İyileşme Aşamaları Ölçeği’nin Ruhsal Hastalığı Olan Bireylerde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 292 - 300, 17.05.2022

Mehmet Karakaş Nermin Gürhan

https://doi.org/10.33631/sabd.1115218

Öz

Amaç: Bu çalışma İyileşme Aşamaları Ölçeği’nin Türkçe formunun ruhsal hastalığı olan bireylerde geçerlik ve güvenirliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın örneklemini bir eğitim ve araştırma hastanesine başvuru yapan 300 birey oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Tanıtıcı bilgi formu, İyileşme Aşamaları Ölçeği (İAÖ-30) ve İyileşme Değerlendirme Ölçeği (İDÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel metotlar, korelasyon analizi, Cronbach Alpha analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmada kapsam geçerliği indeksi 0,99, Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,914 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlık analiz sonuçlarında faktör yüklerinin 0,51 ile 0,85 arasında, madde-toplam test korelasyon değerlerinin ise 0,41 ile 0,81 arasında değiştiği belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutlarına ait Cronbach Alpha değerleri Durağanlık alt boyutu için 0,888, Farkındalık alt boyutu için 0,821, Hazırlık alt boyutu için 0,774, Yeniden Yapılanma alt boyutu için 0,831 ve Gelişim alt boyutu için 0,923 olarak saptanmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizinde χ2/Sd=1,096, GFI=0,902, AGFI=0,884, CFI=0,992, RMSEA=0,02, NFI=0,916, IFI=0,992 olarak tespit edilmiştir. İyileşme Aşamaları Ölçeği ile İyileşme Değerlendirme Ölçeği arasında yapılan eş zamanlı ölçüt geçerlik değerlerinin yüksek olduğu saptanmıştır. İyileşme Aşamaları Ölçeği’nin test tekrar test korelasyon sonuçlarının 0,958 ile 1,000, Cronbach Alpha değerlerinin ise 0,724 ile 0,922 arasında olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: İyileşme Aşamaları Ölçeği’nin Türkçe formunun ruhsal hastalığı olan bireyler için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ruh sağlığı, zihinsel iyileşme, güvenilirlilik ve geçerlilik

Validity and Reliability Study of the Stages of Recovery Instrument in Individuals with Mental Illness

Öz

Aim: This study has been conducted methodologically in order to determine the reliability and validity of the Turkish form of the Stages of Recovery Instrument in the individuals with mental illnesses.
Material and Methods: The sample of the study consists of 300 individuals who had applied to an education and research hospital. The data of the research had been collected via Introductory Information Form, Stages of Recovery Instrument (STORİ-30), and Recovery Assessment Scale (RAS). In the analysis of the data, descriptive statistical methods, correlation analysis, Cronbach's Alpha analysis, and confirmatory factor analysis were used.
Results: In the research, the scope validity index was determined as 0.99, Kaiser-Meyer-Olkin value was determined as 0.914. It has been determined that in the analysis results of the scale's internal consistency, factor loads varied between 0.51 and 0.85, whereas item-total test correlation values varied between 0.41 and 0.81. Regarding the sub-dimensions of the scale the Cronbach's alpha value, has been determined as 0.888 for the Moratorium, as 0.821 for the Awareness, as 0.774 for the Preparation, as 0.831 for the Rebuilding, and as 0.923 for the Growth. In the conducted confirmatory factor analysis, it has been determined as χ2/Sd=1.096, GFI=0.902, AGFI=0.884, CFI=0.992, RMSEA=0.02, NFI=0.916, IFI=0.992. The concurrent criterion validity values of the Stages of Recovery Instrument with Recovery Assessment Scale were found to be high. It has been determined that the scale's test-retest correlation results between 0.958 and 1.000, while its Cronbach's alpha values has been determined between 0.724 and 0.922.
Conclusion: It has been determined that the Turkish form of the Stages of Recovery Instrument is a valid and a reliable measurement tool for the individuals with mental illnesses.

