Muhammad Mustafa Al-A‘zamî’s Joseph Schacht Criticism And Its Effects on Turkish Academy

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 200 - 230, 29.12.2022

İsmail Yaşar Ayşe Gültekin

Öz

Orientalism is one of the most popular topics in Islamic sciences, especially in the field of ḥadīth. Although the views of orientalists have started to be mentioned recently, it is seen that they have in fact influenced Islamic sciences indirectly or directly for a long time. The reason for the increase in the influence of orientalism in the field of ḥadīth is mainly the authors such as Goldziher, Juynboll and Schacht who have heavy critics about ḥadīths and become popular among both orientalists and Muslim world. One of the first people to follow orientalism studies in the field of ḥadīth from the Islamic world must have been Muhammad Mustafa al-A‘zamî. A‘zamî studied the works of both Goldziher and Schacht, especially in the field of ḥadīth, and tried to comment on them and refute their theories. A‘zamî’s opinions are important that they are used in most books by Turkish academicians. Although the number of studies related to orientalism in the field of ḥadīth in the Turkish academy seems to be low, in fact there have been very high-quality articles and books. However, we can say that there has not been enough work in the field due to various reasons, as the language problem. In this study, firstly, a short presentation about orientalism will be given. A‘zamî's views in this field will be mentioned after this part. His opinions on orientalists, especially Schacht, and his criticisms and the methods he followed in his work will be tried to be shown. Then, brief summaries of all books we could find directly on ḥadīth and orientalism in Turkish academy will be presented. On this part a general view can be obtained about the perspective of the Turkish academy on orientalists and A‘zamî’s effects on the field.

Anahtar Kelimeler

hadith, orientalism, Azami, Schacht

Muhammed Mustafa el-A‘zamî’nin Joseph Schacht Eleştirileri ve Türk Akademisindeki Etkileri

Öz

Oryantalizm, İslami ilimlerde, özellikle hadis alanında en popüler konulardan biridir. Şarkiyatçıların görüşlerinden son zamanlarda söz edilmeye başlansa da, aslında İslami ilimleri dolaylı veya dolaysız olarak uzun süredir etkiledikleri görülmektedir. Şarkiyatçılığın hadis sahasındaki etkisinin artmasının ana sebeplerinden birisi, Goldziher, Juynboll ve Schacht gibi hadisler hakkında ağır eleştirilerde bulunan oryantalistlerin hem oryantalistler hem de İslam dünyasında popüler hale gelmesidir. Hadis sahasındaki oryantalizm çalışmalarını İslam dünyasından ilk takip edenlerden birisi Muhammed Mustafa el-A‘zamî’dir. A‘zamî hem Goldziher'in hem de Schacht'ın özellikle hadis sahasındaki eserlerini incelemiş, bunları yorumlamaya ve teorilerini çürütmeye çalışmıştır. A‘zamî'nin görüşleri, Türk akademisyenler tarafından çoğu kitapta kullanılmış olması bakımından önemlidir. Türk akademisinde hadis alanında oryantalizm ile ilgili çalışmaların sayısı az gibi görünse de aslında çok kaliteli makaleler ve kitaplar ortaya çıkmıştır. Ancak dil sorunu gibi çeşitli sebeplerden dolayı alanda yeterince çalışma yapılmadığını söyleyebiliriz. Bu çalışmada öncelikle oryantalizm hakkında kısa bir sunum yapılacaktır. Bu kısımdan sonra A‘zamî 'nin alandaki görüşlerine değinilecektir. Başta Schacht olmak üzere şarkiyatçılar hakkındaki görüşleri, eleştirileri ve eserlerinde izlediği yöntemler gösterilmeye çalışılacaktır. Daha sonra Türk akademisinde doğrudan hadis ve oryantalizm üzerine bulabildiğimiz tüm kitapların kısa özetleri sunulacaktır. Bu kısımda Türk akademisinin şarkiyatçılara bakış açısı ve A‘zamî 'nin sahaya etkileri hakkında genel bir fikir edinilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Oryantalizm, A‘zamî, Schacht

