Investigation Preferences for Family Planning Methods with Cultural Approach of Women in the Postpartum Period

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 71 - 82, 16.01.2024

Ekin Dila Topaloğlu Ören , Öznur Yaşar , Nilüfer Tok Yanık , Oya Kavlak

https://doi.org/10.33631/sabd.1126655

Cited By: 2

Öz

Aim: In this study, it is aimed to investigate preferences for Family Planning (FP) methods with cultural approach of women in the postpartum period.
Material and Methods: A total of 269 volunteer women who were in the postpartum period and were discharged from the gynecology and obstetrics clinic of a state hospital in Izmir participated in the study. “Individual information form” as a data tool was used prepared by scanning the literature in line with Leninger's "Cultural Differences and Universality in Care" model to determine sociodemographic, obstetric and family planning preferences.
Results: It was found that 92.20% of women decided to have a child together with their spouse, 75.80% of them had a planned pregnancy, 90.70% of them got pregnant voluntarily, 76.60% of them got pregnant more than two years, 23.40% of them got pregnant in less than two years. It was determined that 92.90% of the women found family planning methods necessary and useful, but 25.30% feared the methods, 7.40% of them could not reach the methods easily, 92.60% of them decided to use a family planning method together with their spouse, 31.30% of them do not information about FP methods, 41.30% of them did not use a condom because of their spouse did not want it, 62.80% of them did not consider using intra uterin device because of its side effects and 77.30% of them did not consider using oral contraceptives in the postpartum period. It was determined that there is a significant difference between the region where women have lived longest and the knowledge about receiving information about FP, finding FP methods useful, accessing the FP methods, thinking that breastfeeding protects against pregnancy, receiving information about whether breastfeeding protects against pregnancy and thinking that milk protects after menstruation.
Conclusion: It was determined that women did not have sufficient knowledge about FP methods, them scared the side effects of the methods, them thinking that breastfeeding will prevent pregnancy, them continuing to used the withdrawal method despite modern methods and the spouse of the woman is an important factor in the choice of methods.

Anahtar Kelimeler

Postpartum, Family Planning, Culture

Doğum Sonu Dönemdeki Kadınların Aile Planlaması Yöntemlerine Yönelik Tercihlerinin Kültürel Yaklaşımla İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmada doğum sonrası dönemdeki kadınların Aile Planlaması (AP) yöntemlerine yönelik tercihlerinin kültürel yaklaşımla incelenmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntemler: Araştırmaya İzmir'de bir devlet hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum kliniğinde doğum sonu dönemde olan ve taburculuğu onaylanan 269 gönüllü kadın katıldı. Veri aracı olarak Leninger’in “Bakımda Kültürel Farklılıklar ve Evrensellik” modeli doğrultusunda literatür taranarak hazırlanan sosyodemografik, obstetrik ve AP tercihlerini belirlemeye yönelik birey tanıtım formu kullanılmıştır.
Bulgular: Kadınların %92,20’sinin çocuk sahibi olmaya eşi ile birlikte karar verdiği, %75,80’inin gebeliğinin planlı olduğu, %90,70’sinin isteyerek gebe kaldığı, %23,40’ının iki yıldan az süre aralığı ile gebe kaldığı saptanmıştır. Doğum sonrası dönemde kadınların %92,90’unun AP yöntemlerini gerekli ve yararlı bulduğu ancak %25,30’ünün yöntemler konusunda korku yaşadığı, %7,40’ünün kolaylıkla ulaşamadığı, %92,20’sinin AP yöntemine eşi ile birlikte karar verdiği, %31,30’unun AP yöntemlerini bilmediği, %41,30’unun eşi istemediği için kondomu, %62,80’inin yan etkilerinden dolayı Rahim İçi Araç, %77,30’unun Kombine Oral Kontraseptif kullanmayı düşünmediği belirlenmiştir. Kadınların en uzun süre yaşadığı bölge ile AP konusunda bilgi alma durumu, AP yöntemlerini yararlı bulma durumu, AP yöntemine ulaşma, emzirmenin gebelikten koruma düşüncesi, emzirmenin gebelikten koruması durumu ile ilgili bilgi alma ve adet gördükten sonra sütün koruduğunu düşünme bilgi durumu arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Bulgularımız sonucunda kadınların AP yöntemleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları, yöntemlerin yan etkilerinden korktukları, emzirmenin gebelikten koruyacağını düşündükleri, modern yöntemlere rağmen geri çekme yöntemini kullanmaya devam ettikleri, kadının eşinin yöntem seçiminde önemli bir faktör olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğum sonu, Aile Planlaması, Kültür

