Covid-19 Pandemisinde Veteriner Hekimliği Etiği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: S-1, 63 - 73, 31.10.2021

Altan Armutak

https://doi.org/10.26650/JARHS2021-950991

Öz

Amaç: Bu araştırma, yüzyılımızın pandemisi olarak tarihe geçen Covid-19’un yurdumuzda veteriner hekimliği etiği üzerine olan etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiş bir ilk çalışmadır. Gereç ve Yöntem: Konuya yönelik sınırlı sayıdaki yerli ve yabancı kaynak incelenerek pandeminin boyutları ortaya konulmuştur. Bu çalışmalar araştırmamızın amacı doğrultusunda etik açıdan değerlendirilmiştir. Bulgular: Salgının yurdumuzda ve dünyada hayvanlar, hayvan yakınları ve veteriner hekimler üzerine olan etkileri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve diğer sağlık alanlarında olduğu gibi, veteriner hekimliğinde de birçok yönden ciddi etik sorunlara yol açtığı görülmüştür. Sonuç: Tüm bu bilgi ve yaklaşımların ışığı altında Covid-19 ile ilgili yurdumuzda yeni çalışmalar yapılması ve yeni yaklaşımlar belirlenmesinin çok yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemisi, Veteriner Hekimliği, Hayvan Hakları, Hayvan Refahı, Etik

Veterinary Ethics in the Covid-19 Pandemic

Öz

Objective: This research is the first study carried out to reveal the effects of Covid-19, which went down in history as the pandemic of our century, on veterinary ethics in our country. Material and Methods: The dimensions of the pandemic were revealed by examining the limited number of domestic and foreign resources on the subject. These studies were evaluated ethically in accordance with the purpose of our research. Results: The effects of the epidemic on animals, animal relatives and veterinarians in Turkey and in the world have been evaluated comparatively and it has been seen that it causes serious ethical problems in veterinary medicine as in other health fields. Conclusion: In the light of all these information and approaches, it was concluded that it would be very useful to conduct new studies and determine new approaches regarding Covid-19 in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemy, Veterinary Medicine, Animal Rights, Animal Welfare, Ethics

Kaynakça

• 1. Arslan İ, Karagül S. Küresel Bir Tehdit (COVID-19 Salgını) ve Değişime Yolculuk. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020;10:1-36.
• 2. Yücel E. 50 Maddede Salgınlar. Karakarga Yayınları, İstanbul 2020.s.241-62.
• 3. Tarım ve Orman Bakanlığı Resmi Sayfası. Covid 19 Tedbirleri. Veteriner Hekimlerin Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar. 2020, Available from: https://www.tarimorman.gov.tr
• 4. Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Ana Sayfa-Basın Arşivi. 2020-2021 Available from: tvhb.org.tr/basin-arsivi/
• 5. T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi 2020 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?Me vzuatNo=6343&MevzuatTur=1&MevzuatTert ip=3 & "https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat? MevzuatNo=657&MevzuatTur=1&MevzuatTert ip=5
• 6. Serpen A. Tek Sağlık: Türk Tabipler Birliği Covid-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu 2020.s.683-99.
• 7. Ferri M, Evans ML. The contribution of veterinary public health to the management of the COVID-19 pandemic from a One Health perspective. One Health 2021;12:100230 doi: 10.1016/j.onehlt.2021.100230
• 8. Fathke RL, Rao S, Salman M. The COVID-19 Pandemic: A time for veterinary leadership in one health. One Health 2021;11:100193 doi: 10.1016/j.onehlt.2020.100193
• 9. Yükseköğretim Kurumu. Basın Açıklaması: 26.03.2020; Available from: https:// www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/ YKS%20Ertelenmesi%20Bas%C4%B1n%20 A%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1.aspx
• 10. Altınpulluk H. Türkiye’deki Öğretim Üyelerinin Covid-19 Küresel Salgın Sürecindeki Uzaktan Eğitim Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2021;41(1):53-89.
• 11. Dikmen S, Bahçeci F. Covid-19 Pandemisi Sürecinde Yükseköğretim Kurumlarının Uzaktan Eğitime Yönelik Stratejileri: Fırat Üniversitesi Örneği. Turkish Journal of Educational Studies 2020;7(2):78-98.
• 12. Yorguner N, Bulut NS, Akvardar Y. COVID-19 Salgını Sırasında Üniversite Öğrencilerinin Karşılaştığı Psikososyal Zorlukların ve Hastalığa Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi. Arch Neuropsychitry 2020;58(1):3- 10.
• 13. Chinelatto LA, Da Costa RT, Mederios VMB, Boog GHP, Hojaij FC, Tempski PZ, et al. What You Gain and What You Lose in Covid-19: Perception of Medical Students and Their Education. Clinics (Sao Paulo) 2020;75:e2133. doi.org/10.6061/clinics/2020/e2133
• 14. Quain A, Mullan S, McGreevy PD, Ward MP. Frequency, Stressfulness and Type of Ethically Challenging Situations Encountered by Veterinary Team Members During the COVID-19 Pandemi Front Vet Sci 2021;8:647108. doi: 10.3389/fvets.2021.647108. eCollection 2021.
• 15. Coman C, Ancuta D. Ethics Of the Human- Animal Relationship in the COVID-19 Pandemic. JIME 2021;4(1):67-75.
• 16. Esam F, Forrest R, Waran N. Locking down the Impact of New Zealand’s COVID-19 Alert Level Changes on Pets. Animals (Basel) 2021;11(3):758.
• 17. Grandin T. Methods to Prevent Future Severe Animal Welfare Problems Caused by COVID-19 in the Pork Industry. Animals (Basel) 2021;11(3):830.
• 18. Adamelli S, Tocchio A, Brini, C. COVID-19 Pandemic and Rescue of Pets. The Role of Veterinarians in the Human-Animal- Environment Relationship at the Time of the Coronavirus. Journal of Applied Animal Ethics Research 2020;3(1):91-102.
• 19. Williams JM, Randle H, Martin D. Covid-19: Impact on United Kingdom horse owners. Animals (Basel) 2020;10(10):1862.
• 20. Butler D, Upton L, Mullan S. Capturing beneficial changes to racehorse veterinary care implemented during the Covid-19 Pandemic. Animals (Basel) 2021;11(5):1251.
• 21. Türkiye Jokey Klübü (TJK), At Yarışlarına ara verildi. 18.03.2020. Available from:URL:https:// www.tjk.org
• 22. Lakdawala SS, Menachery VD. The Search for a Covid-19 Animal Model. Science 2020;368(6494):942-3.
• 23. Genzel L, Adan R, Berns A, Van den Beucken JJ. How the Covid-19 pandemic highlights the neccesity of animal research. Curr Biol 2020;30(18):R1014-R1018.