Lexical Analysis of the Verb сообщать (to inform) in Russian and Turkish Languages

Yıl 2024, Sayı: 40, 997 - 1014, 25.06.2024

Tülay Akbaba

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502891

Öz

Information has emerged as a result of the curiosity and desire to explore since the existence of humanity. Information can generally be defined as interpreted data, experiences, and facts. People have used information to understand the world around them, communicate with others, and solve problems. Looking at the history of information, it is seen that it is as old and varied as human history. Therefore, information continuously develops and changes as a part of human history. The information transmission plays an important role in education, business, communication, science, technology, and many other fields. The information transmission among people supports the learning process, ensures the dissemination of new ideas and information, promotes cooperation and communication, and contributes to social development. Verbs often referred to as speech verbs, communication verbs, or information transmission verbs are frequently used to convey information in every language. Information transmission verbs in Russian and Turkish languages contain very different linguistic and semantic features. In this context, the aim of this study is to first examine the relationship between information transmission and speech act theory, and then to semantically analyze the verb сообщать (to inform) which is one of the most frequently used verbs in the process of information transmission in Russian and Turkish languages. Semantic and comparative methods were used in the study. The examples are our own. The goal of this study is to analyze the semantic markers that create difficulties in both meaning and translation with the verb сообщать (to inform).

Anahtar Kelimeler

The verb to inform (сообщать), information transmission verbs, lexical analysis, Russian, Turkish

Rus ve Türk Dillerinde сообщать (bildirmek) Fiilinin Sözlüksel Analizi

Öz

Bilgi genel olarak anlamlandırılmış veriler, deneyimler, gerçekler olarak tanımlanabilir. İnsanlar, çevrelerindeki dünyayı anlamak, başkalarıyla iletişim kurmak, sorunları çözmek için bilgiyi kullanmışlardır. Bilginin tarihine bakıldığında insanlık tarihi kadar eski ve çeşitli olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bilgi insanlık tarihinin bir parçası olarak sürekli olarak gelişmekte ve değişmektedir. Bilgi aktarımı eğitim, iş dünyası, iletişim, bilim, teknoloji ve birçok başka alanda önemli bir rol oynamaktadır. İnsanlar arasında bilgi aktarımı, öğrenme sürecini desteklemekte, yeni fikirlerin ve bilgilerin yayılmasını sağlamakta, işbirliği ve iletişimi teşvik etmekte ve toplumsal gelişmeye katkıda bulunmaktadır. Bilgiyi aktarmak için sıklıkla her dilde konuşma fiilleri, iletişim fiilleri ya da bilgiyi aktaran fiiller olarak adlandırılan fiiller kullanılmaktadır. Rus ve Türk dillerinde bilgiyi aktaran fiiller çok farklı dil bilimsel ve semantik özellikler içermektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı öncelikle bilgi aktarımı ve söz edim teorisi arasındaki ilişkiyi ele almak ve akabinde Rus ve Türk dillerinde bilgi aktarım sürecinde en sık kullanılan fiillerden birisi olan bildirmek (сообщать) fiilini semantik açıdan analiz etmektir. Çalışmada semantik ve karşılaştırmalı yöntem kullanılmıştır. Örnekler tarafımıza aittir. Bu çalışma sonucunda bildirmek (сообщать) fiiliyle hem anlam hem de tercüme açısından zorluk yaratan semantik işaretlerin çözümlenmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bildirmek fiili, Bilgiyi aktaran fiiller, Sözlüksel Analiz, Rusça, Türkçe

Kaynakça

• Akbaba, T. (2021). Glagolı peredaçi informatsii kak komponent soderjaniya obuçeniya russkomu yazıku v turetskoy auditorii (Türk Öğrenci Grubunda Rus Dili Öğretimi İçeriğinin Bir Parçası Olarak Bilgiyi Aktaran Fiiller) (Yayınlanmamış Doktora tezi). M. V. Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Akbaba, T. (2024). Rus Dilinde Edebi Metinler Örneğinde Bilgiyi Aktaran Fiillerin Kullanımı. VI. Uluslararası Rumeli [Dil, Edebiyat ve Çeviri] Sempozyumu (s. 53) içinde. İstanbul: RumeliYA Yayıncılık.
• Austin, J. L. (1970). Philosophical Papers. London: Oxford University Press.
• Aysever, R. L. (2003). Dil felsefesinin geleceğine bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), 127-140.
• Bozaner, K. (2022). Türkçede Fiil Sınıfları ve Özellikleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Carrilho, M. M. (2008). Pragmatik ya da Dil Yoluyla Fiiliyat: Austin ve Searle. Analitik Felsefe içinde (s. 115-135). A. Altınörs (drl.). A. Altınörs (çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Doğan, N. (2022). Türkçede İletişim Fiilleri: Fiillerin Sınıflandırılmasında Hibrit Yaklaşım. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2441-2466.
• Glazunova, O. İ. (2000). Logika metaforiçeskih preobrazovaniy. Sankt-Peterburg: İzd-vo filologiçeskogo fakulteta SPbGU.
• Glovinskaya, M. Ya. (2000). Glagolı so znaçeniyem peredaçi informatsii. Yazık o yazıke: sbornik statey (s. 403-416) içinde. N.D. Arutyunova (Ed.). Moskva: Yazıki russkoy kulturı.
• Grice, H. P. (1989). Logic and Conversation. In Studies in the Way of Words (pp. 22-40). Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Grice, H. P. (1989). Meaning. In Studies in the Way of Words (pp. 213-223). Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Hampshire, S. (1992). J. L. Austin. R. Rorty (Edt.). In The linguistic turn: Essays in philosophical method. Chicago: The University of Chicago Press.
• Nikitina, T. G. (2003). Tolkovıy slovar molodejnogo slenga: Slova, neponyatnıye vzroslım. Okolo 2000 slov. Moskva: OOO İzdatelstvo Astrel; OOO İzdatelstvo AST.
• Searle, J. R. (2000), Söz Edimleri. R. L. Aysever (çev.). Ankara: Ayraç Yayınları.
• Şekerci, F. M. (2016). John L. Austin'in Söz Edimleri Kuramı Hakkında Bir Değerlendirme (Yayınlanmamış Doktora tezi). Sakarya Üniversitesi. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Şvedova, N. Yu. (2007). Russkiy semantiçeskiy slovar. Tolkovıy slovar, sistematizirovannıy po klassam slov i znaçeniy. T. 4. Moskva: Azbukovnik.
• Tumanova, Yu. A. & Boyko, V. G. (1997). Uprajneniya i tekstı dlya obuçeniya professionalnoy nauçnoy reçi. Vıbor i upotrebleniye glagolnoy leksiki pri annotirovanii, referirovanii i retsenzirovanii tekstov. Moskva: Dialog-MGU.
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük 1. Cilt. A-J. (1998). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük 2. Cilt. K-Z. (1998). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• URL1. Dovodit. Erişim tarihi: 20.03.2024. https://dic.academic.ru/dic.nsf/efremova/158913/%D0%94%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D1%8C
• URL2. Ozvuçivat. Erişim tarihi: 20.03.2024. https://dic.academic.ru/dic.nsf/efremova/202177/%D0%9E%D0%B7%D0%B2%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8C
• URL3. Bilgi, Bilim ve Bilimsel Yöntem. Erişim tarihi: 20.03.2024. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/73646/mod_resource/content/0/1.%20%C3%9Cnite.pdf