Hemşirelerinin eleştirel düşünme eğilimleri: Bir eğitim ve araştırma hastanesi örneği

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 71 - 75, 31.03.2018

Füsun Afşar Asibe Özkan Ali Arslanoğlu

Öz

Giriş: Modern hemşirelik anlayışı gelişmelere ve yeniliklere kolaylıkla uyum sağlayabilmeyi, bilgiyi aramayı,
sorgulamayı, sorunlara çözüm getirebilmeyi ve eleştirel düşünmeyi gerektirir. Eleştirel düşünme; araştırma,
sezgi, mantık ve deneyime dayanan, evrensel değerleri olan bir süreçtir ve hasta bakımını potansiyel olarak
etkilemektedir.

Amaç: Bu çalışma, bir eğitim ve araştırma hastanesi hemşirelerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri,
bu eğilimi etkileyen faktörlerin tespit edilerek düzenleyici ve geliştirici çalışmalara ışık tutması amacı ile yapılmıştır.

Gereç-yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipteki çalışmanın örneklemini 2014 yılı Haziran ayında bir eğitim ve araştırma
hastanesinde fiili olarak çalışan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 106 hemşire oluşturmuştur. Veriler ‘Tanıtıcı Bilgi
Formu’ ve ‘Kalifornia Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği’ kullanılarak toplanmıştır. Veriler, Independent-Samples T
Testi, Oneway (ANOVA) testleri ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalamalarının 29.39, % 42.5’inin
Lisans mezunu olduğu, %24.5’inin KVC YBÜ’nde çalıştığı, %23.9’unun kurum dışında bir defa, %28.3’ünün kurum
içinde en az bir defa hizmet içi eğitime katıldığı ve Eleştirel Düşünme Eğilimleri ölçek puan ortalaması 218.188
olarak saptandı.

Sonuç: Bir eğitim ve araştırma hastanesi hemşirelerinde eleştirel düşünme eğilim puanlarının acil
servis hemşireleri daha yüksek olduğu ve mesleki yayın takibi-bilimsel çalışmaların hemşirelerde eleştirel düşünme
eğilimini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Düşünme Eğilimi, Hemşirelik, Analitik Düşünme

Critical thinking trends of nurses: An example of a training and research hospital

Öz

Introduction: The modern nursing understanding requires ability to easily adapt to the improvements and innovations in
nursing, to search and question the knowledge, to be able to address problems and also critical thinking. Critical thinkingis
a process which includes research, intuition, logicandexperiencewithuniversalvaluesandpotentiallyaffectpatientcare.

Aim:Theaim of thisstudywastoidentifythe Critical ThinkingDisposition of Nurses in a research and training hospital
and the factors that affect their disposition and to guide regulatory studies and improvements.
Methods:This
descriptive and analytical study included 106 nurses who were actively working in June 2014 and volunteered
to participate. Data were colllected by ‘Descriptive Characteristics Questionnaire’ and ‘California Critical Thinking
Disposition Inventory (CCTDI)’and analysed by Independent-Samples T Test and Oneway (ANOVA).
Results:The
mean age of nurses was 29.39 years. 42.5% of nurses had under graduate degree, 24.5% worked in cardio
vascular surgery intensive care unit, 23.9% attended in-service training at least once outside this hospital and
28.3% attended in-service training at least once in this hospital. The mean critical thinking scores was found to
be 218,188.
Conclusion:The critical thinking disposition scores of emergency room nurses was higher than the
others. Literature follow-up and scientific studies were found to affect the critical thinking dispositions positively.

Anahtar Kelimeler

Critical Thinking Tendency, Nursing, Analytical Thinking

Kaynakça

• 1.Arslan GG, Demir Y, Eser I, Khorshid L. (2009) Hemşirelerde Eleştirel Düşünme Eğilimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 2:72-80
• 2.Çıtak EA, Uysal G. Kavram Analizi: Eleştirel Düşünme. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012; 9(3):3-9
• 3.Dirimeşe E. Hemşirelerin ve öğrenci hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2006: 54-60
• 4.Drennan J. Critical thinking as an outcome of a Master'sdegree in Nursing programme. Journal of Advanced Nursing 2010; 66(2): 422-431
• 5. Eser İ, Khorshid L, Demir Y. Yoğun Bakım Hemşirelerinde Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Dergisi 2007;11:13-22
• 6.Oermann M, Truesdall S &Ziolkowski L. Strategytoassess, develop and evaluate critical thinking. TheJournal of Continuing Education in Nursing 2000; 31(4)
• 7.Ozdemir, SM. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. 01.06.2010, http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsıv/2005_cilt3/sayı_3/297-316 pdf
• 8. Ozer, N. Kritik Düşünme. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu dergisi 2002; 5(2), 63-67
• 9.Özkahraman Koç, Yıldırım B. Eleştirel Düşünmeyi Hemşirelik Sürecinde Uygulama. Electronic Journal of VocationalColleges 2013; 29-35
• 10. Öztürk N, & Ulusoy H. Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008; 1(1): 15-25.
• 11.Riddell, T. Critical assumptions; thinking critically about critical thinking. Journal of Nursing Education 2007; 46 (3): 121-127
• 12.Rodriguez G.Demographics and Disposition as Predictors of the Application of Critical Thinking Skills in Nursing Practice. Dissertation Abstracts International 2000; 62 (1).
• 13.Sarıoğlu, Ö, Usta YY. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Çalışan Yoğun Bakım ve Servis Hemşirelerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Karşılaştırılması, AİBÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bolu, 2008
• 14. Vicdan, N, Özer Z. Yoğun Bakım Hemşirelerinde Önemli Bir Özellik: Eleştirel Düşünme. Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 2011; 1(2):7-11
• 15.Zaybak A, Khorshıd L. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 22 (2): 137-146
• 16.Walsh CM, Hardy RC. Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. J NutsEduc 1999;38:149-55.