RUHSAL BOZUKLUKLARDA SUÇA YÖNELİM: DERLEME

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 83 - 91, 29.12.2021

Emre Ayar Yeşim Ayar

Öz

Ruhsal bozuklukların, şiddet ve suç davranışı ile ilişkisi yıllar boyunca araştırılmıştır. Geçmiş yıllara ve bugüne baktığımızda tarihsel süreçte toplumsal retorikte suç ile ruhsal bozukluklar arasında ilişki olduğu ileri sürülmüştür. 2000 yılından bugüne kadar yapılan çalışmalarda ruhsal bozukluk tanılı bireylerin suç ve şiddet davranış sıklığının genel popülasyona göre daha yüksek olduğunu bildiren çalışmaların sayısı artmıştır. Halbuki, ruhsal bozuklukların tümünde suç davranışı riski aynı değildir. Ruhsal bozukluk tanısı olup ek olarak geçmiş suç öyküsü, alkol-madde kullanımı veya tedaviye uyumsuzluk gibi belirleyici özellikler olduğunda suça yönelim daha fazladır. Öte yandan toplumdaki suç oranlarının yükselmesiyle birlikte psikiyatrik olguların suç davranışının da artmakta olduğunu düşünmek yanlış olmayacaktır. Bu derleme çalışmasında ruhsal bozukluklar ile suç arasında ilişki gücü yüksek olan; şizofreni, duygudurum bozuklukları, kişilik bozuklukları ve madde bağımlılığı odağında suç ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adli psikiyatri, Suç, Ruh sağlığı, Adli psikoloji, Psikopatoloji

Kaynakça

• Biçer, Ü., Tırtıl, L., Kurtaş, Ö., Aker, T. Adli Psikiyatri. Klinik Gelişim Dergisi, 2009; cilt 22.
• Polat, H., Asi Karakaş, S. Adli psikiyatri hemşireliği. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020; 3(3):225-232.
• İnan, S., Yıldızhan, E., Öncü, F. İnsana yönelik ciddi suç işleyen adli psikiyatri olgularının hastalık öyküleri, sosyodemografik ve suç özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 2018;29(4):258-68.
• Marzuk, P. Violence, Crime and mental illness-how strong a link? Arc Gen Psychiatry, 1996;53:481-6.
• Öncü, F., Soysal, H., Uygur, N. Zorunlu klinik tedavi sonrası yineleyici suç işleyen adli psikiyatri olgularının tanı ve suç niteliği açısından değerlendirilmesi. Düşünen Adam Dergisi, 2002;15(3):132-148.
• Özbay, Y. Ceza sorumluluğu kaldırılan olgularda zorunlu klinik tedavi sonrası zorunlu ayaktan tedaviye uyumu etkileyen etmenler. Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2010, İstanbul
• Soygür, H., Aybaş, M., Hınçal, G., Aydemir, Ç. Şizofreni hastaları için yaşam niteliği ölçeği: Güvenirlik ve yapısal geçerlik çalışması. Düşünen Adam Dergisi, 2000; 13(4):204-10.
• Sadock, B.J., Sadock, V.A. Kaplan & Sadock's Synopsis of Psychiatry Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry, Lippincott Williams and Wilkins and Wolter Kluwer Health, 2007; ISBN -13:978-81-89960-37-7. Soysal, H. Adli Psikiyatri, Özgür Yayınları, İstanbul, 2012, s:79-81.
• Belli, H., Özçetin, A., Ertem, U. Perpetrators of homicide with schizophrenia: Sociodemographic characteristics and clinical factors in Turkey. Compr Psychiatry, 2010;51:135-41.
• Öztürk, M.O., Uluşahin, N.A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Bayt Yayınları, 2016;s:421.
• Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, dördüncü baskı (DSM-V) Washington DC, 2013’ten çeviren Köroglu E., Hekimler Yayın Birligi, Ankara, 2014.
• Derin, G., Öztürk, E. Dissosiyatif bozukluklar ve sınırda (borderline) kişilik bozukluğunda ruhsal travma. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2018;(3)3:29‐41.
• Durmaz, O. The relationship between harming behavior and substance useprofile and attention deficit hyperactivity disorder symptoms in antisocial personality disorder. Düşünen Adam Dergisi; 2017;30:194-201.
• Ayar, E. Toplumdışı (Anti-Sosyal) Kişilik Bozukluğunda Sosyal Biliş Becerileri ile Yaşantısal Kaçınma ve Perspektif Alma Süreçleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• Gardner, D.L., Lucas, P.B., Cowdry, R.W. Metabolites in borderline personality disorder compared with normal Controls. BiolPsychiatr, 1990;28(3):247-254.
• Aydın, B.N. Sınır kişilik bozukluğunun suç ve şiddet ile ilişkisi: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri, 2016;19:37-44.
• Bolu, A., Toygar, M., Pan, E., Erdem, M., Ünlü, G., Balıkçı, A. Bir eğitim hastanesi psikiyatri kliniğinde adli olguların değerlendirilmesi: Beş yıllık inceleme. Gülhane Tıp Dergisi, 2014;56,1-4.
• Darçın, A.E., Nurmedov, S., Noyan, C.O., Yılmaz, O., Dilbaz, N. Özel bir bağımlılık merkezinde yatarak tedavi gören hastalarda psikiyatrik eş tanının bağımlılığın seyri ile ilişkisi, Düşünen Adam Dergisi, 2015;28:196-203.
• Altuner, D., Engin, N., Gürer, C., Akyay, İ., Akgül, A. Madde kullanımı ve suç ilişkisi: Kesitsel bir araştırma. Tıp Araştırmaları Dergisi, 2009:7(2):87-94.
• Çöpoğlu, Ü.S., Bülbül, F., Kokaçya, M.H Adli psikiyatri polikliniğinde değerlendirilen olguların psikiyatrik tanıları, madde kullanım durumları, sosyodemografik ve klinik özellikleri. New/Yeni Symposium Journal, 2014;52(1):1-6.
• Asan, Ö., Tıkır, B., Tuncer Okay, İ., Göka, E. Bir AMATEM birimine başvuran alkol ve madde kullanım bozukluğu olan hastaların sosyo-demografik ve klinik özellikleri. Bağımlılık Dergisi, 2015;16(1):1-8.
• Ögel, K., Tamar, D., Evren, C., Sır, A. Madde kullanımı ve suç. 3P Dergisi, 1999.
• Yıldız, S., Köşker, F., Ülkgün, N. Duygudurum bozukluklarında çocukluk çağı travmalarının bilişsel işlevler üzerine etkisi, Türk Psikiyatri Dergisi, 2020;31(ek:1):6-7.
• Yeloğlu, Ç.H., Hocaoğlu, Ç. Önemli bir ruh sağlığı sorunu: Bipolar bozukluk. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 2017;8(30):41-54.
• Işık, E., Işık, U., Taner, Y. Çocuk, Ergen, Erişkin ve Yaşlılarda Depresif ve Bipolar Bozukluklar. Ziraat Grup Matbaacılık, 2013: Ankara.
• Çöpür, M., Elmas, I., Can, Y. Psikotik hastalarda suç. Kriz Dergisi, 1995;3:41-3.
• Saatçioğlu, Ö., Türkcan, S., Işıklı, M., Uygur, N. Tutuklularda depresyon. Düşünen Adam Dergisi, 1996;9:25-30.
• Kulkara, N.S., Güllü, D., Kıvrıkoğlu, F. Şiddet ve duygudurum bozukluğu ilişkisi: Bir gözden geçirme, Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 2020;3(6):51-66.