An Intertextual Approach To The Theme of Time In The Strange Life Of Ivan Osokin

Yıl 2024, Sayı: 40, 616 - 627, 25.06.2024

Şeyma Karaca Küçük

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502225

Öz

The theme of time has an important place in Pyotr Demyanovich Ouspensky's novel The Strange Life of Ivan Osokin (1915). In this respect, time is not considered as a chronological process but is constructed as cyclical. The intertextual method is used in constructing the theme of circular time. The term intertextuality, which points to the interaction between different texts, appears in the novel through the citations. The novel in question makes a direct reference to Robert Louis Stevenson's tale called "The Song of The Morrow" (1900) and Friedrich Nietzsche's works called Thus Spoke Zarathustra (1883). In these texts, the theme of circular time is foregrounded and is supported by philosophical elements and symbols. The snake symbol is used when referring to Thus Spoke Zarathustra through the concept of eternal return, which is a philosophical element. There are also symbols related to time in the fairy tale called "The Song of The Morrow." Symbols such as hair, rope, wave, and the repeating number nine again point to a cyclical time pattern. All of these reveal similar and different aspects of the time theme in the texts. This study focuses on the theme of circular time in The Strange Life of Ivan Osokin; It aims to compare the interaction of "The Song of The Morrow" and Thus Spoke Zarathustra with the novel in question with an intertextual approach. Thus, while examining both the philosophical and symbolic dimensions of this theme, it aims to compare how this theme is treated in the texts.

Anahtar Kelimeler

Intertextuality, Time, Eternal Recurrence, Philosophy, Symbol

İvan Osokin’in Tuhaf Hayatı’nda Zaman İzleğine Metinlerarası Bir Yaklaşım

Öz

Pyotr Demyanoviç Uspenski’nin İvan Osokin’in Tuhaf Hayatı (1915) adlı romanında, zaman izleğinin önemli bir yere sahip olduğu görülür. Bu itibarla zaman, kronolojik bir süreç olmaktan ziyâde döngüsel yönüyle işlenmiştir. Döngüsel zaman kurgusunda ise metinlerarası yöntemden faydalanılmıştır. Bir metnin farklı metinlerle olan alışverişine işaret eden bu kavram, romanda alıntı tekniğiyle karşımıza çıkar. Zira söz konusu roman, Robert Louis Stevenson’ın “Yarının Şarkısı” (1900) adlı masalı ve Friedrich Nietzsche’nin Böyle Söyledi Zerdüşt (1883) adlı eserlerine doğrudan göndermede bulunur. Bu metinlerde de döngüsel zaman ön plandadır ve felsefi unsurlar ve simgelerle bu izlek desteklenmektedir. Böyle Söyledi Zerdüşt’e felsefi bir unsur olan sonsuz geri dönüş kavramı aracılığıyla gönderme yapılırken yılan simgesinden faydalanılır. “Yarının Şarkısı” adlı masalda da zamana ilişkin simgeler yer almaktadır. Saç, ip, dalga, tekrar eden dokuz rakamı gibi simgelerle yine döngüsel zaman izleğine işaret edilmektedir. Tüm bunlar metinlerdeki zaman izleğinin benzer ve farklı yönlerini de açığa çıkarmaktadır. Bu çalışma Pyotr Demyanoviç Uspenski’nin, Ivan Osokin’in Tuhaf Hayatı adlı romanında zaman izleğine odaklanmayı; metinlerarası bir yaklaşımla “Yarının Şarkısı” ile Böyle Söyledi Zerdüşt’ün söz konusu romanla etkileşimini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Böylece bu izleğin hem felsefi hem simgesel boyutunu incelerken metinlerdeki zaman izleğinin ele alınma biçimini de karşılaştırmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Metinlerarasılık, Zaman, Sonsuz Geri Dönüş, Felsefe, Sembol

Kaynakça

• Aktulum, K. (2014). Metinlerarası ilişkiler. Kanguru Yayınları.
• Aktulum, K. (2020). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık. Kanguru yayınları.
• Aktulum, K. (2021). İmgelem Çözümlemesine Giriş. Çizgi Kitapevi.
• Allen, G. (2000). Intertextuality. Routledge.
• Balderston, D., & Borges. (1999). Interviews with Borges. Buenos Aires, August-September 1978. Variaciones Borges, 8, ss.187–215.
• Bayraktar, L. (1998). Bergsonculuğun Türkiye’ye Girişi ve İlk Temsilcileri. Felsefe Dünyası. s.28. ss.62-72.
• Bergson, H. (2014). Metafizik Dersleri. Pinhan Yayıncılık.
• Bergson, H.(2017). Yaratıcı Tekamül. Dergah Yayınları.
• Brennan, J.H. (2003). Time Travel A Guide for Beginners. Llewellyn Publications.
• Haşlakoğlu, O. (2016). Platon Düşüncesinde Tekhnê Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni Üzerine Bir İnceleme. Sentez Yayıncılık.
• Kelleberg, J. (1997). Kierkegaard and Nietzsche Faith and Eternal Acceptance. Macmillan.
• Kristeva, J.(2024). Desire in Language A Semiotic Approach to Literature and Art. Columbia University Press.
• Laroche, R.A. (1995). Popular Sembolic/Mystical Numbers in Antiquity. Latomus, 54 (3), 568–576.
• Nietzsche, F.(2023). Böyle Söyledi Zerdüşt. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Ouspensky, P.D.(1920). Tertium Organum. Manas Press.
• Özkan, S. (2004). Nietzsche Kaplan Sırtında Felsefe. Ötüken Yayınları.
• Pecotic, D. (2012). “From Ouspensky’s ‘Hobby’ to Groundhog Day: The Production and Adaptation of Strange Life of Ivan Osokin”. C. M. Cusack, Alex Norman.(Ed.)., Handbooks of New Religions and Cultural Production içinde. Brill.
• Tunç, M.Ş.(2017). “Bergson’un Felsefesi”. Yaratıcı Tekamül içinde. Dergah Yayınları.
• Uspenski, P.D. (2022). İvan Osokin’in Tuhaf Hayatı (Eyüp Karakuş, Çev.). Vakıfbank Kültür Yayınları.
• Webb, J. (1980). The Harmonious Circle The Lives and Work of G.I. Gurdjieff, P.D. Ouspensky, and Their Followers. Shambala.