Kaynakça

• Akgün, Hüseyin. Goldziher ve Hadis. Ankara: Araştırma Yayınları, 2. Edition, 2019.
• Akın, Nimetullah. Alman Oryantalizmi ve Hadis. Bursa: Emin Yayınları, 1. Edition, 2011.
• Altıntaş, Fatma Betül. “Bir Kitap Değerlendirmesinin Tenkidi”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 60/60 (21 June 2021), 277-281.
• Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemlerinin Tenkidi ve İslami Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1. Edition, 2020.
• Âşıkkutlu, Emin. “Cerh ve Ta‘dîl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/394-401. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Atalay, Arif. “Bir Müsteşrik Olarak Joseph Schacht’ın İslam Hukuku Hakkındaki Yanılgıları I”. Universal Journal of Theology 5/2 (31 December 2020), 173-196.
• Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 8. Edition, 2015.
• A’zami, Muhammad Mustafa. Studies In Early Hadith Literature : With A Critical Edition Of Some Early Texts. Indianapolis: American Trust Publication, 1978.
• Azami, Muhammad Mustafa al-. “Müslümanlar İslami Çalışmalar Üzerindeki Müsteşrik Otoritesini Niçin Reddetmelidirler?” trans. Kevser Kıvanç Karataş. Uluslararası Oryantalizm Sempozyumu.
• Azami, Muhammad Mustafa al-. On Schacht’s Origins of Muhammadan Jurisprudence. Lahore: Suhail Academy, 2004.
• A‘zamî, Muhammed Mustafa el-. Muhaddislerin Hadis Tenkit Yöntemi. ed. Faik Akcaoğlu. trans. Muhammed Enes Topgül - M. İkbal Aslan. İstanbul: Beka Yayıncılık, 2017.
• Bedir, Murteza. “Schacht, Joseph”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/223-226. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Bulut, Yücel. “Oryantalizm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/325-328. İstanbul: TDV Yayınları, 2001. https://islamansiklopedisi.org.tr/oryantalizm
• Çap, Sabri. Goldziher Öncesi Oryantalizm ve Hadis. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2. Edition, 2021.
• Çelikan, Serkan. Oryantalist Düşüncede “Hayalî Râvî” Anlayışı ve Eleştirisi. Ankara: Fecr Yayınları, 1. Edition, 2022.
• Dere, Ali. Oryantalistlerin Hadis’e Yaklaşımları Eleştirel Bir İnceleme. Ankara: İlâhiyât, 1. Edition, 2006.
• Doğanay, Süleyman. Oryantalistlerin Hadisleri Tarihlendirme Yaklaşımları. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1. Edition, 2013.
• Fayda, Mustafa. “Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/92-94. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Fück, Johann. Die Arabischen Studien in Europa bis in den Anfang des 20. Jahrhunderts. Leipzig: Harrassowitz, 1955. https://opendata.uni-halle.de//handle/1981185920/33223
• Görmez, Mehmet. “Klasik Oryantalizmi Hadis Araştırmalarına Sevk Eden Temel Faktörler Üzerine.” İslâmiyât III/1 (2000), 11-31.
• Hatiboğlu, İbrahim. “Muhammed Mustafa el-A’zamî (1348-02 Rabî’u’l-Âhir 1439/1930-20 Aralık 2017)”. Hadis Tetkikleri Dergisi XVI/1 (2018), 179-190.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sadr, ts.
• Kalın, İbrahim. İslam ve Batı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 18. Edition, 2021.