Anahtar Kelimeler

Mental health, mental healing, reability and validity

Kaynakça

• Cleary M, Horsfall J, O'Hara-Aarons M, Hunt GE. Mental health nurses’ views of recovery within an acute setting. International Journal of Mental Health Nursing. 2013; 22(3): 205-12. https://doi.org/10.1111/j.1447-0349.2012.00867.x
• Nişancı A. Ruh sağlığı alanında iyileşme yaklaşımı ve psikiyatrik sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2019; 30(1): 231-59.
• Anthony WA. Recovery from mental illness: the guiding vision of the mental health service system in the 1990s. Psychosocial Rehabilitation Journal. 1993; 16(4): 11.
• Bonney S, Stickley T. Recovery and mental health: a review of the British literature. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing. 2008; 15(2): 140-53. https://doi.org/10.1111/j.1365-2850.2007.01185.x
• Slade M. Personal Recovery And Mental İllness: A Guide for Mental Health Professionals. New York, Cambridge University Press; 2009, p. 1-43.
• Ahern L, Fisher D. Recovery at your own pace. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services. 2001; 39(4): 22-32.
• Adams SM, Partee DJ. Hope: The critical factor in recovery. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services. 1998; 36(4): 29-32.
• Deegan PE. Recovery and the conspiracy of hope. Sixth Annual Mental Health Services Conference of Australia and New Zealand; 1996 Sep 1-14; Brisbane.
• Whitwell D. The myth of recovery from mental illness. Psychiatric Bulletin. 1999; 23(10): 621-2. https://doi.org/10.1192/pb.23.10.621
• Samhsa.gov [Internet]. Maryland: Substance Abuse and Mental Health Services Administration Publications and Digital Products; 2012 [Erişim tarihi: 29 Ağustos 2020]. Erişim adresi: https://store.samhsa.gov/system/files/pep12-recdef.pdf.
• Allott P, Loganathan L, Fulford KWM. Discovering hope for recovery. Canadian Journal of Community Mental Health. 2002; 21(3): 13-33.
• Davidson L, Roe D. Recovery from versus recovery in serious mental illness: One strategy for lessening confusion plaguing recovery. Journal of Mental Health. 2007; 16(4): 459-70. https://doi.org/10.1080/09638230701482394
• Andresen R, Caputi P, Oades L. Development of a short measure of psychological recovery in serious mental illness: the STORI-30. Australasian Psychiatry. 2013; 21(3): 267-70. https://doi.org/10.1177/1039856213476352
• Andresen R, Oades LG, Caputi P. Psychological recovery: beyond mental ıllness. West Sussex, John Wiley & Sons; 2011, p. 3-153.
• Bag B. Toplum ruh sağlığı hemşireliğinde uygulamaya yönelik bir model örneği: “Recovery”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2018; 10(4): 471-83. https://doi.org/10.18863/pgy.375814
• Çam MO, Durmuş HA. Ruhsal hastalığı olan bireyler ve psikiyatri hemşireleri açısından iyileşme. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2016; 32(2): 97-106.
• Çam O, Yalçıner N. Ruhsal hastalık ve iyileşme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2018; 9(1): 55-60. https://doi.org/10.14744/phd.2017.49469
• Şenocak SÜ, Arslantaş H, Yüksel R. Psikiyatrik iyileşmede yeni bir yönelim: İyileşme odaklı yaklaşım. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2019; 28(2): 83-97. https://doi.org/10.17827/aktd.415053
• Doğan R, Mercan N, Yüksel Ç. Ruhsal hastalıklarda iyileşme: kavram analizi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2020; 12(1): 91-9. https://doi.org/10.18863/pgy.478241
• Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2018; 26(3): 199-210. https://doi.org/10.26650/FNJN397481
• Güler C. İyileşme Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği [Yüksek Lisans Tezi]. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2017.
• Seçer İ. Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2018, 65-107.
• Esin MN. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Erdoğan F, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte araştırma süreç, uygulama ve kritik. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2017; 193-232.
• Çokluk ÖS, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. 5. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2018, 251-401.
• Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. 26. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2019, 133-154.
• Alpar R. Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel uygulamalar. 5. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık; 2017, 777-96.
• Alpar R. Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenilirlik. 5. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2018, 493-601.