Munasabatu’l-Quran In Yusuf B. Hilâl Es-Safedî’s Interpretation Of The “Kashf Al-Asrar Wa Hatk Al-Astar

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 357 - 373, 29.12.2022

Ahmet Yürekli

Öz

Yusuf B. Hilâl Es-Safedî’nin Keşfü’l-Esrâr ve Hetkü’l-Estâr Adlı Tefsirinde Münâsebâtü’l-Kur’ân

Öz

Kur’an-ı Kerim, Allah tarafından Peygamber (sav) aracılığıyla insanlara rehber olmak üzere gönderilmiş lafız ve mâna itibariyle eşsiz bir kitaptır. Yüce kitabımız yirmi üç yılda peyderpey nâzil olduğu halde hiçbir âyeti diğeriyle çelişmemiş, inen âyetler farklı sûrelere ait olmakla beraber birbiriyle tam bir uyum ve ahenklik göstermiştir. Bu anlamda onun dili, üslûbu ve muhtevâsı itibariyle muhatabı kendisine çeken ve hayran bırak mu’cizevî bir özelliğe sahiptir. Müfessirler Kur’an’ın doğru anlaşılmasına katkı açısından onun lafız, mâna, tarih içerik ve arka plan gibi yönlerden incelemeye tâbi tutmuşlardır. Bu anlamda münâsebâtu’l-Kur’ân, âyetler ve sûreler arasındaki irtibat, uyum ve anlam ilişkisini konu edinen ve sonuçta Kur’an’ın bir bütün olduğu düşüncesini ele alan bir disiplindir. Kur’an ilimleri sahasında özellikle sûreler ve âyetler arasındaki dikkat çekici insicam ve münâsebet yönüne dair çok önemli çalışmalar kaleme alınmıştır. Dolayısıyla Kur’ân’ı doğru anlamamıza katkı sağlayacak önemli hususlardan biri de âyet ve sûreler arasındaki irtibat ve uyumu tespit etmektir. Biz bu çalışmada tefsirinde sûre ve âyetler arasındaki irtibat ve ahenge genişçe yer veren Yusuf b. Hilâl es-Safedî’nin eserini bu yönüyle ele alıp incelemeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Tefsir, Münâsebâtu’l-Kur’ân, es-Safedî, Keşfü’l-Esrâr., Kur’an, Tefsir, Münâsebâtu’l-Kur’ân, es-Safedî, Keşfü’l-Esrâr.

Kaynakça

• Ateş, Süleyman. İşarî Tefsir Ekolü. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1974.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Usûlü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı, 2019.
• Îsa, Ahmet. Mu’cemu’l-Etıbbâ. Mısır: Fethullah İlyas Nuri vd, 1942.
• Mollaibrahimoğlu, Süleyman. Yazma Tefsir Literatürü. İstanbul: Damla Yayınevi, 2007.
• Safedî, Selâhaddîn. Kitâbu’l-Vâfî bi’l-vefeyât, Beyrut: Daru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabi, 2000
• ______, A’yânu’l-asr ve a’vânu’n-nasr. thk. Ali Ebû Zeyd vd. Suriye: Daru’l-.Fikr, 1998. Safedî, Yusuf b. Hilâl. Keşfü’l-Esrâr ve Hetkü’l-Estâr. thk. Bahattin Dartma. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2019. Sâlih, Subhî. Mebâḥis̱ fî ʿulûmi’l-Kur’an ve muṣṭalaḥuh. Beyrut: Dâru’l-Ilmi li’l- Melâyîn. Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. el-İtḳān fî
• ʿulûmi’l-Ḳurʾân. thk. Muhammed Ebû’l-Fazl İbrâhîm. Mısır: el-Heyetü’l-Mısriyyetü’l- Âmmetü lil-Kütüb, 1974.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed. Fetḥu’l-ḳadîr. Beyrut: Dâru İbn Kesir, h.1414
• Turgut, Ali. Tefsir Usûlü ve Kaynakları. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı, 1991.
• Taşköprizâde, Ahmed Efendi. Miftâḥu’s-saʿâde ve miṣbâḥu’s-siyâde fî mevżûʿâti’l-ulûm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 1985.
• Yılmaz, M. Faik. “Münâsebâtü’l-Âyât ve’s-Süver”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Zehebî, Şemseddin Muhammed b. Ahmet. Târîhu’l-İslâm ve ve feyâtü’l-meşâhîr ve’l- a’lâm. thk. Ömer Abdüsselam Tedmurî. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-Arabi, 2000.
• Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî eş-Şâfiî. el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. thk. Muhammed Ebü’l-Fazl. Kâhire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, 1957.