Российско-грузинская война 2008 года и послевоенная политика великих и региональных держав

Yıl 2021, Sayı: 6, 110 - 130, 31.12.2021

Gökhan Alptekin

https://doi.org/10.48068/rusad.1030621

Cited By: 3

Öz

После распада Советского Союза было объявлено об окончании Холодной войны и даже написано несколько сценариев конца истории. Однако событие, свидетелем которого стал мир в этот период, изменило сложившийся образ мыслей. Российско-грузинская война в 2008 году длилась недолго (всего пять дней), но имела долгосрочные последствия. Можно даже сказать, что она подготовила почву для аналогичных потрясений на Украине. Кроме того, вероятно, Южный Кавказ и его соседи в будущем станут свидетелями геополитической борьбы великих держав (в частности, в сфере энергетики). Этот конфликт, учитывая географическое положение Турции, напрямую затрагивает, в частности, ее интересы. Вместе с тем он сумел за короткое время привлечь к региону внимание всего мира. Неизбежно, что любое событие, которое изменяет статус-кво на Кавказе (одной из важных линий разлома между Азией и Европой), будет иметь долгосрочные последствия, возвращая мир к многополярности и усиливая растущее влияние Китая как эффективного участника глобальной политики. Грузия расположена на Южном Кавказе, на пересечении силовых осей север-юг и восток-запад. Россия воспринимает отношения Грузии с Западом как угрозу в своем ближнем зарубежье, поэтому для нее недопустимо здесь создания вакуума власти даже на короткое время.
Война 2008 года, как первое применение Россией (которая восстанавливается после Холодной войны) жесткой силы, стала предвестником аналогичных интервенций на Украине и в Сирии. Несмотря на ее кратковременность, война показала, что Россия, не колеблясь, использует самые жесткие инструменты для своей защиты в ближнем зарубежье, демонстрируя схожую реакцию на аналогичные же на него воздействия. Грузия, которая направляла свои войска во многие поддерживаемые Европой военные миссии, надеется войти в зону безопасности США и европейских государств. Цель этого исследования - изучить события до и после российско-грузинской войны 2008 года с точки зрения великих и региональных держав.

Anahtar Kelimeler

Российско-грузинская война, Турция, США, ЕС, НАТО, Китай, энергетика

2008 Rusya-Gürcistan Savaşı ve Savaş Sonrası Büyük ve Bölgesel Güçlerin Tepki ve Politikaları

Öz

Sovyetlerin dağılmasından sonra Soğuk Savaşın bitişi ilan edilmiş ve hatta tarihin sonu senaryoları yazılmıştır. Ancak bu dönemde dünyanın şahit olduğu bir olay ezberleri bozmuştur. 2008 yılında yaşanan Rusya-Gürcistan Savaşı beş gün gibi kısa bir süre sürmesine rağmen etkileri uzun süreli olmuştur. Hatta kendinden sonra Ukrayna’da yaşananlara benzer karışıklıkların önünü açtığı dahi söylenebilir. Bölgede yaşanan olaylar göz önüne alındığında, Güney Kafkasya ve komşuları gelecekte de jeopolitik ve enerji politikaları açısından büyük güçlerin mücadelesine sahne olacak gibi görünmektedir. Özellikle Türkiye’nin konumu ile doğrudan ilgili olan bu çatışma kısa zamanda tüm dünyanın dikkatlerini bölge üzerine çekmiştir. Dünyanın tekrar çok kutupluluğa evrildiği ve Çin’in yükselen bir güç olarak küresel siyasette etkisini artırması sürecinde Asya ile Avrupa arasındaki önemli fay hatlarından biri olan Kafkasya’da yaşanan ve statüko değiştiren her olayın uzun vadeli etkilerinin olması kaçınılmazdır. Kuzey güney ve doğu batı uzanımındaki güç eksenlerinin kesişimi olan Güney Kafkasya’da yer alan Gürcistan’ın Batı ile kurduğu ilişkilerin Rusya’nın yakın çevresinde oluşan bir tehdit olarak algılanması, kısa süreli dahi olsa bir güç boşluğu yaratılmasına müsaade edilmediğini göstermiştir.
Soğuk Savaş sonrasında Rusya’nın toparlanma çabalarının ilk sert güç uygulaması olan 2008 Savaşı ilerleyen dönemlerde Ukrayna ve Suriye’de benzer müdahalelerin öncülü olmuştur. Aynı etkilere karşı aynı tepkileri göstererek yakın çevresini koruma konusunda en sert enstrümanları kullanmaktan çekinmeyen Rusya’nın ve ABD ile Avrupa devletlerinin güvenlik şemsiyesi altına girme umuduyla çekinmeyen hatta bu uğurda Avrupa destekli birçok askeri misyona birlik gönderen Gürcistan’ın arasındaki savaş kısa sürse de etkileri daha uzun yıllar hissedilecektir. Bu çalışma ile 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı’nın seyrinin büyük ve bölgesel güçlerin perspektifinden incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rusya-Gürcistan Savaşı, Türkiye, ABD, AB, Çin, Enerji, NATO, NATO

