Bir kamu hastanesi radyoloji ünitesinin zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yöntemine göre maliyet ve karlılık analizi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 13 - 24, 31.03.2018

Enver Bozdemir

Öz

Günümüzde sağlık yöneticilerinin stratejik kararlar alabilmeleri ve maliyetleri kontrol edebilmeleri için maliyet analizlerinin en doğru bir şekilde hesap edilmesi önem arz etmektedir. Hastane işletmelerinde maliyetleri tüketen çok çeşitli faaliyet unsurları mevcuttur. Bu nedenle maliyetlerin doğru bir şekilde hesap edilmesinde zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yönteminin kullanılması gerekir. 

Çalışmanın amacı zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yöntemini kullanılarak hastane işletmelerindeki özellikle Radyoloji ünitesindeki Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) kısmında gerçekleşen maliyet bilgilerini doğru bir şekilde analiz ederek sağlık yöneticilerine maliyetlerin kontrol edilebilmesi için bir araç sunmaktır. 

Bu amaç doğrultunda Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki 2015 yılı verileri esas alınarak MR ve BT birimlerinin maliyet analizi zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yönteminden yararlanılarak hesap edilmiştir. Ayrıca ilgili birimlerden yıl içerisinde elde edilen gelirlerle katlanılan maliyetler, birimlerin karlılığı açısından karşılaştırılmıştır. Buna göre her iki birimde sunulan hizmetlerin toplamının karlı olduğu tespit edilmiştir.   

Anahtar Kelimeler

Hastane İşletmeleri, Faaliyete Dayalı Maliyetleme, Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yöntemi, Manyetik Rezonans, Bilgisayarlı Tomografi

The analysis of cost and profit of a public hospital radiology unit according to time-driven activity-based costing method

Öz

Today, it is significant for health care managers to make the most accurate calculations in cost analysis so that they can make strategic decisions and control costs. There are various activities that cost hospital operations. That is why, time-driven activity-based costing method should be used when costs are calculated correctly.

The purpose of the study is to provide a tool for healthcare managers to control costs in hospital departments, especially by analyzing Magnetic Resonance (MR) and Computerized Tomography (CT) cost information correctly.

For this purpose, based on the data of Bolu İzzet Baysal Training and Research Hospital in 2015, the cost analysis of MR and CT units was calculated by using the time-driven activity-based costing method. In addition, the costs generated by the revenues from the relevant units during the year are compared with the profitability of the units. Accordingly, it was determined that the sum of the services provided by both units is profitable.

Anahtar Kelimeler

Hospital Operations, Activity-Based Costing, Time-Driven Activity-Based Costing Method, Magnetic Resonance, Computerized Tomography

Kaynakça

• Baird, K. M., Harrison, G. L. Ve Reeve, R. C. (2004), “Adoption Of Activity Management Practices: A Note On The Extent Of Adoption And The Influence Of Organizational And Cultural Factorsmanagement”, Accounting Research, 15(4), 383-399.
• Barrett, R. (2005), “Time-Driven Costing: The Bottom Line on the New ABC”, Business Performance Management Magazine, March, http://businessfinancemag.com/business-performance-management/time-driven-costing-bottom-line-new-abc.
• Berikol, B.Z. ve Güner, M.F., (2016), “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Ve Süreye Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemleri”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 461-473. Büyükmirza, H. K., (2014), Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Cengiz, E., (2011), “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Arasındaki Farklar-Bir Mobilya Üreticisi Firmada Vaka Çalışması” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, 33-58.
• Çil, K.S., (2006), “Faliyete Dayalı Maaliyet Yöntemi ve Hastane Uygulaması”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkol, Ü. ve Ağırbaş, İ., (2011), “Hastanelerde Maliyet Analizi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Dayalı Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(2), 87-95.
• Everaert P., Bruggeman, W., Sarens, G., Anderson, S. ve Levant, Y.(2008), “Cost Modeling in Logistics Using Time-driven ABC: Experiences from a Wholesaler”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, April, 38(3), 172-191. 
• Everaert, P. ve Bruggeman, W. (2007), “Time-Driven Activity Based Costing: Exploring The Underlying Model”, Cost Management, 21(2), March-April, 16-20.
• Ildır, A., (2008), Faaliyet Tabanlı Maliyetleme İle Sağlık İşletmelerinde Maliyet Analizi ve Performans Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Kaplan, R. S.- Anderson, S. R. (2004), “Time-Driven Activity-Based Costing”, Harvard Business Review”, November, 131-138.
• Kaplan, R. S., ve Porter, M. E. (2011), “The Big Idea, How to Solve The Cost Crisis in Health Care”, Harvard Business Review, September, 89(9), 47-64.
• Kaplan, R.S. ve Anderson, S.R., (2007), “The Innovation Of Time-Driven Activity Based Costing”, Journal of Cost Management, 21(2), 5-15.
• Karcıoğlu, R. (2000), Stratejik Maliyet Yönetimi-Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum.
• Kırlıoğlu, H. ve Atalay, B., (2014a), “Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Kapasite Yönetimi Açısından Değerlendirilmesi ve Bir Hastane Uygulaması”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 99-119.
• Kırlıoğlu, H. ve Atalay, B., (2014b), “Hastane İşletmelerinde Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modellemesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, Temmuz, 141-161.
• Ören, V.E. ve Tetik, N. (2012), “Zaman Etkenli Faaliyet Tabanlı Maliyet Yöntemi İle Müşteri Karlılık Analizi: Seyahat Acentası Örnek Olayı”, MODAV, 2012/2, 29-47.
• Pernot, E., Roodhooft, F., Abbeele, A.V., (2007), “Time-Driven Activity Based Costing for Inter-Library Services: A Case Study in a University”, The Journal of Academic Librarianship, 33(5), 51-560.
• Rensburg, A.J.V. ve Jassat, W. (2011). Acute Mental Health Care According to Recent Mentalhealth Legislation Part II. Activity-Based Costing. African Journal of Psychiatry. March, 23-29.