Rus Edebiyatında İsim Kavramı

Yıl 2021, Sayı: 6, 177 - 191, 31.12.2021

Firengiz Paşayeva Yunus

https://doi.org/10.48068/rusad.937792

Cited By: 1

Öz

Özel adların ortaya çıkışının başlıca sebebi, belirtmek ve işaret etmek olsa da, belirtici ve işaret edici işlev özel adların sahip olduğu yegâne işlev değildir. Bu işlevlerin yanında isim, kendisini taşıyan kişinin doğası, bölgesi, milli kökeni, dini ve felsefi görüşleri, yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri ile sosyal ilişkileri gibi pek çok konuda bilgi içerir ve bir nevi kültür taşıyıcısı olarak kabul edilebilir. Özel adların incelenmesi büyük önem teşkil eder, ne var ki bugüne dek bu konuya gereken önem addedilmemiştir. Edebi özel adlar; edebi eserlerde geçen özel adlar, eserin, yazarın özyaşam öyküsünün, edebiyat incemelerinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu adlar, yazarın özel bir kabulünü sunar ve özellikle seçilme sebepleri vardır, hiçbiri rastgele seçilmiş değildir. Birçok yazarın eserlerindeki kahramanları adlandırmada belirli stratejiler benimsediği bilinir, adlandırmalara uygun olarak da eserinde belirli karakter ve tipler oluşturur. Belirli bir yazarın eserindeki karakter ve tiplerin özel adları incelendiğinde, pek çok bilgi elde edilmesinin yanı sıra yazarın adlandırma sisteminin genel sınırları ve özgün özellikleri ortaya çıkar.
Edebi metinlerde özel adlar sosyokültürel ve pragmatik bilgilerin kodlamasıdır. Edebi özel adlar, özel adbiliminin özelliklerini gösterir. Özel adların çeviri yöntemi, onların semantik yapılarını ve üslup özelliklerini etkiler. “Konuşan“ adların aktarımı temelde dil bilimdışı (mitolojik, tarihi, edebi vb.) oluşumların benzer yöntemlerle kaynak dildeki ve hedef dildeki çağrışımına dayandırılır. Semantik isimlerin aktarımı kelimelerin çeviri anlamının esasını ve kelimenin yapım şeklini ortaya çıkarır. Makalede özel adların temel anlamsal özellikleri ve onların sanatsal eserdeki fonksiyonları vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rus Edebiyatı, Adbilimi, Özel Ad Türleri, Özel Adların Fonksyonları, Yazarın Antroponomik Sözlüğü

The Concept of a Name in Russian Literature

Öz

Although the reason proper names appear is to indicate and point out they do not actually have a pointer function, at the same time, they contain information on many subjects, such as region, nature, national origin, social relations, religious and philosophical views, traditions of the person bearing the name, and are the bearer of culture.
By the look, the examination of proper names is of great importance, the necessary importance has not been given to this issue until today. In particular, literary proper nouns; proper names in literary works are always of great importance. There are reasons for these names to be chosen in the literary language, none of them are randomly chosen by the author.
Many writers use certain strategies when naming heroes in their works and accordingly these, they create a new certain types of characters in their works. Thus, the general limits and characteristic features of the author's name system in literary works are revealed. For this reason also, the study of proper names in the work of a particular author provides important information.
Proper names in the literary text are the encoding of socio-cultural and pragmatic information. In addition, proper literary names reflect the characteristics of their own national nomenclature. The method of translation of proper nouns affects their semantic structure and stylistic features. The transmission of "speaking" names is based on the combination of non-linguistic (mythological, historical, literary, etc.) formations by similar methods in the source and target languages.
The transfer of semantic nouns reveals the basis of the translation meaning of the words and the way the word is made. The article highlights the main semantic features of proper names and their functions in a work of fiction.

Anahtar Kelimeler

Russian Literature, Onomastics, Proper names types, Function of Proper Name in Literary Work, Anthroponomy dictionary of writer

Концепция Имени в Русской Литературе

Öz

Основная функция имен собственных, несомненно, назывная. Но в тоже время эта не единственная присущая собственным именам функция. В них содержится огромная историческая, национальная и социальная информация о том обществе, к которому оно принадлежит, а также о носителе имени.
На сегодняшний день вопросы поэтической ономастики, занимающейся изучением имен в художественном тексте, не рассмотрены полностью и требуют дальнейшего изучения, потому что имя в художественном тексте истинных мастеров слова никогда неслучайно, несет в себе громадный смысл, а порой раскрывает подтекст всего произведения. Имена в художественном тексте не являются зеркальным отражением реальных имен, они преломляются в творчестве автора, согласуются с его направлением и мировоззрением.
Известно, что многие авторы применяют определенные методы при именовании героев в своих произведениях. Кроме этого они нередко создают определенные персонажи и образы в своих произведениях в соответствии с именованием. Когда исследуются собственные имена персонажей в конкретном произведении, можно узнать много информации об общих тенденциях эпохи и уникальных особенностях авторской системы именования. Имена собственные в художественных текстах представляют собой кодировку социокультурной и прагматической информации. Литературные имена показывают особенности авторской номинации. Способ перевода имен собственных влияет на их смысловую структуру и стилистические особенности. Передача «говорящих» имен в основном основана на объединении внеязыковых (мифологических, исторических, литературных и т. д.) образов в исходном языке и языке перевода.
В статье выделены основные смысловые особенности имен собственных в русской литературе и их функции в художественном произведении.

Anahtar Kelimeler

Русская литература, ономастика, типы собственных имен, функции онимов, антропонимический словарь писателя

Kaynakça

• Altman M.S. İmena i propotipı literaturnıx geroyev Tolstogo. Oryol: Uçonıye zapiski Orlovskogo ped. İnstituta, 1959.
• Belıy A. Masterstvo Gogolya. M.: 1934. .........
• Çeremesina M.I. “K voprosu o funktsiyah liçnıh imyon v oçerkah M.E. Saltıkova - Şedrina ‘Za rubejom’”, Uçoniye zapiski Tulskogo pedagogiçeskogo universiteta, Т. 2. Tula: 1958, 45-65.
• Dal V. Poslovitsı russkogo naroda. Sankt-Peterburg: - М.: Russkiy yazik, 1904-1912.
• Dal V. Tolkovıy slovar jivogo velikorusskogo yazıka. Sovremennoye napisaniye v 4 tomax. T.4. M.: ASR, 2015. Ilf I.; E. Petrov. Sobraniye soçineniy v 5 tomah, Tom 1. Moskva: Gоstvennoye izdatelstvo hudojestvennoy literatıru (Gospolıtizdat), 1961.
• Kolokolova L.İ. İmena sobstvennıye v rannem tvorçestve A.P. Çehova. Kiev: İzdatelstvo Kievskogo universiteta. 1951.
• Moskvitin N. Razgovor o pisatelskom trude. M: Nauka, 1957.
• Neçkina M.B. А.S. Griboyedov i dekabristi. М., Hudojestvennya literatura, 1977.
• Nikonov V.V. İmya i obşestvo. M.: Nauka, 1974.
• Superanskaya A.V.; A.V. Suslova. Sovremennıye russkiye familii. М:Nauka. 1981.
• Taiç R.U. “Antroponimiya. İstoriya odnogo goroda M.E. Saltıkova – Şedrina”. Materialı k spetskursu. Çernovtsı, 1969.
• Vinogradov, V.V. Stilistika. Teoriya poetiçeskoy reçi. Poetika. Moskova: İzdatelstvo Akademii Nauk SSSR, 1963.