2008 Russia-Georgia War and Responses and Policies of the Great and the Regional Powers

Öz

After the collapse of the Soviet Union, the end of the Cold War was declared and some scenarios about end-of-history were written. However, during this period, an event witnessed by the world changed the whole memory. Although the Russia-Georgia War in 2008 lasted for a short time like five days, its effects were long-lasting. It can even be said that this war led the way to similar turmoil, such as the ones that took place in Ukraine. Considering the events in the region, it seems that the South Caucasus and its neighbors will witness the struggle of great powers in terms of geopolitical and energy policies in the future. This conflict, which is directly related to Turkey's geolocation in particular, has managed to draw the attention of the whole world to the region in a short time. It is inevitable that any event which changes the status quo in the Caucasus - one of the important fault lines between Asia and Europe - will have long-term effects in the process of the world evolving into multipolarity and China as a rising, effective actor in global politics. Georgia is located in the South Caucasus at the intersection of the power axes in the north-south and east-west paths. The perception of Georgia's relations with the West as a threat in Russia's near abroad has shown that creating a power vacuum, even for a short time, will not be allowed by Russia.
The 2008 War, which was the first use of hard power of Russia's recovery efforts after the Cold War, became the precursor of similar interventions in Ukraine and Syria in the following periods. Despite the short duration of it, the war showed that Russia does not hesitate to use the hardest instruments to protect its near abroad by showing the same reactions to the same influences, and the war showed that Georgia, which even sent troops to many European-backed military missions for this reason, is in the hope of entering the security umbrella of the USA and European states. With this research, it is aimed to examine the before and after of the 2008 Russia-Georgia War from the perspective of great and regional powers in the world.

