A Review of Theses Prepared with Conversation Analysis Methodology in the Field of Language Education in Turkey

Yıl 2024, Sayı: 40, 333 - 349, 25.06.2024

Merve Konyar , Fatma Açık

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502878

Öz

The main purpose of this research is to shed light on the general trend of graduate theses prepared in the field of language education in Turkey using the conversation analysis method. The data set of the research consists of 58 theses published in Turkey between 2004 and 2023. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the research. There are 10 categories in which the obtained data are examined. These include the languages of the theses, distribution according to years, departments or divisions in which the theses are prepared, universities where the theses are prepared, participant profiles that create the thesis data, data collection methods of the theses, characteristics of the thesis data, academicians who advise the theses, and the subjects examined in the theses. At the end of the research, it was found that the number of theses prepared in language education with the conversation analysis method has increased in recent years, the participant profile is mainly composed of university students, the thesis data consists mainly of video recordings, and the number of theses on video-based interaction has increased in the last 5 years compared to previous years. Another important finding of this study is that the theses were determined to be prepared especially in the field of English language education and in English, and the use of conversation analysis method in the field of teaching Turkish as a native language and/or a foreign language is less compared to English, but studies in this field have started in recent years.

Anahtar Kelimeler

Conversation analysis, graduate theses, language education

Türkiye’de Dil Eğitimi Alanında Konuşma Çözümlemesi Yöntemi ile Hazırlanmış Tezler Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu araştırmanın temel amacı konuşma çözümlemesi yöntemi kullanılarak Türkiye’de dil eğitimi alanında hazırlanmış olan lisansüstü tezlerin genel eğilimini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın veri setini Türkiye’de 2004-2023 yılları arasında yayımlanmış olan 58 tez oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin incelendiği 10 kategori bulunmaktadır. Bunları; tezlerin yazım dilleri, yıllara göre dağılım, tezlerin hazırlandığı anabilim veya bilim dalları, tezlerin hazırlandığı üniversiteler, tez verilerini oluşturan katılımcı profilleri, tezlerin veri toplama yöntemleri, tez verilerinin özellikleri, tezlere danışmanlık yapan akademisyenler ve tezlerin incelemeye aldıkları konular oluşturmaktadır. Araştırmanın sonunda, konuşma çözümlemesi yöntemi ile dil eğitiminde hazırlanan tezlerin sayıca son yıllarda arttığı, katılımcı profilini ağırlıklı olarak üniversite öğrencilerinin oluşturduğu, tez verilerinin ağırlıklı olarak video kayıtlarından oluştuğu ve son 5 yılda video temelli etkileşim üzerine yapılan tez sayısının önceki yıllara kıyasla arttığı bulgularına ulaşılmıştır. Bu çalışmanın bir diğer önemli bulgusu ise, incelenen tezlerin özellikle İngiliz dili eğitimi alanında ve İngilizce hazırlanmış olmasıdır. Fakat anadili ve/veya yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında konuşma çözümlemesi yönteminin kullanımının İngilizceye kıyasla daha az olduğu ancak son yıllarda bu alanlarda da ilgili konuda çalışmaların artış eğiliminde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konuşma çözümlemesi, lisansüstü tezler, dil eğitimi

Kaynakça

• Atar, C. (2017). Konuşma Çözümlemesi ve Uygulamalı Dil Bilim. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-25.
• Bogdan, R. C., ve Bilken, S. K. (1992). Qualitative research for education. Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Brandt, A. ve Mortensen, K (2016). Conversation Analysis. Zhu Hua (Ed.) Research Methods in Intercultural Communication: A Practical Guide. İçinde London: Wiley.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (16. Baskı, s. 245). Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (2. Baskı). USA: Pearson Prentice Hall.
• Çapan Tekin, S. ve Uzdu Yıldız, F. (2023). The concept of adjacency pair in terms of conversational analysis and adjacency pair studies in Turkish. Journal of Literature and Humanities, 70, s. 20-28.
• Dilekler, İ. (2021). Psikoterapi araştırmalarında konuşma çözümlemesi: Yöntemsel bir gözden geçirme. Psikoloji Çalışmaları- Studies in Psychology, 41(1): 1–34. https://doi.org/10.26650/SP2019-0081
• Garfinkel, H. (1967). Studies in ethnomethodology. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Girgin, U., Acar, Y., Akbaş, E., Yavuz, E., Selçuklu, A. E., Boran, M., Ölçü Dinçer, Z. (2022). Konuşma Çözümlemesi Yöntemi: Veri Toplama ve Çözümleme Süreçlerinde Geçerlik, Güvenirlik ve Etik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1): 381-402.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Publications.
• Labov, W. (1972). Sociolinguistic patterns. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Jefferson, G. (2004). Glossary of transcript symbols with an introduction. Pragmatics and Beyond New Series, 125, s.13-34
• Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to design and implementation. (Çeviri Ed. Prof.Dr. Selahattin Turan), Ankara: Nobel Publications.
• Öztürk, B. (2022). Tartışma programlarında cinsiyet değişkenine bağlı söz kesme olgusuna yönelik bir karşılıklı konuşma çözümlemesi. Çukurova Araştırmaları, 8(3), s.325-339.
• Pratama, H., Azman, M., Kassymova, G. ve Duisenbayeva, S. (2020). The Trend in Using Online Meeting Applications for Learning During the Period of Pandemic COVID-19: A Literature Review. Journal of Innovation in Educational and Cultural Research, 1(2), s.58-68. doi:https://doi.org/10.46843/jiecr.v1i2.15
• Sacks, H., Schegloff, E. A., & Jefferson, G. (1974). A Simplest Systematics for the Organization of Turn-Taking for Conversation. Language, 50(4), s. 696–735. https://doi.org/10.2307/412243
• Schegloff, E. A. ve Sacks, H. (1973). Opening up closings. Semiotica, 8(4), 289-327.
• Schegloff, E. A., Jefferson, G. ve Sacks, H. (1977). The preference for self-correction in the organisation of repair in conversation. Language, 53, s.361 -82.
• Seedhouse, P. (2004). Conversation Analysis Methodology. The Interactional Architecture of the Language Classroom: A Conversation Analysis Perspective içinde. Wiley.
• Seedhouse, P. ve Walsh, S. (2010). Learning a second language through classroom interaction. P. Seedhouse, S. Walsh, ve C. Jenks (Ed.), Conceptualising learning in applied linguistics (s. 127-46). Basingstoke, UK: Palgrave MacMillan.
• Sidnell, J. (2010). Conversation analysis: An introduction. West Sussex: Wiley-Blackwell.
• Sert, O. ve Balaman, U. (2015). Çevrimiçi görev-temelli etkileşimde ortaklaşa bilgi yapılandırmasının konuşma çözümlemesiyle incelenmesi. Dil ve Edebiyat Dergisi, 12(2).
• Sert, O., Balaman, U., Can Daşkın, N., Büyükgüzel, S. ve Ergül, H. (2015). Konuşma Çözümlemesi Yöntemi. Dil ve Edebiyat Dergisi, 12(2), 1-43.
• Sumruk, H. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde etkileşim ve konuşma çözümlemesi yöntemiyle kelime öğretimi: A2 düzeyi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Sumruk Ateşgül, H. (2021). Türkçenin Yabancı/İkinci Dil Olarak Öğretiminde Konuşma Çözümlemesi Yöntemi. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 192-208. https://doi.org/10.47834/utoad.25
• Yemenici, A. (1999). Konuşma Çözümlemesi: Haber Tartışmalarında Politikacıların Kaçamak Yanıt Stratejileri ile Sunucuların Karşı Stratejileri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 10, 33-44.