözcü’nün internet gazetelerinden rastgele örneklem yöntemiyle seçilen toplam 60 adet siyasi haber üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Veriler söz konusu gazetelerin internet sitelerinden dijital olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Microsoft Excel programı kullanılmıştır. Yapılan içerik analizi sonucunda, geleneksel gazetelerden farklı olarak, internet gazetelerinde belli başlı haber yazma kuralı ve haber yazma tekniklerinin sıkça tercih edilmekte olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

internet gazetesi, siyasi haber, haber yazma kuralı, haber yazma teknikleri

Kaynakça

• Arsan, E. (2005). Haber ve habercilik. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Aziz, A. (2003). Araştırma yöntemleri teknikleri ve iletişim. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Berelson, B. (1984). Content analysis in communication theory. New York: Glancoe Free Press.
• Berrin, Yanıkkaya. (1999). Televizyon habercisi olarak kadınlar. Yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversiteis, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bulut, M. (2006). Kitle iletişim aracı olarak gazete ve internet. Ankara: Tek Ağaç Eylül Yayınları.
• Bülbül, A. R. (2000). Genel gazetecilik bilgileri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dilmen, N. E. (2003).Bilişim çağı’nın gelişim sürecinde e-gazetecilik olgusu ve internet gazeteleri ve haber portalları üzerine bir araştırma. Doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dursun, Ç. (2005). Haber ve habercilik/gazetecilik üzerine düşünmek. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist metodoloji, bilimsel araştırma tasarımı, istatistiksel yöntemler, analiz ve yorum. Ankara: Erk Yayınları.
• Eryılmaz, T. (2005). Muhabirliğe kısa bir bakış. Alankuş. S. (Ed.). Gazetecilik ve Habercilik içinde (ss. 153-167). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Girgin, A. (2014). Gazeteciliğin temel ilkeleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Girgin, A., Özay, S. (2013). Haber yazmak. İstanbul: Der Yayınları.
• Gökçe, O. (2001). İçerik çözümlemesi: teori, metod, uygulama. Konya: Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
• Gürcan, H. İ. (1999). Sanal gazetecilik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gürcan, H. İ. (2002). İnternet haberciliğinde yazım tekniği yaklaşımları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(12), 27-54.
• Schramm, W. (1949). The nature of news. Journalism Quarterly, 9(1), 259-269.
• Tokgöz, O. (2020). Temel gazetecilik. Ankara: imge kitabevi.
• Törenli, N. (2005). Yeni medya: yeni iletişim ortamı. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Uyguç, Ü., Genç, A. (1998). Radyo, televizyon haberciliği. İstanbul: Avcıol Basım-Yayın.
• https://www.iienstitu.com/blog/internet-haber-yazim-teknikleri (22.03.2024).
• https://www.similarweb.com/tr/top-websites/turkey/news-and-media/ (24.03.2024).
• https://www.poynter.org/dj/122000.html (20.03.2024).
• https://www.iienstitu.com (20.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-mhp-kurultayina-mesaj-gonderdi-42426119 (17.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/milli-savunma-bakani-yasar-guler-teror-orgutlerine-buyuk-darbeler-vuruyoruz-42426077 (17.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/dunya/secimden-zaferle-ayrilan-putin-mevkidaslarindan-tebrikleri-kabul-etti-42427006 (18.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-bakan-fidandan-cnn-turkte-onemli-aciklamalar-42427258 (18.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/dunya/pasinyan-dikkat-ceken-cikis-bu-hafta-sonu-savas-anlamina-gelir-42427888 (19.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ak-parti-sozcusu-celikten-ozgur-ozele-tepki-tam-bir-akil-tutulmasidir-42427683 (19.03.2024).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ak-partinin-ibb-baskan-adayi-murat-kurum-mal-varligini-acikladi-42428720 (20.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/chp-diyarbakir-il-baskani-istifa-etti-42428960 (20.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-aym-baskanligina-kadir-ozkaya-secildi-42429156 (21.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cevdet-yilmazdan-secim-mesaji-laf-edenler-degil-gercek-belediyecilik-yapanlar-kazanacak-42429671 (21.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/dunya/berlusconinin-verdigi-partilerle-meshur-olmustu-yabanci-gazetecilerin-ofisi-oldu-42430305 (22.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ak-partinin-izmir-adayi-hamza-dag-izmiri-parmakla-gosterilen-model-sehir-yapacagiz-42430517 (22.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bakan-goktas-guclu-kadin-demek-guclu-turkiye-demektir-42431359 (23.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/hamza-dagdan-ozgur-ozele-gonderme-panigi-artacak-42431058 (23.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bakan-tunc-cumhuriyetin-ikinci-yuzyili-dunyada-turkiye-yuzyili-olacak-42431930 (24.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/saadet-partisi-ibb-baskan-adayi-birol-aydin-butun-insanlarimiza-ulasmaya-calisiyoruz-42431761 (24.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/yargitay-baskanligi-secimi-basladi-42432250 (25.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/dem-parti-pm-uyesi-ahmet-saymadiden-ittifak-sozleri-42432595 (25.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/mugla-adayi-aydin-ayaydindan-cnn-turkte-aciklamalar-42433640 (26.03.2024)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/chp-izmir-buyuksehir-belediye-baskan-adayi-cemil-tugay-kirazda-esnafi-ziyaret-etti-42433538 (26.03.2024)