Kaynakça

• Karadağ G, Koçak HS, Yılmaz M. Kadınların gebeliği önleyici yöntemleri kullanma ve tercih etme nedenleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 2(1):13-25.
• Kocagöz S, Peksoy S, Atabekoğlu CS. Kadınların gebelikten önce kullandığı ve doğum sonrası dönemde kullanmayı tercih ettiği kontraseptif yöntemler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 2(1): 1-8.
• Salman Z. Süleyman Demirel Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniğine Başvuran Kadınların Aile Planlaması Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Tutumları. [Uzmanlık Tezi]. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2014.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. [Internet]. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. [Güncelleme tarihi: Kasım 2019; Erişim Tarihi: 28 Şubat 2022]. Erişim linki: https://hips.hacettepe.edu.tr/tr/2018_turkiye_nufus_ve_saglik_arastirmasi-55.
• Hamidanoğlu M. Sanlıurfa’da Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
• Çalışkan BG, Doğan B, Olçum GG. Kırsal bölgede yaşayan kadınların aile planlaması yöntemi tercihlerine yaş ve eğitimin etkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2014; 18(4): 189-94.
• Limon B. Kültürel değişim sürecinde popüler kültür ve kitsch kavramı. İdil. 2012; 1(3):107-17.
• Ahissou NCA, Benova L, Delvaux T, Gryseels C, Dossou JP, Goufodji S, et al. Modern contraceptive use among adolescent girls and young women in benin: a mixed-methods study. BMJ Open. 2022; 12(1): e054188.
• Alomair N, Alageel S, Davies N, Bailey JV. Factors influencing sexual and reproductive health of muslim women: a systematic review. Reproductive Health. 2020; 17(1): 1-15.
• Abdi B, Okal J, Serour G, Temmerman M. “Children are a blessing from god” –a qualitative study exploring the socio-cultural factors influencing contraceptive use in two muslim communities in kenya. Reproductive Health. 2020; 17(1): 1-11.
• Taşkın L. Aile Planlaması. İçinde: Taşkın L. (editör). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği, 10. Baskı, Ankara, Sistem Ofset Matbaacılık, 2011; 527-45.
• Can A. Bazı temel kavramlar. İçinde: Can A.(editör). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. 6. Baskı, Ankara, Pegem Akademi, 2016; 32-47.
• Avcı S, Mutlu S, Yigit F. Evli kadınların aile planlaması yöntem tercihlerine etki eden faktörler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 4(2): 128-38.
• Gürkaş E, Kiraz M. Gaziantep istasyon aile sağlığı merkezi bölgesindeki 15–49 yaş kadınların aile planlaması yöntemi kullanım düzeyinin belirlenmesi. Konuralp Medical Journal. 2013; 5(2): 1-3.
• Tunç A. Edirne İl merkezindeki aile sağlığı merkezlerine kayıtlı 15-49 yaş arası kadınların aile planlaması ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. [Uzmanlık Tezi]. Edirne: Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2019.
• Çubukçu M. Samsun ili 15-49 yaş grubu kadınların aile planlaması yöntemlerini kullanım dağılımı. Ankara Medical Journal. 2018; 18(2): 207-14.
• Aydoğdu SGM, Akça E. Amasya il merkezindeki aile sağlığı merkezlerine başvuran kadınların aile planlaması yöntem kullanımı ve etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2018; 27(6): 384-91.
