Hasta güvenliği perspektifinden bebek tuzlama geleneği

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 201 - 207, 30.09.2018

Gürbüz Akçay

Öz

Giriş: Tuzlama ülkemizde yenidoğan döneminde gözlenen geleneksel uygulamalardandır. Folklor kaynaklarında başta Anadolu’da olmak üzere Türkler arasında yaygın olduğu belirtilmiştir. Temel olarak bebeklerin büyüdüklerinde kokmayacağı inancına yönelik yapılmaktadır. Bununla birlikte uygulama sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. 

Materyal ve Metot: Hastanemizde üç aylık dönemde çocuk kliniğimize gelen bebek, çocuk ve adolesanların ailelerinden tuzlama uygulamasıyla ilgili veriler elde edildi. Yüzyüze görüşme yoluyla elde edilen 584 dosyanın verileri incelendi. 

Bulgular: Vakaların %67 (n=391)’si tuzlanmış, %33 (n:193)’ü tuzlanmamıştı. Tuzlama yapılanlarda en küçük yaş 2 gün, en büyük yaş 15,71 yıl, ortalama yaş 4,41 yıl idi. Tuzlananlarda erkek oranı %49,62 (n=194), kız oranı %50,38 (n=197) olup değerler benzerdi. Tuzlanmayanlarda erkek oranı %50,26 (n=97), kız oranı ise %49,74(n=96) idi. Tuzlama yapılan vakaların %27(n=104)’sinde günü hatırlanmıyor, %11 (n=42) göbeği düşünce yapılmış. Tuzlama zamanı ilk doğduğu günden en fazla 90 güne değişiyor, ortalama ise 19,31. gün idi. Tuzlananlar grubunda sezaryen doğum oranı %62 (n=241), normal doğum oranı %38 (n=150) idi. Tuzlanmayanlar grubunda sezaryen doğum oranı %65 (n=126), normal doğum oranı %35 (n=67) olup benzer değerlerde idi.

Sonuç: Bebek Tuzlama hala yaygın olarak yapılan geleneksel uygulamalardandır. Uygulamanın sağlık sorunlarına yol açması olasıdır. Sağlık çalışanları konuyla ilgili bilgilendirilmeli, sağlık kurumlarında ailelere önleme eğitimleri verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Bebek tuzlama, Hasta güvenliği, Hipernatremi, yenidoğan

The tradition of baby salting in perspective of patient safety

Öz

Introduction: Salting is among traditional practices confronted during the neonatal period in our country. In Folk resources, it is reported to be common among Turks, particularly in Anatolia. It is done basically in regard to the belief that babies will not stink when they grow up. However, the practice may lead to health problems. 

Material and Method: Data from families of babies, children and adolescents, who admitted to our department of pediatrics of our hospital during the first three-month period, concerning practice of salting were obtained. Data of 584 files that obtained by face-to-face interviewing were examined. 

Results: Of the cases; 67% (n=391) were salted, 33% (n=193) were not salted. In those who were salted; least age was 2 days, highest age was 15.71 years and the mean age was 4.41 years. In those who were salted; male ratio was 49.62% (n=194) and female ratio was 50.38% (n=197), the values were similar (p=0,884). In those who were not salted; male ratio was 50.26 (n=97) and female ratio was 49.74 (n=96). Of the cases who were salted; in 27% (n=104) the day was not remembered and in 11% (n=42) it was performed after falling off of the umbilical cord. Time of salting were varying up to at most postnatal 90 days, the mean was 19.31±14,54th days.

Conclusion: Baby salting is still among commonly performed traditional practices. The practice is likely to lead to health problems. Healthcare professionals should be informed on this issue and in health institutions, families should be trained for prevention.

