‘‘Palyatif bakım hastasına yönelik bakım yeri tercihi üzerine bir inceleme’’

Yıl 2023, , 200 - 206, 01.06.2023

Hurişah Aksakal

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1196739

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Genç, sağlığımız yerinde ve uzun yıllarda yaşayacağımıza inanıyorsak ölümün bize uzak (bir olgu)(çıkarılabilir) olduğunu düşünürüz. Ancak yaşamı sınırlayan ve tehdit eden bir hastalık nedeni ile yatağa bağımlı yatıyor, hastalığımızın semptomları ile mücadele ediyorsak ve aynı zamanda vücudumuzun kontrolünü de yavaş yavaş kaybetmeye başladığımızda ölümün bize yakın olduğunu düşünerek son anlarımızı hastanede geçirmek zorunda kalabiliriz. Bu tercih ölüm sürecini hastalık gibi algılamamıza sebep olurken bizi rahat ve bağımsız hissettiğimiz ev ortamından mahrum ederek, hastanede yalnız ve acı içinde ölmemize sebep olmaktadır. Palyatif bakım hastasının böyle bir sona terkedilmemesi, saygınlığının korunabilmesi için yaşamlarının son anlarındaki gerekli bakımı nerede, nasıl alacağı ve yaşamını nerede sonlandıracağını belirleme hakkı bulunmalıdır. Bu çalışma ile palyatif bakım kliniğinden hastası ile birlikte hizmet alan hasta yakınının refakat etme nedeni ile yaşadığı sorunları ve yaşayacağı sorunların bakım yeri tercihine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca ülkemizde ev temelli palyatif bakım hizmetinin sunulmasına yönelik finansal çözüm arayışları dünya örnekleri ile kıyaslanarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma kesitsel tiptedir. Türkiye’de kapsamlı palyatif bakım hizmeti sunmak üzere pilot hastane seçilen Ankara Ulus Devlet Hastanesi palyatif bakım kliniğinden hizmet alan 76 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hasta yakınlarına beş bölümden oluşan veri toplama formu uygulanmıştır. Formun ilk kısmında yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, medeni durum gibi sosyo-demografik özellikleri içeren, ikinci kısmında palyatif bakım kavramı ile ilgili, üçüncü kısımda refakat esnasında sorun yaşayıp yaşamadığını ve yaşadığı takdirde bakım yeri tercihine etkisini değerlendirmeye, dördüncü kısımda ev temelli palyatif bakımın verilebilmesi için yapılması gerekenleri ölçmeye yönelik oluşturulan sorular sorulmuştur.
Bulgular ve Sonuç: Hasta yakınlarının (± %53 ) PB kliniklerinde sunulan bakım hizmetinden memnun olsa da, (% 47,3)’ü hastanın sağlığını korumaya ve sürekliliğini sağlamaya yönelik gerekli koşullar evde sağlandığında tercihinin evde sağlık hizmeti almak olacağını belirtmiştir. Aynı zamanda uzun süreli refakat nedeni ile sorun yaşamadıkları ancak yaşadıkları takdirde tercihlerinin evde sağlık ve bakım hizmeti olacağı görülmektedir. Yaşamın niteliğini artırma çalışmaları bakım süreleri uzun süreç alan yaşlı, engelli ve kronik hastalıkları olan bireylerde yoğunlaşmaktadır. Bu uzun bakım sürecinin kurumsal merkezlerde karşılanmaya çalışılması hasta ve yakını, kurumsal merkez ve aynı zamanda o ülkenin ekonomisi açısından ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle evde sağlık ve bakım hizmetlerinde tüm paydaşların sorumluluk alarak, hastanın en bağımsız olduğu ev ortamında tüm gereksinimlerinin karşılanabilir olması için gerekli yasal düzenlemelerin, sağlık sigorta sistemi revizyonunun ve en önemlisi bu hasta gruplarının evde takip ve izlenebilir olması için gerekli teknolojik alt yapının sağlanmasının gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar kelimeler: Palyatif bakım, Evde sağlık ve bakım hizmetleri, Tercihler

Anahtar Kelimeler

Palyatif bakım, Evde sağlık ve bakım hizmetleri, tercihler, Palliative care, home health and care services, Preferences, preferences

‘‘An investigation on care location preference for palliative care patients’’

Öz

Introduction and Purpose: If we are young, in good health and believe that we will live for many years, we think that death is a distant phenomenon. However, if we are bedridden due to a life-limiting and threatening illness, struggling with the symptoms of our illness, and at the same time losing control of our body gradually, we prefer to spend our last moments in the hospital, thinking that death is close to us. While this preference causes us to perceive the death process as an illness, it deprives us of the home environment where we feel comfortable and independent, and causes us to die alone and in pain in the hospital. In order not to be left to such an end and to protect his dignity, the palliative care patient should have the right to determine where and how he will receive the necessary care in the last moments of his life and where he will end his life (1). It is aimed to determine the effects of the problems and the problems that will be experienced on the choice of care place. In addition, the search for financial solutions for home-based palliative care services in our country has been tried to be explained by comparing them with world examples. Materials and Methods: The study is cross-sectional. 76 patients who received service from the palliative care clinic of Ankara Ulus State Hospital, which was selected as a pilot hospital to provide comprehensive palliative care services in Turkey, were included in the study. A data collection form consisting of five parts was applied to the relatives of the patients. In the first part of the form, socio-demographic characteristics such as age, gender, education level, marital status are included, in the second part it is related to the concept of palliative care, in the third part, it is possible to evaluate whether there are problems during the accompanying period and if it does, its effect on the choice of care place, and in the fourth part, home-based palliative care can be given. Questions were asked to measure what needs to be done. Results and Conclusion: Although the relatives of the patients (± 53%) were satisfied with the care service provided in PD clinics, (47.3%) stated that their preference would be to receive home health services when the necessary conditions to protect the patient's health and ensure its continuity are provided at home. At the same time, it is seen that they do not experience problems due to long-term accompaniment, but if they do, they will prefer home health and care services. Efforts to increase the quality of life focus on the elderly, disabled and chronically ill individuals who take long periods of care. Trying to meet this long care process in institutional centers creates serious problems for the patient and their relatives, the institutional center and also the economy of that country. For this reason, it is thought that by taking responsibility of all stakeholders in home health and care services, it is necessary to provide the necessary legal regulations, the revision of the health insurance system, and most importantly, the necessary technological infrastructure to ensure that these patient groups can be followed and monitored at home.

Anahtar Kelimeler

Palliative care, home health and care services, preferences

Kaynakça

• 1. Mac Adam, M. (2004). Examining home care in other countries: The policy issues. Home Health Care Management & Practice, 16(5), 393-404.
• 8. Feder J, Komisar HL, Niefeld M. Long-term care ın the United States: an overview, Health Affairs, 2000; 19 (3): 40- 56