• Kurtuldu K. Kadınların aile planlaması yöntem kullanımının endişe düzeyine etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Ordu: Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2020.
• Akalın A, Bostancı Ş. Aile planlaması yöntemi kullanan üreme çağındaki kadınlarda cinsel fonksiyonlar ve cinsel yaşam kalitesi. Androloji Bülteni. 2022; 24(2):110-17.
• Erenel AŞ, Kavlak T, Bingöl B. Kadınların doğum sonrası altı ay sonunda aile planlaması yöntemi kullanma durumu. Van Tıp Dergisi. 2011; 18(2): 68-76.
• Çakmak V, Uysal Keme Z, Ünal İ, Öztürk Can H. Etkili aile planlaması yöntemi kullanmak üzere aile planlaması kliniğine başvuran kadınların geri çekme yöntemini kullanma ve bırakma nedenleri. Forbes Journal of Medicine. 2021; 2(1): 31-40.
• Kodaz DN, Altuntuğ K, Ege E. Aile planlaması yöntemlerinde güncel gelişmeler. KASHED. 2018; 4(1):109-30.
• Esin A, Mıhçıokur S, Demir C, Kanal G. [Internet]. Türkiye’de cinsel sağlık ve üreme sağlığı durum analizi raporu. 2021[Güncelleme Tarihi Nisan 2021; Erişim Tarihi: 26.09.2023]. Erişim linki: https://cisuplatform.org.tr/cisu-rapor-tasarimi-dijital-2021.
• Bilgin NÇ, Kesgin MT. Kanatlı sektöründe çalışan kadınların aile planlaması ve acil kontrasepsiyona ilişkin bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 29(2): 123-32.
• Toprak D, Öztürk GZ, Gökseven Y. Üreme çağındaki kadınlarda kontrasepsiyon bilgi düzeyinin, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2020; 24(4): 203-12.
• Sağıroğlu PÇ, Eray İK, Yurdakul FE, Yavuz AF. Kadınların kontraseptif yöntem tercihleri ve yöntem kullanırken gebe kalma durumlarının değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2017;17(1): 21-8.
• Turan, Z., & Koruk, F. Erken Postpartum dönemde kadınların aile planlamasına yönelik tutumu ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;16(1):103-13.
• Pasinlioğlu T, Bülbül F. Çiftlerin aile planlaması yöntemlerini bırakma nedenleri. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2023; 6 (2): 40-9.
• Kutlu R, Sayın S, Uçar M, Aslan R, Demirbaş O. Kadınların sosyodemografk özelliklerine göre kontraseptif yöntem kullanma durumları ve bu yöntemleri tercih nedenleri. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2014; 18 (3): 134-41.
• Acar Z, Şahin N, Demirci FN. 18-49 Yaş arası evli kadınların kontraseptif yöntem kullanma tercihleri ve bırakma nedenleri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2021; 4(1): 29-38.
• Baş FY, Güney M, Türker Y. Emzirme dönemindeki kadınlarda kontraseptif yöntem seçimini etkileyen sosyodemografik ve kültürel faktörler. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2014; 16(1): 23-8.
• Erenel AŞ, Sezer NY. Doğum sonu dönemde kullanılabilecek aile planlaması yöntemleri ve hemşirelerin rolleri. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;2(2): 32-8.
• Karabulutlu Ö, Ersöz B. Kars ili, susuz ilçe merkezine bağlı aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş grubu evli kadınlarda kullanılan yöntem ve yöntem seçimini etkileyen faktörler. Caucasian Journal Of Science. 2017; 4(1): 26-44.
• Elkin N, Ören MM, Demirel A, Önal AE. Bir aile sağlığı merkezine başvuran gebelerin anne sütü ve emzirmeye ilişkin bilgi ve tutumları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2015; 2(24): 41-8.