Yeşil Satın Alma Davranışının Algılanan Tüketici Etkinliğine Etkisinde Çevresel Kaygının Aracılık Rolü

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 5, 47 - 71, 11.08.2018

Ahmet Sarıtaş

Öz

Bu çalışma Burdur’da yaşayan tüketicilerde yeşil satın alma davranışı ile algılanan tüketici etkinliği arasındaki ilişkide çevresel kaygının aracılık rolünü tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Burdur’da yaşayan tüketicileri kapsamakta olup, veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Yeşil satın alma davranışının algılanan tüketici etkinliğine etkisinde çevresel kaygı üzerindeki aracılık rolünü tespit etmek amacıyla hiyerarşik regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucuna göre yeşil satın alma davranışının artması algılanan tüketici etkinliğini pozitif yönde etkilemekte ve çevresel kaygı tüketicilerde algılanan tüketici etkinliğini ortaya çıkarabilmektedir. Ayrıca hiyerarşik regresyon analizi sonucunda yeşil satın alma davranışı ve algılanan tüketici etkinliği arasındaki ilişkide, çevresel kaygının kısmi aracılık rolü üstlendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Kaygı, Yeşil Tüketici

Kaynakça

• Abdul-Muhmin, A. G. (2007). “Explaining Consumers Willingness To Be Environmetally Friendly”, International Journal of Consumer Studies, 31(3): 237-247. Al-Salman, F. ve Mohammed, A. M. (2016). Yeşil Satın Alma Davranışını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Çevresel Kaygılar, Toplumsallık Duygusu Ve Öz İmaj Kavramları Kapsamında Bir Uygulama” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi. Akehurst, G., Afonso, C. ve Gonçalves, H. M. (2012). “Re-Examining Green Purchase Behaviour and The Green Consumer Profile: New Evidences” Management Decision, 50(5), pp. 972-988. Aman, A. H. L., Harun, A. ve Hussein, Z. (2012). “The Influence Of Environmental Knowledge And Concern On Green Purchase Intention The Role Of Attitude As A Mediating Variable”, British Journal of Art and Social Sciences, 7 (2), pp. 145 – 167. Aracıoğlu, B. ve Tatlıdil, R. (2009). "Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri", Ege Akademik Bakış, 9(2): 435-461. Ay, C ve Ecevit, Z. (2005). “Çevre Bilinçli Tüketiciler”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 10: 238-263. Bamberg, S. (2003). “How Does Environmental Concern Influence Specific Environmentally Related Behaviors? A New Answer To An Old Question”, Journal of Environmental Psychology, (23), pp. 21-32. Beckford, C. L., Jacobs, C., Williams, N. ve Nahdee, R. (2010). “Aboriginal Environmental Wisdom, Stewardship, and Sustainability: Lessons From the Walpole Island First Nations, Ontario, Canada”, The Journal Of Environmental Education, 41(4), pp. 239–248. Chan, R.Y.K. ve Lau, L.B.Y. (2000). “Antecedents of Green Purchases: A Survey In China”. Journal of Consumer Marketing. Chen, T. B. ve Chai L.T. (2010). AttitudeTowardsthe Environment and Green Products: Consumers’ Perspective, Management Science and Engineering, 4(2), pp. 27-39. Cho, Y. N., Thyroff, A., Rapert, M. I., Park, S. Y. ve Lee, H. J. (2013). “To Be Or Not To Be Green: Exploring Individualism and Collectivism as Antecedents of Environmental Behavior”, Journal of Business Research, 66(8), pp.1052-1059. Cornelissen, G., Pandelaere, M., Warlop, L. ve Dewitte, S. (2008). Positive Cueing: Promoting Sustainable Consumer Behavior By Cueing Common Environmental Behaviors As Environmental. International Journal of Research in Marketing, (25), pp. 46–55. Çabuk, S., Nakıboğlu, B. ve Keleş, C. (2008). “Tüketicilerin Yeşil (Ürün) Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1). Ellen, P., Joshua L., W. ve Cathy, C.W. (1991). “The Role of Perceived Consumer Effectiveness in Motivating Environmentally Conscious Behaviors”, Journal of Public Policy ve Marketing, 10: 20-24. Gök, A. ve Türk M. (2011). Perakendeci İşletmelerde Çevreyi Koruma Bilinci Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (2): 125-152. Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L. ve Black, W.C. (2006). Multivariate Data Analysis USA, Prentice- Hall. Kollmuss, A. ve Agyeman J. (2002). Mindthe Gap: Why do People Act Environmentally and What are the Barriersto Pro-Environmental Behavior? Environmental Education Research, 8(3), pp.239-260. Grant, A.M. ve Berry J. W. (2011). “The Necessity Of Others Is The Mother Of Invention: Intrinsic And Prosocial Motivations, Perspective Taking and Creativity”, Academy of Management Journal, 54 (1), pp. 73–96. Henion, K. E. ve Kinnear, T. C. (1976). "A Guide to Ecological Marketing". Irawan, R. ve Darmayanti, D. (2012). The Influence Factors Of Green Purchasing Behavior: A Study Of University Students In Jakarta. Web: http://www.wbiconpro.com/517%20 Erişim tarihi (13.03.2018). Kızıloğlu, R., Kızılzslan, H. ve Gökçe, C. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Yeşil Gıda Ürünleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları Üzerine Araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Kim, Y. ve Choi, S. M. (2005). “Antecedents Of Green Purchase Behavior: An Examination Of Collectivism, Environmental Concern, and PCE”, Advances in Consumer Research, (32), pp. 592-599. Kinnear, T. C., Taylor, J. R., ve Ahmed, S. A. (1974). “Ecologically concerned consumers: who are they?”. The Journal of Marketing, 20-24. Laroche, M., Bergeron, J. and Forleo, G.B. (2001). “Targeting Consumers Who Are Willing to Pay More For Environmentally Friendly Products”, Journal of Consumer Marketing, 18(6), pp. 503-520. Lee, Y. K., Kim, S., Kim, M. S. ve Choi, J. G. (2014) “Antecedents and Interrelationships of Three Types Of Pro-Environmental Behavior”, Journal of Business Research. Mainieri, T., Barnett, E.G., Oskamp,S., Unipan, J.B. ve Valdero,T.R. (1997). “Green Buying: The Influence Of Environmental Concern On Consumer Behavior”, The Journal of Social Psychology, 137(2), pp. 189-204. McCarty, J. A. ve Shruni L. J. (1993). A Structural Equation Analysis of the Relationships of Personal Values, Attitudes and Beliefs About Recycling, and the Recycling of Solid WasteProducts, Advances in Consumer Research, 20, pp. 641-646. Minton, A. P. ve Rose, R. L. (1997). “The effects of environmental concern on environmentally friendly consumer behavior: An exploratory study”, Journal of Business Research, 40(1), pp.37-48. Mostafa, M. M. (2007). “A Hierarchical Analysis of the Green Consciousness of the Egyptian Consumer”, Psychology ve Marketing, 24(59), pp. 445–473. Mucuk, İ. (2004). Pazarlama İlkeleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi. Odabaşı, Y. (1992). Yeşil Pazarlama Karar ve Gelişmeler, Pazarlama Dünyası. Paco, A. D. ve Raposo, M. (2009). “Green Segmentation: An Application To The Portuguese Consumer Market”, Marketing Intelligence ve Planning, 27 (3), pp. 364-379. Pickett-Baker, J. ve Ozaki, R. (2008). “Pro-Environmental Products: Marketing Influence On Consumer Purchase Decision”, Journal Of Connsumer Marketing, 25(5), pp. 281-293. Roberts, J. A. (1996). “Green Consumers in the 1990s: Profile and Implications for Advertising”, Journal of Business Research, 36(3): 217-231. Roberts, J. A. ve Bacon, D. R. (1997). “Exploring The Subtle Relationships Between Environmental Concern And Ecologically Conscious Consumer Behavior”, Journal of Business Research, 40(1), pp. 79-89. Schwepker Jr. Charles H. ve Cornwell, B. (1991). “An Examination Of Ecologically Concerned Consumers And Their İntention To Purchase Ecologically Packaged Products”, Journal of Public Policy ve Marketing, pp. 77-101. Straughan, R.D. ve Roberst, J.A. (1999). “Environmental Segmentation Alternatives: A Look At Green Consumer Behavior İn The New Millennium”, Journal Of Consumer Marketing, 16(6), pp. 558-575. Polonsky, M. J. (1994). “An İntroduction To Green Marketing”, Electronic Green Journal, 1(2). Tatlıdil, R. ve Oktav, M. (1992). Pazarlama Yönetimi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, Torlak, Ö. ve Altunışık, R. (2012). Pazarlama Stratejileri: Yönetsel Bir Yaklaşım, İstanbul: Beta Basım Yayın. Tucker, Lewis R. (1978). "The Environmentally Concerned Citizen Some Correlates."Environment and BehavioR, 10(3), pp.89-418. Vicente-Molina, M. A., Fernández-Sáinz, A. ve Izagirre-Olaizola, J. (2013). “Environmental Knowledge and other Variables Affecting Pro-Environmental Behaviour: Comparison of University Students From Emerging and Advanced Countries”, Journal of Cleaner Production, 61, pp.130-138. Yeniçeri, T. (2008). “Çevre Dostu Ürün Satın Alma Davranışına Yönelik Bir Modelin Testi”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2). Yükselen, C. (2008). Pazarlama: İlkeler-Yönetim-Örnek Olaylar, Ankara: Detay Yayıncılık.