Anahtar Kelimeler

Baby salting, Patient safety, hypernatremia, newborn

Kaynakça

• 1. Aça M. An Example for The After Birth Traditions in Turkish Folklore: Salting The Baby. Milli Folklor. 2001;7(52):93-100.
• 2. Büyükokutan A. Muğla yöresi alevi Türkmenlerinin halk edebiyatı ve folklor ürünleri üzerine bir araştırma (A study on folk literature and folklore products of Muğla region alevi Turkmens). 2005.
• 3. UĞURLU ES, BAŞBAKKAL Z, DAYILAR H, ÇOBAN V, Zeynep A. Examination Of The Traditional Practicies About Child Care Of The Mothers In Odemis. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(3).
• 4. Lafçı D, Erdem E. Traditional practises regarding mother and infant care of 15-49 year old married women in the postpartum period. Gaziantep Med J. 2014;20:226-36.
• 5. Yiğitalp G, Gümüş F. Traditional Infant Care Practices of Women Aged 15-49 in Diyarbakır. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2017.
• 6. Acıpayamlı O. Türkiye'de doğumla ilgili âdet ve inanmaların etnolojik etüdü (Ethnological study of births and beliefs in Turkey: ): Sevinç Matbaası (Sevinç Press); 1974.
• 7. Boratav PN. Türk halkbilimi: 100 soruda türk folkloru. II (Turkish folklore: Turkish folklore in 100 questions. II): Gerçek yayınevi; 1984.
• 8. Mear H. Kıbrıs Türk toplumunda doğum, evlenme ve ölüm ile ilgili âdet ve inanışlar (Traditions and beliefs related to birth, marriage and death in the Turkish Cypriot community): KKTC Milli Eğitim Ve Kültür Bakanlığı; 1992.
• 9. Rahman S, Altan S, Çam S, Yüksel H. Local Applications About The Child Care in Karaağaçlı District of Manisa-Manisa İli Karaağaçlı Beldesinde Çocuk Bakımına Yönelik Yöresel Uygulamalar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2012;3(1):15-33.
• 10. AYDIN Ö. Changes in The Weaving Culture of Karakoyun Yörüks Living in the Villages of Karadayi, Gebiz and Tekke (Serik-Antalya). AKDENIZ SANAT DERGİSİ. 2013;3(6).
• 11. AR Y. Cenupta Türkmen Oymakları I (Turkmen Tribes in the South I). İstanbul, Kültür Bakanlığı Yayınları. 1993;256:73.
• 12. Önal MN. Romanya/Dobruca Türkleri ve mukayeseleriyle doğum evlenme ve ölüm âdetleri (Romania / Dobrudja Turks and their marriages and marriage traditions:): TC Kültür Bakanlığı; 1998.
• 13. Yildiz G, KAZAN Ş. The Center Of Teke Region Samples From Burdur’s Folk Culture And It's Music. Turkish Studies, International Periodical Forthe Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic. 2009;4:8.
• 14. YERCEN N, ÇAGLAYAN S, YÜCEL N, YAPRAK I, OGÜN G, ÜNVER A. Fatal hypernatremia in an infant due to salting of the skin. American Journal of Diseases of Children. 1993;147(7):716-7.
• 15. Peker E, Kirimi E, Tuncer O, Ceylan A. Severe hypernatremia in newborns due to salting. Eur J Pediatr. 2010;169(7):829-32.
• 16. Peker E, Temel H, Tuncer O, Başaranoğlu M, Acar MN, Ceylan A, et al. A Case of Fournier’s Gangrene Associated With Salting in a Neonate. Çocuk Dergisi. 2010;4:204-6.
• 17. Bucak İH, Çelik V, Pektaş E, Turgut M. Salting: A Risky Practice of Newborn Period. Journal of Pediatric Infection/Cocuk Enfeksiyon Dergisi. 2015;9(1).
• 18. Alan S, Gökyıldız Ş, Öztürk M. Traditional health practices in mountain, plain and seaside regions of Adana in Turkey. 2012.
• 19. Ayaz S, Yaman Efe S. Potentially harmful traditional practices during pregnancy and postpartum. The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care. 2008;13(3):282-8.
• 20. Kul M, Gürsel O, Gülgün M, Kesik V, Sarıcı SÜ, Alpay F. Evaluation of the effects of different cord-care regimens in full term newborns on cord seperation time and other clinical results. Türk Pediatri Arşivi. 2005;40(3).
• 21. Arısoy A, Canbulat N, Ayhan F. Traditional Methods Applied in Caring for Infants of Mothers in Karaman. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2014;17(1).
• 22. Yalçın H. Traditional practice related to pregnancy, the natal and postnatal period and baby care (Karaman sample). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2012;55:19-31.
• 23. Eğri G, Gölbaşı Z. Traditional Postnatal Infant-Care Practices of 15-49 Years Old Married Women. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(5):313-20.
• 24. Erer T, Akçınar M, Kadıoğlu S. Traditional practices applied to mother and newborn during pregnancy, labor and postpartum periods in Mersin. Journal of Human Sciences. 2010;7(2):63-84.
• 25. Artun E. Tekirdağ halk kültüründe geçiş dönemleri doğum-evlenme-ölüm (Transition periods in Tekirdağ folk culture; birth-marriage-death.). Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 1998;9(10):85-l07.
• 26. Kahriman İ, Topbaş M, Çan G. Traditional baby care practices of mothers of children aged 6-12 months in the provincial centre of Trabzon, Turkey. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2011;10(1):61-70.
• 27. Çalışkan ZI, Bayat M. Baby Care Applications of Mothers and The Acting Factors of These Applications: A Sample On Kapadokya. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2011;14(2).
• 28. Dinç S. To Determine The Traditional Practices Which Mothers, Having 0-1 Years Old Children, Registered To Health Center No 4 In Sanliurfa Center. Hemşirelik Bülteni. 2005;2(1):53-63.
• 29. Selçuk A. A Phenomenological Approach to the Beliefs and Practices Relating to Birth among the Tahtacis. 2004.
• 30. Bucak İH, Çelik V, Pektaş E, Turgut M. Salting: A Risky Practice of Newborn Period.
• 31. Koklu E, Gunes T, Ozturk MA, Kose M, Kurtoglu S, Yuksel F. A review of 116 cases of breastfeeding-associated hypernatremia in rural area of central Turkey. Journal of tropical pediatrics. 2007;53(5):347-50.
• 32. Unal S, Arhan E, Kara N, Uncu N, Aliefendioğlu D. Breast-feeding-associated hypernatremia: Retrospective analysis of 169 term newborns. Pediatrics International. 2008;50(1):29-34.
• 33. Bolat F, Oflaz MB, Güven AS, Özdemir G, Alaygut D, Dogan MT, et al. What Is the Safe Approach for Neonatal Hypernatremic Dehydration?: A Retrospective Study From a Neonatal Intensive Care Unit. Pediatric emergency care. 2013;29(7):808-13.
• 34. Bilgin LK, Akcay F, Altinkaynak K, Altindag H. Hypernatremia in breastfed newborns: a review of 149 cases. Journal of tropical pediatrics. 2012;58(4):332-4.
• 35. Çınar İÖ, Aslan GK, Kartal A, İnci FH, Koştu N. A study of mother’s traditional infant care methods for infants less than a year old age. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2015;14(5):378-86.