Hasta güvenliği kültürü üzerine bir araştırma: Eğitim ve araştırma hastanesi örneği

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 25 - 34, 31.03.2018

İşıl Türk Serpil Akgül Mustafa Seçkin Sabahattin Tekingündüz , Aysu Zekioğlu

Öz

Amaç: Bu çalışmada; sosyo-demografik özellikler (cinsiyet, medeni durum, eğitim, yaş, çalıştığı bölüm, çalışma şekli ve haftalık çalışma süresi, kurumda toplam çalışma süresi ve meslekte toplam çalışma süresi) ile hasta güvenliği kültürü algısı arasında fark olup olmadığının belirlenmesi ve hasta güvenliği boyutları arasında ilişki olup olmadığının incelenmesi amaçlanmaktadır. 

Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırma bir eğitim ve araştırma hastanesinde gerçekleştirilmiş olup, gönüllülük ilkesi gereği çalışmaya katılmayı kabul eden 255 hemşire/ebe ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında 9 sorudan oluşan ‘Kişisel Bilgi Formu’ ile 51 ifadeden oluşan ‘Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği’ (HGKÖ) kullanılmıştır. 

Bulgular: Çalışmada, en yüksek hasta güvenliği boyutu ‘olay ve hata raporlama’ (2.40),  en düşük boyutlar ise ‘yönetim/liderlik’ (2.28)  ve ‘çalışan davranışı’ (2.29) olarak bulunmuştur. HGKÖ’nin alt boyutları ile demografik değişkenler arasında (yaş, cinsiyet, eğitim, medeni durum) arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır (p>0.05). HGKÖ alt boyutlarından yönetim-liderlik ile görev yapılan birim; çalışan eğitimi ile çalışma şekli arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). 

Sonuç: Hastanelerde hasta güvenliğine yönelik tehditleri tanımaya, hataları bildirmeye, analiz etmeye ve hataların sonuçlarından ders çıkarmaya, bunun yanında hasta güvenliği konusunda etkili iletişim kurmalarını sağlamaya yönelik olarak hemşirelere eğitimler verilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hasta güvenliği kültürü, sağlık hizmetleri, hastane

A study on the patient safety culture: Example of training and research hospital

Öz

Objective: The aims of this study are; to analyze the diffrences between sociodemographic characteristics (gender, marital status, education, age, department, type of study, duration of study, total duration of study and total duration of study in the institution) and patient safety culture perception and to determine whether there is a relationship between patient safety dimensions. 

Methods: The descriptive and cross-sectional study was conducted in an educational and research hospital and was conducted with 255 nurses / midwives who agreed to participate voluntary in the study. 'Personal Information Form' consisting of 9 questions and 'Patient Safety Culture Scale' (PSCS) consisting of 51 expressions were used for collecting data. 

Findings: In the study, the highest patient safety dimension was 'event and error reporting' (2.40) and the lowest dimensions were 'management / leadership' (2.28) and 'employee behavior' (2.29). There was no significant relationship between demographic variables (age, gender, education, marital status) and subscales of PSCS (p> 0.05). There was a significant relationship between management-leadership and working unit and employee education and working conditions (p <0.05). 

Conclusion: It is believed that it is important for nurses to be trained to identify threats to patient safety in hospitals, to report errors, to analyze them and to learn lessons from the consequences of errors, as well as to establish effective communication about patient safety.

