Neorealist Ve Neo-Klasik Realist Perspektiflerden Küba Füze Krizi Analizi

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 1, 47 - 66, 07.03.2025

Sıdıka İrem Altunsuyu

Öz

Güç kavramı, yüzyıllardır devletlerin ana hedefi olmuş stratejilerini, hamlelerini, politikalarını belirlemiştir. Ulus devlet sisteminin anlaşılması için ortaya atılan teoriler, farklı açılardan güç kavramını ele alarak devletlerin ve bireylerin davranışlarını açıklamaya çalışmıştır. Neorealist görüş, sistem düzeyinde devletleri inceleyerek anarşik uluslararası sistemin devletleri güç arayışına mecbur bıraktığını belirtmektedir. Neo-klasik realist görüş ise, birey düzeyinde bir bakış açısı geliştirerek sistemdeki güç algısını devletleri yöneten liderlerin algısının şekillendirdiğini vurgulamıştır. Küba Füze Krizi hem devlet hem de birey düzeyinden incelendiğinde güç kavramına çok boyutlu bakış açısı sağladığından önem arz etmektedir. Neorealist teoriye göre, devletlerin liderlerin algılarını ve iç politikayı göz ardı ederek çıkarları doğrultusunda stratejiler belirlemektedir. Neoklasik teori lider algısı, iç siyaset, itibar ve bürokrasi bağlamında inceleme yaparak sistemin getirdiği dinamikleri odağa almaz. Kriz süreci Domuzlar Körfezi Çıkarması’ndan iki ülkenin anlaşma yapma sürecine kadarki tarihsel bağlamda ele alınmıştır. Ek olarak, bahsi geçen iki teori arasında karşılaştırma yapılarak kriz incelenmiştir. Her iki teori farklılıklar oluşturarak sisteme zenginlik katmış, çok boyutlu incelemeler yaparak Küba Füze Krizi’nin değerlendirilmesini kapsamlı hale getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

SOĞUK SAVAŞ, KÜBA FÜZE KRİZİ, NEOREALİZM, NEOKLASİK REALİZM, GÜÇLER DENGESİ

Analyzing The Cuba Missile Crisis From Neorealist And Neo-Classical Realist Perspectives

Öz

For ages, states' plans, actions, and policies have been shaped by the concept of power as their primary goal. Theories proposed to better comprehend the nation-state system have attempted to explain state and individual behaviour by approaching the concept of power from various perspectives. The neorealist perspective examines states at the system level, claiming that the anarchic international system forces states to pursue power. The neo-classical realism approach, on the other hand, established an individual-level viewpoint and emphasised that the sense of power in the system is influenced by the perception of the leaders who govern the states. The Cuban Missile Crisis has importance because it offers a comprehensive perspective on the concept of power when seen at both the governmental and individual levels. According to neorealist theory, states determine strategies based on their own interests, ignoring leaders' perceptions and domestic politics. Neoclassical theory does not focus on the dynamics of the system by analyzing in the contex of leaders, domestic politics, reputation and bureaucracy. The crisis process was looked at in historical context, beginning with the Bay of Pigs Invasion landings and ending with the two governments reaching a mutual agreement. In addition, the situation was examined by comparing the two hypotheses. Both theories expanded the system by introducing differences and made its assessment of the Cuban Missile Crisis more comprehensive by doing multidimensional analyses.