Anahtar Kelimeler

Russia-Georgia War, Turkey, USA, EU, NATO, China, Energy

Kaynakça

• Bingöl, Oktay. “21. Yüzyılda Caydırma Teorisi ve Pratiğinin Değişimi.” Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi 5 (2021 ): 13-50.
• Chicky, John E. “The Russian-Georgian War: Political and Military Implications for U.S. Policy.” Silkroadstudies.Org. http://www.silkroadstudies.org/new/docs/Silkroadpapers/0902Chicky.pdf (Erişim Tarihi:05.11.2021).
• Civil.ge Daily News Online, “State Minister Testifies Before War Commission”, 10.11.2008, http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19842, (Erişim Tarihi: 10.11.2021).
• Cotrill, Yancy. “The Ruckus in the Caucasus: A Case Against Mikheil Saakashvili for Crimes Against Humanity in the August War.” Social Science Research Network 14 (2011): 225-246.
• Daniels, Robert V. “How to Avoid a New Cold War.” The New Leader (Online) (Sep 2008): 9-11. http://search.proquest.com/docview/229081761? accountid=41560, (Erişim Tarihi: 13.10.2021).
• Danielyan, Emil. “Armenia Rules Out Abkhazia, South Ossetia Recognition” (04 Eylül 2008) https://www.azatutyun.am/a/1597164.html. (Erişim Tarihi: 14.10.2021).
• Demir, Sertif. “Avrupa Güvenlik Mimarisinin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye'nin Bu Güvenlik Mimarisindeki Yeri.” Güvenlik Stratejileri Dergisi 5 (2009): 9-50.
• Diesen, Glenn. EU and NATO Relations with Russia: After the Collapse of the Soviet Union. Abingdon: Routledge, 2016.
• Erkan, Süleyman. “2008 Rusya-Gürcistan Savaşı ve Uluslararası Toplum.” International Journal of Economic and Administrative Studies 17 (2016): 1-24.
• Erkan, Süleyman. “2008 Rusya-Gürcistan Savaşının Bölgesel Etkileri.” Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal 4 (2015): 36-48.
• Erkan, Süleyman. “Güney Osetya Sorunu ve 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı.” International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10/13 (Fall 2015): 71-92.
• Ertaş, Uğur. “Güney Osetya Raporu.” TUİC akademi (25 Kasım 2009). https://www.tuicakademi.org/guney-osetya-raporu (Erişim Tarihi: 29.12.2021)
• Gürcistan Krizi Değerlendirme Raporu. Ankara: USAK Yayınları, 2008.
• Hamilton, Robert E. ”August 2008 and Everything After.” Foreign Policy Research Institute (October 2018): 5-35.
• Hyde-Price, Adrian. European Security in the Twenty-First Century - The Challenge of Multipolarity, Routledge. New York: Francis & Tylor Group, 2006.
• Karadeli, Cem. “Soğuk Savaş’ın İlk Aşamasında Doğu Avrupa: Sosyalizm ve Başkaldırı.” Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi 4/1 (Mayıs 2020): 43-73.
• King, Charles. “The Five Day War- Managing Moscow after the Georgia Crisis.” Foreign Affairs 87/6 (Nov. 2008): 2-11.
• Kissinger, Henry. Diplomasi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 12.Basım, 2014.
• Marsili, Marco. “The Birth of a (Fake?) Nation at the Aftermath of the Decomposition of USSR. The Unsolved Issue of Post-Soviet ‘Frozen Conflicts’.” Proelium 10 (2016): 161-178.
• Matsuzato, Kimitaka. “The Five-Day War and Transnational Politics – A Semiospace Spanning the Borders between Georgia, Russia, and Ossetia.” Demokratizatsiya 17 (2009): 228-250.
• Muzalevsky, Roman. “The Russian-Georgian War: Implications For the UN and Collective Security.” OAKA 4/7 (2009): 29-43. Myers, Steven L. “A NEW COLD WAR?” New York Times Upfront (September 2008) http://search.proquest.com/docview/207579974? accountid=41560 (Erişim Tarihi: 09.09.2021).
• Nichol, Jim. “Russia-Georgia Conflict in South Ossetia: Context and Implications for U.S. Interests.” CRS Report for Congress (13 Ağustos 2008): 1-20.
• Nixey, James. “The Long Goodbye: Waning Russian Influence in the South Caucasus and Central Asia.” Chatham House Briefing (01.06.2012): 1-16.
• Origins – Current Events in Historical Perspective “2008 South Ossetia War” Ohio State University http://origins.osu.edu/sites/ origins.osu.edu/files/2-2-map286.png (Erişim Tarihi: 09.10.2021).
• Özdaşlı, Esma. “Çin ve Rusya Federasyonu’nun Perspektifinden Şanghay İşbirliği Örgütü.” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4/6 (2012 Bahar): 108-122.
• Özer, Sanem. “Bağımsızlık Sonrası Gürcistan-Avrupa Birliği İlişkileri.” Uluslararası İlişkiler 4/15 (Güz 2007): 109-148.
• Özsağlam, Muhittin Tolga. “Sınırlı Tanınan Abhazya Cumhuriyeti ve Rusya’nın Abhazya’daki Rolü.” Kafkasya Calışmaları - Sosyal Bilimler Dergisi 6/11, (Kasım 2020): 1-21.
• Paul, Amanda. “The EU and The South Caucasus: How far, how deep?.” Caspian Report Spring (2013): 89-95.
• Polat, Doğan Şafak. “Kafkasya’da Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan İttifakının Bölgesel Güvenliğe Etkileri.” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/2, (Ekim 2019): 248-265.
• Polat, Doğan Şafak. “Kafkasya’da Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan İttifakının Bölgesel Güvenliğe Etkileri.” İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/2 (Ekim 2019): 248-265.
• Rolofs, Oliver. “A Breeze of Cold War”, Munich Conference on Security Policy (February 2007) https://www.securityconference.de/en/about/munich-moments/a-breeze-of-cold-war/ (Erişim Tarihi: 03.08.2021).
• Smith, Julianne. “The NATO-Russia Relationship: Defining Moment or Deja Vu?.” CSIS Project (2008): 1-16. Stockholm International Peace Research Institute “SIPRI Military Expenditure Database”, http://www.sipri.org/research/armaments/ milex/milex_database/ milex_database , (Erişim Tarihi: 22.09.2021).
• Taşcı, Tekin Aycan. “Türkiye-Rusya İlişkileri ve Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK).” KARE (2020): 81-128. Tellal, Erel. “Zümrüdüanka: Rusya Federasyonu’nun Dış Politikası.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 65 (2010): 189-236.
• Timür, Muhammet Yasir. “1996- 2017 Yılları Arasında Şangay İşbirliği Örgütü ve Türkiye.” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, 2019).
• Traynor, Ian ve Black, Ian. “Georgian conflict leaves west reeling and Russia walking tall.” The Guardian (12.08.2008).
• Tsretelı, Mamuka. “The Impact of the Russia-Georgia War on the South Caucasus Transportation Corridor.” Jamestown Global Research and Analysis (March 3, 2009): 1-32.
• Tsurtsumia, Zaza. “Gürcistan’da Rus “Yumuşak Gücü” Tarihi (XIXXX. Yüzyıl).” Türkiye Rusya Araştırmaları Dergisi 3 (2020): 94-115.
• US Department of State Archive, Department of State Press Release, (August 13, 2008) https://2001-2009.state.gov/r/pa/prs/ps/2008/index.htm (Erişim Tarihi: 20.10.2021).
• US Department of State Archive, Department of State Press Release (August 15, 2008) https://2001-2009.state.gov/r/pa/prs/ps/2008/index.htm (Erişim Tarihi: 20.10.2021).
• “US Takes Georgian Troops Home from Iraq” Army Times (August 12, 2008) http://veteransforcommonsense.org/2008/08/12/us-takes-georgian-troops-home-from-iraq-2/, (Erişim Tarihi: 29.12.2021).
• White House Press Release (September 3, 2008).
• Yalçınkaya, Haldun. Savaş – Uluslararası İlişkilerde Güç Kullanımı. İstanbul: İmge Kitabevi, Ocak 2008.
• Yu, Bin. “China Stil on-side with Russia” Asia Times Online, http://www.atimes.com/atimes/China/JI06Ad01.html, (Erişim Tarihi: 29.9.2021).