Anahtar Kelimeler

Patient safety culture, health services, hospital

Kaynakça

• 1. Adıgüzel, O. (2010). Hasta Güvenliği Kültürünün Sağlık Çalışanları Tarafından Algılanmasına Yönelik Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 28, s.159-170.
• 2. Bahrami, M. A., Montazeralfaraj, R., Chalak, M., & Tafti, A. D. (2014). Iranian Nurses' Perception of Patient Safety Culture. Iranian Red Crescent Medical Journal, 16(4).
• 3. Beyer, M., Rohe, J., Nicklin, P.J., & Haynes, K. (2007).Communication and Patient Safety. Edited by John Sandars and Gary Cook. In ABC of Patient Safety. Blackwell Publishing Ltd. USA.
• 4. Bishop, A. C., & Cregan, B. R. (2015). Patient Safety Culture: Finding Meaning In Patient Experiences. International Journal Of Health Care Quality Assurance, Vol. 28, Issue. 6, s. 595-610, https://doi.org/10.1108/IJHCQA-03-2014-0029.
• 5. Eldeeb AAMG., Ghoneim AAM., & Eldesouky EK. (2016). Perception of Patient Safety Among Nurses at Teaching Hospital. American Journal of Nursing Science, 2016; 5(4), s. 122-128.
• 6. Elsheikh, A. M., AlShareef, M. A., Saleh, B. S., & El-Tawansi, M. Y. (2017). Assessment Of Patient Safety Culture: A Comparative Case Study Between Physicians And Nurses. Business Process Management Journal, 23(4), 792-810. doi:10.1108/BPMJ-02-2017-0029.
• 7. Flin, R., Burns, C., Mearns, K., Yule, S., & Robertson, E. M. (2006). Measuring Safety Climate In Health Care. Quality And Safety In Health Care, 15(2), s.109-115, http://dx.doi.org/10.1136/qshc.2005.014761.
• 8. Karaca A., & Arslan H. (2014). Hemşirelik Hizmetlerinde Hasta Güvenliği Kültürünün Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Sağlık Ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1),9-18.
• 9. Karayurt Ö., Damar HT., Bilik Ö., Özdöker S., & Duran M. (2017). Ameliyathanede Hasta Güvenliği Kültürünün ve Güvenli Cerrahi Kontrol Listesinin Kullanımının İncelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), s.16-23.
• 10. Khater, W., Akhu-Zaheya, L., Al-Mahasneh, S., & Khater, R.. (2015). Nurses' perceptions of patient safety culture in Jordanian hospitals. International Nursing Review, 62(1), s.82-91.
• 11. Kim, J., An, K., Kim, M. K., & Yoon, S. H. (2007). Nurses' Perception Of Error Reporting And Patient Safety Culture In Korea. Western Journal Of Nursing Research, 29(7), 827-844.
• 12. Kurutkan, M.N., Orhan, F., Kaygısız, P. (2017). Hasta güvenliği literatürünün bibliyometrik analizi: Türkçe tez ve makaleler örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(4), 253-259.
• 13. Krause, T.R, & Hidley, J.H. (2009). Taking The Lead In Patient Safety : How Health Care Leaders Influence Behavior And Create Culture, John Wiley&Sons, Inc..Hoboken, New Jersey. USA.
• 14. Liao, J. M. (2012). Comment: Patient Safety: An Educational Competency. The Lancet, 3791933. doi:10.1016/S0140-6736(12)60833-2.
• 15. Mansour, M. (2015). Factor Analysis Of Nursing Students' Perception Of Patient Safety Education. Nurse Education Today, Volume 35, Issue 1, January 2015, 32-37.
• 16. Mitchell, P. (2008). Defining Patient Safety and Quality Care, Ed.: Hughes R.G. Agency for Healthcare Research and Quality US.
• 17. Nieva, V. F., & Sorra, J. (2003). Safety Culture Assessment: A Tool For Improving Patient Safety In Healthcare Organizations. Quality and Safety in Health Care, 12(suppl 2), s. 17-23.
• 18. Nordin A., Theander K., Wilde-Larsson B., & Nordström G. (2013). Health Care Staffs’ Perception Of Patient Safety Culture In Hospital Settings And Factors Of İmportance For This. Open Journal of Nursing, 3, 28-40.
• 19. Rızalar S., Büyük E.T., Şahin R., As T., & Uzunkaya G. (2016). Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürü Ve Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), s.9-15.
• 20. Sherwood, G. (2011). Integrating Quality And Safety Science In Nursing Education And Practice. Journal Of Research İn Nursing 16 (3), 226–240.
• 21. Smith, S. A., Yount, N., & Sorra, J. (2017). Exploring Relationships Between Hospital Patient Safety Culture And Consumer Reports Safety Scores, BMC Health Services Research, 17(1), s. 143-152, doi:10.1186/s12913-017-2078-6
• 22. Steven, A., Magnusson, C., Smith, P., & Pearson, P. H. (2014). Patient Safety In Nursing Education: Contexts, Tensions And Feeling Safe To Learn. Nurse Education Today, 34(Patient Safety), 277-284.
• 23. Türkmen, E., Baykal, Ü., Seren, Ş. & Altuntaş, S. (2011). Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeğinin Geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14 (4): 38-46.
• 24. Vaismoradi, M., Bondas, T., Jasper, M., & Turunen, H. (2014). Nursing Students' Perspectives And Suggestions On Patient Safety—Implications For Developing The Nursing Education Curriculum In Iran. Nurse Education Today, 34(Patient Safety), 265-270. doi:10.1016/j.nedt.2012.10.002.
• 25. WHO (2016). Minimal Information Model for Patient Safety Incident Reporting and Learning Systems, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/255642/1/WHO-HIS-SDS-2016.22-eng.pdf?ua=1, Erişim Tarihi: 13.12.2017.
• 26. WHO (2017). Patient Safety Making Health Care Safer. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/255507/1/WHO-HIS-SDS-2017.11-eng.pdf?ua=1, Erişim Tarihi: 14.12.2017.
• 27. Wilson R. M., Michel P., Olsen S., Gibberd R. W., Vincent C., El-Assady R., and Larizgoitia I., vd. (2012). Patient Safety In Developing Countries: Retrospective Estimation Of Scale And Nature Of Harm To Patients In Hospital., BMJ: British Medical Journal, 344, e832, doi: https://doi.org/10.1136/bmj.e832.