Anahtar Kelimeler

COLD WAR, CUBAN MISSILE CRISIS, NEOREALISM, NEOCLASSIC REALISM, BALANCE OF POWER

Kaynakça

• Ataç, K. Özcan, B. (2021). 1962 Küba Krizi: Amerikan Arşivleri Üzerinden Bir Okuma. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 17(39), ss. 521-562
• CIA, Reading Room. (1962, 17 Ekim). Brief Discussion with The President. 22 Aralık 2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://www.cia.gov/readingroom/docs/CIA-RDP80B01676R001900100012-0.pdf
• CIA, Reading Room. (1962, 18 Ekim). Joint Evaluation of Soviet Missile Threat in Cuba. 22 Aralık 2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://www.cia.gov/readingroom/docs/cia-rdp78t05449a000200030001-8.pdf
• CIA, Reading Room. (1962, 17 Ekim). Memorandum for The File. 22 Aralık 2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://www.cia.gov/resources/csi/static/888b1a6acc282f122ec52b60c61bce99/Cuban-Missile-Crisis-1962-1.pdf
• CIA, Reading Room. (1957, 7 Kasım). Report to The President by The Security Resources Panel of The ODM Science Advisory Committee: Deterrence & Survival in The Nuclear Age. 22 Aralık 2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://www.cia.gov/readingroom/document/cia-rdp86b00269r000300020003-3
• CIA, Reading Room. (1962, 19 Eylül). Special National Intelligence Estimate: The Military Building in Cuba. 22 Aralık 2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://www.cia.gov/readingroom/docs/DOC_0000242425.pdf
• Dahl, R. A. (1957). The Concept of Power. Behavioral Science, 2(3), ss. 201-215
• Firoozabadi, J. & Ashkezari, M. (2016). Neo-Classical Realism in International Relations. Asian Social Science, 12(6), ss. 95-105
• Ekmen, B. (2021). Zorlayıcı Diplomasi Bağlamında Küba Füze Krizi’nin Analizi. Journal of Diplomatic Research, 3(1), ss. 91-108
• Gaddis, J. (2005). The Cold War: A New Hıstory, The Penguın
• Kennedy, J. F. (1962). Letter from President Kennedy to Chairman Khrushchev. 27/12/2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim Adresi: https://microsites.jfklibrary.org/cmc/oct22/doc4.html?
• Kissinger, H. A. (1962, Kasım 22). Reflections on Cuba. The Cuban Missile Crisis. 24/02/ 2025 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: http://www.cubanmissilecrisis.org/lessons-not-involved/henry-kissinger/
• Khrushchev, N. (1962). Letter from Chairman Khrushchev to President Kennedy. 27/12/2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim Adresi: https://microsites.jfklibrary.org/cmc/oct27/doc4.html?
• Khrushchev, N. (1959). On Peaceful Coexistence. Foreign Affairs, 1(38), ss. 1-18
• Leffler, M. P. (1999). The Cold War: What Do "We Now Know"? The American Historical Review, 104(2), ss. 501-524
• Lebow, R. N. (2000). The Cuban Missile Crisis (CIAO Için Hazırlanan Modül). Columbia International Affairs Online (CIAO)
• Mearsheimer, J. J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. W.W. Norton & Company
• Mearsheimer, J. J. (2013). Structural Realism. In T. Dunne, M. Kurki, & S. Smith (Eds.), International Relations Theories: Discipline And Diversity, ss.77–93, Oxford University
• Miller, N. R. (1966). The Cuban Missile Crisis in The International System (Yayımlanmamış Seminer Ödevi, Siyasi Bilimler 220B). University of California
• Monroe, J. (1823). The Monroe Doctrine. 26/12/2024 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim Adresi: https://www.gilderlehrman.org/history-resources/spotlight-primary-source/monroe-doctrine-1823?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAm-67BhBlEiwAEVftNnLh7omYeomootn88rqMRuOcKT2T3tXHEYkwYxvweBWwg0rrAdvlTxoCE1cQAvD_BwE
• Morgenthau, H. (1948). Politics Among Nations The Struggle for Power And Peace. Alfred A Knopt
• Norris, R. S. (2012, 24 Ekim). The Cuban Missile Crisis: A Nuclear Order of Battle, October/November 1962 [Woodrow Wilson Center Sunumu]
• Öcal, M. (2017). Soğuk Savaş’tan Bir Kesit: Yapısal Değişiklikler Ve Bloklar Arası Ilişkiler (1960-1991). Research Journal of Politics, Economics And Management, 5(2), ss. 166-185
• Prifti, B. (2014). Continuation in US Foreign Policy: An Offensive Realist Perspective (Yüksek Lisans Tezi). USF Tampa Graduate Theses And Dissertations. 18/02/2025 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://digitalcommons.usf.edu/etd/5384
• Rathbun, B. (2008). A Rose by Any Other Name: Neoclassical Realism As The Logical And Necessary Extension of Structural Realism. Security Studies, 17(2), ss. 294-321
• Ripsman, N. Taliaferro, J. Lobell, S. (2016). Neoclassical Realist Theory of International Politics, Oxford University Press
• Rose, G. (1998). Neoclassical Realism And Theories of Foreign Policy. World Politics, 51(1), ss. 144-172
• Sever, A. (1997). Yeni Bulgular Işığında 1962 Küba Krizi Ve Türkiye. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 52(1), ss. 647-660
• Smith, N. R. (2018). Can Neoclassical Realism Become a Genuine Theory of International Relations? The Journal of Politics, 80(2), ss. 742-746
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2 Ağustos). Marshall Planı. Atatürk Ansiklopedisi. 20 Şubat 2025 tarihinde adresinden alınmıştır. Erişim adresi: https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/marshall-plani/
• Yalvaç, F. (2022). Uluslararası İlişkiler Kuramında Yapısalcı Yaklaşımlar. Devlet Sistem Ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, ss. 131- 183, İletişim
• Yeşilyurt, N. (2017). Norrin M. Ripsman, Jeffrey W. Taliaferro, ve Steven E. Lobell, Neoclassical Realist Theory of International Politics (Kitap İncelemesi). Uluslararası İlişkiler, 14(55), ss. 119-124
• Yönet, G. & Macar, O. (2024). Karşılaştırmalı Dış Politika Analizi Ekseninde: Küba Füze Krizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Dergisi, 2(2), ss. 59-71
• Waltz, K. N. (1979). Theory of International Politics, Addison-Wesley
• Waltz, K. N. (2000). Structural Realism After The Cold War. International Security, 25(1), ss. 5-41
• Welch, D. A. (2013). The Cuban Missile Crisis. İçinde A. F. Cooper, J. Heine, & R. Thakur (Ed.), The Oxford Handbook of Modern Diplomacy, ss. 1-11, Oxford