Kalite sistemi ve bilgi güvenliği sistemlerinin hasta güvenliği üzerine etkisi: bir üniversite hastanesi uygulaması

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 207 - 215, 01.08.2017

Hüseyin Eriş Suzan Havlioğlu Nebiye Doni

Öz

OzetSon yıllarda adından sıkça bahsedilen ve sağlık hizmetlerinin sunumunda ciddi eleştirileri beraberinde getiren hasta güvenliği kavramı, sağlık hizmetlerinde farklı bakış açılarını da beraberinde getirmiştir. Bu araştırmada, kalite sistemi ile bilgi güvenliğinin hasta güvenliği üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma, Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde çalışan 228 personelin görüşleri alınarak hazırlanmıştır. Araştırmada, hasta güvenliği alt boyutunun güvenirlilik değeri 0,97, kalite sistemi alt boyutunun güvenirlilik değeri 0,96 ve bilgi güvenliği alt boyutunun güvenirlilik değeri 0,96 çıkmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin alt boyutlarının ortalamalarına bakıldığında hasta güvenliği (2,66/5), kalite sistemi (2,91/5) ve bilgi güvenliği (2,99/5) olarak tespit edilmiştir. Hasta güvenliği, kalite sistemi ve bilgi güvenliği değişkenleri aralarındaki ilişkileri için korelasyon katsayıları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yapılan doğrusal regresyon analizleri sonucunda, kalite sistemi değişkenindeki birim artışın hasta güvenliği değişkeninde 0,64 birim artışa; bilgi güvenliği değişkenindeki 1 birim artışın hasta güvenliği değişkeninde 0,73 birim artışa neden olması beklenmektedir. Sonuç olarak kalite sistemi ve bilgi güvenliğinin katsayıları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş ve değişkenlerin ikisinin de hasta güvenliği değişkeni üzerinde pozitif etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kalite Sistemi, Bilgi Güvenliği Sistemleri, Hasta Güvenliği

The impact of quality system and information security systems on patient safety: the application of a university hospital

Öz

AbstractThe concept of patient safety, which has been frequently mentioned in recent years and brings serious criticism to the presentation of health services, has brought about different aspects of the presentation of health services. In this study, the effects of quality system and information security on patient safety were examined. The research was based on the opinions of 228 staff working in Harran University Research and Practice Hospital. In the study, the reliability of the patient safety subscale was 0.97, the reliability of the quality system subscale was 0.96, and the reliability of the information security subscale was 0.96. When the average of the subscales used in the study were examined, patient safety (2,66 / 5), quality system (2,91 / 5) and information security (2,99 / 5) were determined. The correlations between patient safety, quality system and information security variables were found to be statistically significant and positive correlations. As a result of the linear regression analyzes made, a 1 unit increase in the quality system variable was 0,64 units increase in patient safety variable; It is expected that a 1 unit increase in the information security variable would result in an increase of 0.73 units in the patient safety variable. As a result, the coefficients of the quality system and information security were found to be statistically significant and both variables were found to have a positive effect on the patient safety change.

