Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algılarının örgüt iklimi ve örgütsel bağlılık üzerine etkileri: bir kamu hastanesi örneği

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 47 - 53, 31.03.2018

Cemil Örgev Elif Saba Sütlü

Öz

Giriş ve Amaç: Sağlık sektöründe gün geçtikçe artan bir rekabet ortamı mevcuttur. Bu rekabet ortamında rakiplerden, önde olabilmek için örgütsel iklim ve örgütsel bağlılık kadar bu iki kavramı etkileyen faktörler de oldukça önemlidir. Bu çalışma sağlık personellerinin algıladıkları hizmetkâr liderlik anlayışı ile örgütsel iklim ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koymak amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma 30.10.2017 ile 30.12.2017 tarihleri arasında Sakarya İli Kamu Hastaneler Birliğine bağlı bir devlet hastanesi çalışanlarına uygulanmıştır. Çalışmanın yapıldığı dönemde aktif olarak 495 kişinin çalıştığı hastanede 254 sağlık personeline uygulanmıştır. Katılım %52,93’dür. Örneklem, rastgele örneklem seçim tekniği ile oluşturulmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak hizmetkâr liderlik ölçeği; Robert Stringer tarafından geliştirilmiş, örgüt iklimi ölçeği; Meyer ve Allen tarafından örgütsel bağlılık ölçeği ve çalışanların sosyal-demografik özelliklerinden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Hizmetkar liderlik, örgütsel iklim ve örgütsel bağlılık ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmış olup anket soruları geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 24.0 programı aracılığıyla tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, korelasyon analizi, regresyon analizi, bağımsız örneklerde t testi, anova analizi ve post-hoc analizi kullanılmış, değerlendirilmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: Hizmetkâr liderlik ile örgütsel iklim aralarında güçlü bir ilişki bulunmuştur. Hizmetkâr liderlik ile örgütsel bağlılık ve alt faktörlerinden olan devamlılık, normatif bağlılık ile pozitif yönlü güçlü bir ilişki vardır. Hizmetkâr liderliğin örgütsel iklimi etkilemediği saptanmıştır. Hizmetkâr liderliğin örgütsel bağlılığın üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu saptanmıştır. Hizmetkâr liderliğin örgütsel bağlılığı anlamlı ve pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr liderlik, Örgütsel İklim

The servant leadership perceptions’ effects on organizational climate and organizational commitment of health workers: an example of a public hospital

Öz

Introduction and Objective: There is a growing competitive environment in the health sector. Factors affecting these two concepts, as well as organizational climate and organizational commitment, are very important in order to be ahead of competitors in this competitive environment. This study was conducted to determine whether there is a meaningful relationship between organizational climate and organizational commitment and the servant leadership perceptions of health personnel. Material and Method: This study was carried out between  the dates of 30.10.2017 and 30.12.2017 for the employees of a state hospital affiliated with Sakarya Province Public Hospitals Union. During the period of the study, it was applicated to 265 health personnel employed in the hospital which 495 people have actively worked. Participation had been 52,93%. The sampling had been formed by random sample selection technique. In this study,  Servant leadership scale developed by Dennis and Bocarnea (2005); Organizational climate scale developed by Robert Stringer; A questionnaire consisting of organizational commitment scale developed by Meyer and Allen and social-demographic characteristics of employees were used as a means of data collection. The validity and reliability analyzes of the scales of the servant leadership, organizational climate and organizational comminment were conducted and  the questiones were found  valid and reliable. In the analysis of the data, descriptive statistical methods, correlation analysis, regression analysis, t test in independent samples, anova analysis and post-hoc analysis were used through IBM SPSS Statistics 24 program and interpretations of the prepared tables were made. Findings and Conclusions: A strong relationship has been found between servant leadership and organizational climate. There is a strong positive relationship between servant leadership and continuity, normative commitment and organizational commitment and sub-factors. It has been determined that servant leadership does not affect the organizational climate. Servant leadership has been found to have a positive effect on organizational commitment. It has been determined that servant leadership influences organizational commitment in a meaningful and positive way.

Anahtar Kelimeler

Servant leadership, Organizational climate

Kaynakça

• Werner, I. Liderlik ve Yönetim. [çev.] Vedat Üner. İstanbul : Rota Yayın, 1993.
• Dal, L. Hizmetkar Liderlik ile Lider Üye Etkileşimi Arasındaki İlişki. Bir Devlet Üniversitesinde Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi : Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Hill, J. ve Valdemar, A. Employee Satisfaction and Organizational Commitment. A Mixed Methods Investigation of the Effects of Servant Leadership. Capella University : Doctoral Dissertation, 2008. 3320645.
• Patterson, K.A. Servant Leadership. A Theoretical Model. Regent University : Dissertation Abstracts, 2003. 3082719.
• Spears, L. C. Developments in Theory and Research. London : Palgrave Macmillan, 2010.
• Owens, R.G. Organizational Behavior in Education. Massachusetts, 2001.
• Varol, M. Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi. 1-2, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1989, Cilt 44.
• Şişman, M. Örgüt Kültürü. Eskişehir: Pagem Akademi Yayıncılık, 1994.
• Can, H. Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitapevi 1999.
• Balcı, A. Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu. Ankara : Pagem Akademi Yayıncılık, 1985.
• Tutar, H. Örgütsel Psikoloji, Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Yeni Yaklaşımlar, Ankara:Detay Yayıncılık, 2014.
• Yağcı, K. Meyer-Allen Örgütsel Bağlılık Modeli Yaklaşımıyla Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma. 3, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2007, Cilt 9.
• Kimbel, R.D. The relationship between employees constructive thinking ability and organizational commitment. Nova Southeastern University : Doctoral Dissertation, 2002.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. Commitment in the workplace. London: Thousand Oaks, 1997.
• Porter, L. W, ve diğerleri. Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 1974, Cilt 59.
• Sağban, Ş. Okul Müdürlerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi: Yükseklisans Tezi, 2017.
• Yeniçeri, T. ve Yücel, İ. Müşteri İlişkileri, Örgütsel Bağlılık, Planlama, Öğrenme Yönlülük, Uyum Sağlayıcı Davranış ile Satış Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. C.Ü İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 1, 2009. Cilt 10.
• Çelik, H. Aile Hekimliğinde Çalışan Sağlık Personelinin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi : Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Arslan, Ş. ve Özata, M. Sağlık Çalışanlarında Hizmetkâr Liderlik: DennisWinston ve Dennis-Bocernea Hizmetkâr Liderlik Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 2014. Cilt 18.
• Dinçer, E. ve Aydoğan, E. Örgüt İklimi ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasindaki İlişki: Bir Kamu Kurumunda Araştırma. Gazi Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Al, A. Üniversitelerdeki Yabancı Diller Birimleri Yöneticilerinin Yönetsel Yeterlik Düzeyi ile İngilizce Öğretim Elemanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Araştırılması. Kocaeli Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara : Detay Yayıncılık, 2004.
• Lambert, W.E. Servant leadership qualities of principals, organizational climate, and student achievement. A correlational study. 2, Dissertations Abstracts International, 2004, Cilt 66.
• Özdemir, Ö. Lidere Duyulan Güven Üzerinde Hizmetkâr Liderliğin Katkısı. Tokat: Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 2015. Cilt 3.
• Black, L.B. Correlational Analysis of Servant Leadership and School Climate, Catholic Education. A Journal of Inquiry and Practice. 4, 2013. Cilt 13.