• Kızıl, Fatma. “Mustafa el-Azamî’nin Oryantalistlerin Hadislerle İlgili Temel İddialarına Yönelttiği Tenkitlerin Değerlendirmesi ve Batı’daki İzdüşümü”. Muhammed Mustafa el-Azamî: Hayatı - Fikirleri – Katkıları. İstanbul: İbn Haldun Üniversitesi Yayınları, 2019.
• Kızıl, Fatma. Müşterek Râvi Teorisi ve Tenkidi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2. Edition, 2019.
• Köktaş, Yavuz. Hadis ve Sünnette Oryantalist Yaklaşımlar İddialar ve Gerçekler. İstanbul: İz Yayıncılık, 2. Edition, 2015.
• Kuzudişli, Bekir. Aile İsnadları. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1. Edition, 2021.
• Laçiner, Sedat. “Ortadoğu Diye Bir Yer Var mı?” Uluslararası Hukuk ve Politika 10 (2007), 153-155.
• Laknawī, Muḥammad ʿAbd al-Ḥayy. al-Rafʼ wa-al-Takmīl fī al-Jarḥ wa-al-Taʻdīl. thk. ʿAbdulfettâḥ Ebû Ġudde. Halep: y.y., 3. Edition, 1407.
• Lewis, Bernard. The question of Orientalism. New York Review of Books, 1982.
• Özafşar, Mehmet Emin. Oryantalist Yaklaşıma İtirazlar. Ankara: Otto yayınları, 2. Edition, 2015.
• Özgür, Ayşe Mutlu. Hadise Oryantalist Yaklaşımlar: Tek Ravili Tarikler Özelinde Bir İnceleme. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2021.
• Öztürk, Mustafa. “Orta Doğu (Kavram Jeopolitik ve Sosyo-Ekonomik Durum)”. Orta Doğu Araştırmaları Dergisi 1/1 (2003).
• Said, Edward. Orientalism. New York: Vintage, 1979.
• Said, Edward. Şarkiyatçılık Batı’nın Şark Anlayışları. trans. Berna Ülner. İstanbul: Metis Yayınları, 7. Edition, 2013.
• Schacht, Joseph. An introduction to Islamic law. London: Oxford, 1966.
• Schacht, Joseph. The Origins of Muhammadan Jurisprudence. London: Oxford, 1967.
• Şulul, Cevher. “Doğu Kavramı ve Coğrafi Sınırları”. Muhafazakar Düşünce Dergisi 11/43 (15 March 2015), 153-163.
• Thomas, Megan C. “Orientalism (Cultural Field of Study)”. Encyclopedia Britannica. Access 10 December 2022. https://www.britannica.com/science/Orientalism-cultural-field-of-study
• Yavuz, Hilmi. Modernleşme, Oryantalizm ve İslam. İstanbul: Boyut Matbaacılık A.Ş., 1. Edition, 1998.
• Yıldırım, Enbiya. Hadiste Metin Tenkidi -Tarihi Süreç, Yeni Yaklaşımlar-. İstanbul: Ensar Neşriyat, 4. Edition, 2019.
• Yılmaz, Rahile. “Hz. Peygamber (s.a.v.)’i Dünyaya Nasıl Anlatmalıyız? / ‘How to Represent the Prophet Muhammad (pbuh)?’ Uluslararası Panel”. Hadis Tetkikleri Dergisi 8/1 (30 June 2010), 201-204.
• Yılmaz, Rahile Kızılkaya. Çağdaş Hadis Tartışmaları ve Muvatta’. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2020.
• Yılmaz, Rahile Kızılkaya. “Muvatta’ın Telifine Yönelik Oryantalist İddialara Muhammed Mustafa el-Azamî’nin Yaklaşımı”. Muhammed Mustafa el-Azamî: Hayatı - Fikirleri – Katkıları. İstanbul: İbn Haldun Üniversitesi Yayınları, 2019.
• Yücel, Ahmet. Oryantalist Hadis Anlayışı ve Eleştirisi. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 3. Edition, 2021.
• Yücel, Ahmet. Oryantalist Hadis Literatürü. İstanbul: M.Ü İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1. Edition, 2016.
• Yücel, Ahmet. Oryantalistler ve Hadis. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2013.