Anahtar Kelimeler

Quality Systems, Information Security, Patient Safety

Kaynakça

• Hergül, F.K., Özbayır. T., Gök. F., (2015), Ameliyathanede Hasta Güvenliği: Sistematik Derleme, Pamukkale Tıp Dergisi 9(1):87-98 doi: 10.5505/ptd.2016.32656.
• Baykal Ü., Şahin NH., Altuntaş S., (2010), Hasta Güvenliği Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 7:39-45.
• WHO, (2011), Patient Safety Curriculum Guide: MultiProfessional Edition. Geneva, Switzerland: World Health Organization;. www.npsf.org, Erişim tarihi; 28.03.2017
• Gözlü K, Kaya S., (2012), Akreditasyon Belgesine Sahip Bir Hastanede Hasta Güvenliği Kültürünün Değerlendirilmesi, 6. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiriler Kitabı Isparta, 175-182.
• Iriviranty. A., Ayuningtyas. D., Misnaniarti. M., (2016), Evaluation of Patient Safety Culture and Organizational Culture as a Step in Patient Safety Improvement in a Hospital in Jakarta, Indonesia, Patient Saf Qual Improv, 4(3):394-399.
• Özmen. S., Oğuz Başol. O., (2010), Hasta Güvenliği Kültürü: Bursa’da Özel Bir Hastane Uygulama Örneği, II. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt 1, Ankara.
• Taş. A., Akpınar. A. T., İşçi. E., (2014), Kalite Yönetim Sistemi İle Hasta Güvenliği Kültürü İlişkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Üniversite Hastanesi Örneği, Erişim tarihi:25.04.2017 https://www.researchgate.net/ publication/270271279 .
• Akgün S., (2014), Hasta Güvenliği, Beklenmeyen Ciddi Tıbbi Hatalar -Sentinel Olaylar- Health Care Acad J, 1(2): 75-82 , doi: 10.5455/sad.201401027582
• Karataş. M., Yakıncı. C., (2010) Tıbbi Hata Nedenleri ve Çözüm Yolları, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17 (3); 233-236.
• Sonny. B.B., (2009) An Introduction to Medical Malpractice in the United States, Clinical Orthopaedics and Related Research, February Volume 467, Issue 2, pp 339–347.
• Akalın. H. E., (2001) Tıbbi Hatalar: Nedir, Nasıl Önlenebilir?, Ankem Dergisi, 15 (3): 244-246.
• İntepeler. Ş.S., Dursun. M., (2012) Tıbbi Hatalar Ve Tıbbi Hata Bildirim Sistemleri, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15: 2.
• Donedebian, A., (1980), “Explorations in Quality Assessment and Monitoring, 1, The Definitions of Quality and Approaches to Its Assessment”, Ann Arbor, MI: Health Administration Press, Michigan
• Ovretveit, J., (1998), Health Service Quality: An Introduction to Quality Methods for Health Services. Oxford: Blackwell Science
• The American Medical Association’s Council on Medical Service (1987). “Quality of Care”, Quality Progress, May: 22.
• Committee on Quality of Health Care in America, Institute of Medicine, (2001). Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century. Washington, D. C.: National Academy Press.
• KAYA, S., (2005), “Sağlık Hizmetlerinde Sürekli Kalite Geliştirme”, Ankara, Pelikan Yayınları.
• Donabedian,A, (1995), The Quality of Care:How Can it Be Assessed, Health Administration Press, Michigan.
• Carman. J. M., (2000), “Patient perceptions of service quality: combining the dimensions”, Journal of Services Marketing, Vol. 14 Issue: 4, pp.337-352, https://doi. org/10.1108/08876040010334565
• Rose R. C., Uli. J., Abdul. M., Looi K., (2004) “Hospital service quality: a managerial challenge”, International Journal of Health Care Quality Assurance, Vol. 17 Issue: 3, pp.146- 159, https://doi.org/10.1108/09526860410532784
• https://bilgiguvenligi.saglik.gov.tr/Home/AnaSayfa; Erişim tarihi: 27.03.2017
• ISACA (2009) “An Introduction to the Business Model for information Security” Printed in the United States of America.
• Eriş. H., (2016) Hemşirelerin Hastanelerde Kullandıkları Elektronik Tıbbi Kayıtlar Hakkındaki Görüşleri: Şanlıurfa Örneği, Health Care Acad Journal, Vol 3 Issue 3 DOI: 10.5455/sad.13-1477551776.
• Varol. ,Ş., Orhan. F., Tuncer. S., Akyüz. S., (2016), Sağlık Kurumlarında Bilgi Güvenliği Bağlamında Biyometrik Sistemler, Health Care Acad Journal Year Vol Issue 4, DOI:10.5455/sad.13-1479989416
• Suntay, Y., (2010), Hastane Bilgi Sistemleri’nde Entegrasyon Sorunları Ve Çözüm Önerileri, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli .
• https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:27799:ed-1:v1:en Erişim tarihi: 28.03.2017
• Işık, O., Akbolat, M., (2010), Bilgi Teknolojileri Ve Hastane Bilgi Sistemleri Kullanımı: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Bilgi Dünyası, 11 (2): 365-389.
• Dikmetaş, E., (2000), Hacettepe Üniversitesi Hastanelerinde Mevcut Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi, Geçilmesi Düşünülen Elektronik Hastane Bilgi Sisteminde Mevcut ve Oluşabilecek Sorunların Tespiti ve Çözüm Önerileri, Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydın. F., (2015), Bilgi Sistemleri Ve İletişim Teknolojileri Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi Ve Esogü Hastanesi Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir.
• OECD, (2017), Caring For Quality İn Health: Lessons Learnt From 15 Reviews Of Health Care Quality, Europe.
• Sexton JB, Helmreich RL, Neilands TB, Rowan K, Vella K, Boyden J, et al., (2006), The Safety Attitudes Questionnaire: Psychometric Properties, Benchmarking Data And Emerging Research. BMC Health Services Research, 6(1):1-10.
• Kızılelma. T. T., “An Analysis of the Relationships Among Information Security Management Systems, Patient Safety, and Quality” doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Süzük, S., Avcıküçük. H., (2014), Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemi Uygulamasının Hasta Güvenliğine Etkisi: Hasta Kimlik Doğrulaması, Türk Mikrobiyol Cem Derg, 44(3):118- 122, doi:10.5222/TMCD.2014.118.
• Schuster,M.A., Mcglynn. E. A., Brook. R.H., (2005), How Good Is the Quality of Health Care in the United States? The Milbank Quarterly, Vol. 83, No. 4, (pp. 843–95)
• V F Nieva, J Sorra (2017) Safety culture assessment: a tool for improving patient safety in healthcare organizations, Downloaded from http://qualitysafety.bmj.com/ on July 30, 2017 - Published by group.bmj.com
• Linda H Aiken, Walter Sermeus, Koen Van den Heede, Douglas M Sloane, Reinhard Busse, Martin McKee, Luk Bruyneel, Anne Marie Rafferty, Peter Griffiths, Maria Teresa Moreno-Casbas, Carol Tishelman, Anne Scott,, Tomasz Brzostek, Juha Kinnunen, Rene Schwendimann, Maud Heinen, Dimitris Zikos, Ingeborg Strİmseng Sjetne, Herbert L Smith, Ann Kutney-Lee,(2012) Patient safety, satisfaction, and quality of hospital care: cross sectional surveys of nurses and patients in 12 countries in Europe and the United States, BMJ 2012;344:e1717 doi: 10.1136/ bmj.e1717 (Published 20 March 2012)
• Altındiş., S. (2010) Bilgi Yönetimi Uygulamalarının Hasta Güvenliğine Katkısı: Kavramsal Bir Çerçeve, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2010, C.15, S.3 s.325-352.
• Nir. M., Charles., S., Askar. C., Michael M. C.; Brooks, R. G. (2007) Hospital Adoption of Information Technologies and Improved Patient Safety: A Study of 98 Hospitals in Florida. Journal of Healthcare Management . Nov/Dec 2007, Vol. 52 Issue 6, p398-410. 13p.
• Kaushal, R; Barker, K.N.; Bates, D. W. (2001) How Can Information Technology Improve Patient Safety and Reduce Medication Errors in Children’s Health Care? Arch Pediatr Adolesc Med. 2001;155(9):1002-1007. doi:10.1001/ archpedi.155.9.100