• https://www.mynet.com/son-dakika-kurultay-oncesi-bahceli-den-sakatlik-haberi-kursuye-kolunda-sargiyla-cikti-110107176153 (17.03.2024).
• https://www.mynet.com/galeri/duyunca-secimi-kazandik-dedim-diyerek-acikladi-chp-lideri-ozel-den-iddiali-aciklama-istanbul-ankara-izmir-antalya-bursa-hatay-bal-110107176141 (17.03.2024).
• https://www.mynet.com/babacan-dan-umit-ozdag-ile-yapilan-gizli-protokole-iliskin-aciklama-denize-dusen-yilana-sarilir-110107176254 (18.03.2024).
• https://www.mynet.com/para-sayma-goruntuleri-gundem-olmustu-canan-kaftancioglu-ifadeye-cagrildi-110107176252 (18.03.2024).
• https://www.mynet.com/son-dakika-mit-ten-irak-ta-nokta-operasyon-rojda-bilen-etkisiz-hale-getirildi-110107176272 (19.03.2024).
• https://www.mynet.com/umit-ozdag-dan-duello-cikisi-suleyman-soylu-yu-dovmeye-gitmistim-tek-basina-meydan-okumaya-cikmadi-110107176291 (19.03.2024).
• https://www.mynet.com/galler-in-yeni-basbakani-belli-oldu-avrupa-da-bir-ilk-110107176357 (20.03.2024).
• https://www.mynet.com/ata-ittifaki-ndan-o-ilde-chp-ye-destek-yillardir-basarili-belediyecilik-ornegi-110107176366 (20.03.2024).
• https://www.mynet.com/son-dakika-aym-baskanligina-kadir-ozkaya-secildi-110107176385 (21.03.2024).
• https://www.mynet.com/cumhurbaskani-erdogan-kilis-te-duzenlenen-mitingde-halka-hitap-ediyor-110107176414 (21.03.2024).
• https://www.mynet.com/gece-gunduz-bizi-konusuyorlar-diyen-fatih-erbakan-isyan-etti-yukaridan-talimat-gitmis-ambargo-var-110107176504 (22.03.2024).
• https://www.mynet.com/bbp-genel-baskani-destici-den-yarali-sofore-yardim-110107176499 (22.03.2024).
• https://www.mynet.com/galeri/fatih-erbakan-in-sanlurfa-mitingindeki-kalabalik-gundem-oldu-sayi-aciklandi-vatandaslar-ezilme-tehlikesi-gecirdi-110107176554 (23.03.2024).
• https://www.mynet.com/chp-liler-sehrin-meydanina-20-metrelik-afis-asti-ak-partili-baskani-hedef-aldilar-parsel-parsel-satti-110107176544 (23.03.2024).
• https://www.mynet.com/suat-pamukcu-ya-ak-parti-rozetini-cumhurbaskani-erdogan-takti-fatih-erbakan-dan-ilk-aciklama-geldi-110107176601 (24.03.2024).
• https://www.mynet.com/rusya-dan-abd-nin-deas-aciklamasina-cok-sert-yanit-belki-kennedy-i-de-deas-oldurmustur-110107176594 (24.03.2024).
• https://www.mynet.com/izmir-de-ak-partili-aday-ile-vatandaslarin-diyalogu-dikkat-cekti-chp-li-olarak-seni-cok-begeniyorum-110107176610 (25.03.2024).
• https://www.mynet.com/chp-li-adaya-ocalan-sorusturmasi-skandal-sozleri-cok konusulmustu-cumhuriyet-bassavciligi-ifadeye-cagirdi-110107176651 (25.03.2024)
• https://www.mynet.com/ak-partili-yucel-yilmaz-sozleri-tepki-cekti-is-adamlarina-sesleniyorum-dedi-o-gune-kadar-muhlet-verdi-bize-destek-sozu-vermeyenler-110107176702 (26.03.2024)
• https://www.mynet.com/ata-ittifaki-ndan-o-ilde-chp-ye-destek-yillardir-basarili-belediyecilik-ornegi-110107176366 (26.03.2024)
• https://www.sozcu.com.tr/aksener-erdogan-dahil-herkes-pismandir-p30026 (17.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/ozgur-ozel-oylarimizi-aldi-baska-tarafa-gecti-p30089 (17.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/erdogan-imamin-fatiha-okumasini-engelledi-fatih-portakal-dan-carpici-yorum-geldi-p30404 (18.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/rusya-ya-art-arda-tepki-secimler-yasa-disidir-p30379 (18.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/mansur-yavas-tan-turgut-altinok-a-banka-hesaplarini-goremedik-p30575 (19.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/rusya-secimi-kriz-cikardi-ulkeden-kovdular-p30551 (19.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/muharrem-ince-ecevit-in-yaptigini-yapiyoruz-p30946 (20.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/meral-aksener-buraya-biden-ve-putin-gelecek-p30912 (20.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/tip-ten-hatay-karari-p33131 (21.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/sarigul-den-ahmet-akin-a-destek-p33141 (21.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/abd-den-israil-e-uyari-yalnizlasma-riski-artar-p33434 (22.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/iyi-partili-genclerden-mansur-yavas-a-destek-p30640 (22.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/abd-de-federal-hukumetin-kapanmasi-engellendi-p33611 (23.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/erkan-bas-gokhan-zan-olayinin-perde-arkasini-ilk-kez-sozcu-tv-de-anlatti-p33607 (23.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/akp-ve-yrp-nin-plaka-savasi-yrp-liler-belgelerle-acikladi-p33691 (24.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/akp-de-2-sanliurfa-krizi-p33643 (24.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/erdogan-dan-erbakan-a-sert-sozler-cambaz-p33935 (25.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/aksener-den-erdogan-a-emeklilerle-ilgili-cagri-p33973 (25.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/ince-turkiye-ye-3-a-yi-oneriyoruz-p34182 (26.03.2024).
• https://www.sozcu.com.tr/chp-den-sahte-brosur-aciklamasi-asil-suc-bunlarin-dagitilmasi-p34152 (26.03.2024).