Şanlıurfa kadın hastalıkları ve doğum hastanesine başvuran gebelerde anemi sıklığı ve ilişkili faktörler

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 103 - 109, 01.04.2017

Feray Kabalcıoğlu Bucak Fügen Özcanarslan Mustafa Demir

Öz

OzetBu araştırma Şanlıurfa ilinde Şanlıurfa Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi doğum polikliniğine başvuran gebelerde anemi görülme sıklığı ve ilişkili faktörlerin saptanması amacıyla kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Ocak - Mart 2013 tarihleri arasında hastane polikliniklerine doğum öncesi bakım hizmeti almak üzere başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 873 gebe oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama formunun kullanılması ve gebelerin hemoglobin ölçümlerinin yapılması ile elde edilmiştir. Veriler, SPSS for Windows 16.5paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde; yüzdelik dağılım, Ki-kare testi ve logistikregresyon analizi kullanılmıştır. Gebelerin % 23.3’ünün anemik olduğu saptanmıştır. Gebelerde; en son gebelik ile şimdiki gebelik arasında geçen sürenin 24 aydan kısa olanlarda, iki yıldan az süre ile gerçekleşen doğumu olanlarda, gebeliğinin 2. Trimesterde olanlarda, gebelik öncesi anemik olanlarda, önceki gebelikte / doğum sonrasında kanamaya bağlı anemisi olanlarda, ilaç tedavisi / kan nakli gerektirecek kanamaya bağlı anemisi olanlarda, kahvaltıda çay tüketen gebelerde anemi oranı anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır ve anemi riskinin arttığı saptanmıştır (p<0.05). Elde edilen veriler doğrultusunda gebelerin çoğunluğunun anemi riski taşıdığı ve risk faktörlerin azaltılmasında doğum önce bakım hizmetinin önemsenmesi gerektiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, doğum öncesi bakım, anemi, gebelikte anemi, Şanlıurfa

The Prevalence Of Anemıa And Related Factors In Pregnant Women Admıtted To Sanlıurfa Maternity Hospıtal

Öz

AbstractThis study was designed as cross-sectional to determine the prevalence of anemia and the related factors in pregnant women admitted to the maternity polyclinic of Şanlıurfa maternity hospital. The sample group consisted of 873 pregnant women who applied to hospital polyclinics for antenatal care service between January 2013 and March 2013 and accepted to participate in the study. Data of the study were obtained by using the data collection form, which was developed by the researcher and hemoglobin measurement of pregnant women. The data were evaluated by using the SPSS for Windows 16.5. Percentage distribution, Chi-square test, and logistic regression analysis were used to analyze the data. 23.3% of pregnant women were determined to be anemic. Anemia rate was significantly higher than the anemia risk increased in pregnant women who had a duration that was shorter than 24 months between the last and present pregnancy, had deliveries within a period that was less than two years, were on the 2nd gestational trimester, had anemia before pregnancy, developed anemia due to bleeding during the previous pregnancy / after the delivery, had anemia due to bleeding that required medical treatment / blood transfusion and consumed tea at breakfast (p<0.05). According to the data obtained, it was determined that majority of pregnant women had the risk of anemia and in order to decrease the risk factors, antenatal care services were important. Recommendations were made in accordance with the results.

Anahtar Kelimeler

Pregnancy, antenatalcare, anemia, anemiain pregnancy, Sanliurfa

Kaynakça

• Banhidy F, Acs N, Puho HE, Czeizel EA. Iron deficiency anemia: pregnancy outcomes with or without iron supplementation; Nutrition 27. 2011; 65–72. 2. 2. Aneminin Önlenmesine Etkisi, T.C. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Sivas, 2011.
• World Health Organization. Micronutrient deficiencies: Iron deficiency anemia. http://www.who.int/nutrition/topics/ida/ en/. Erişim Mayıs 2017.
• United States Agency for International Development Are We Making Progress on Reducing Anemia in Women? Cross- countrycomparison of anemiaprevalence, reachanduse of antenatal care and anemia reduction interventions. Retrievedfrom A2Z Project web site:.http://www.a2zproject. org/pdf/ReducingAnemia_low_res_06212011.pdf. ,2011. Erişim Mayıs 2017.
• Galloway R, Dusch E, Elder L, et al. Women’s perceptions of iron deficiency and anemia prevention and control in eight developing countries. Social Science & Medicine, 2002; 55(4):529-544.
• Küçük M, Yavaşoğlu İ, Kadıköylü G, Bolaman Z. Gebelik ve Hematoloji. Nobel Med,2011; 7(3): 10-17
• McLean L, Cogswell M, Egli I, et al. Worldwide Prevalence Of Anemia in Preschool Aged Children, Pregnant Women and Non-Pregnant Women of Reproductive Age. Kraemer K, Zimmermann MB,(edt) Nutritional Anemia, Sightand Life Press, 2007; 1-12.
• Ekşi Z.Gebelikte Anemilerde Semptom Değerlendirmesi ve Hemoglobin Renk Skalasının (WHO Haemoglobin Colour Scale) Kullanımının Etkinliği, Doktora Tezi, İstanbul, 2006.
• HASAK Teknik Rapor No 7: Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Demir Eksikliği Anemisinin Önlenmesi ve Kontrolü, 2003.
• WHO. Worldwide prevalence of anaemia, 1993–2005. Global Database on Anaemia Geneva, World Health Organization, 2008.
• Harma M, Harma M, Yurtseven Ş, Demir N: Multipar gebe kadınlarda anemi sıklığı, Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2004;14(1):12-5.
• Kabalcıoğlu F. Şanlıurfa Doğumevin’nde Doğum Yapan Gebelerin Doğurganlık Özellikleri ile Demir Preparatı - Folik Asit Kullanma Durumları. 1. Ulusal Ebelik Kongresi-EBKO, İstanbul, 2007.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Ulusal Gıda ve Beslenme Stratejisi Çalışma Grubu Raporu. 2003;s:43. DPT:2670.
• Tunç Yaman S, Görük Yaman N, Ceylan B, Tunç N. Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınlarda gebelik ve demir eksikliği anemisi ilişkisi; Journal of Clinical and Experimental Investigations, 2012; 3 (1): 49-52.
• Durhan B. Demir eksikliği anemisi tanısı konulan hastalarda pika görülme sıklığı ve pikanın anemi semptomları ile ilişkisi; T.C. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar,2007.
• Erduran E. Türkiye’de Demir Eksikliği Anemisi ve Güncel Yaklaşımlar; XXXVI. Ulusal Hematoloji Kongresi, Antalya / Belek, 3 -7 Kasım 2010; s: 75- 77.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, 2009.
• www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-5940/gebelerde-demir- destek-programi-uygulumasi-genelgesi-20-.html.Erişim: Ocak 2017
• Stoltzfus R J, Mullany L, Black R E. Iron Deficiency Anaemia. http://www.who.int/publications/cra/chapters/ volume1/0163-0210.pdf Erişim: Ağustos 2013
• WHO. World Health Organization. Iron deficiency and anemia assessment prevention and control: a guide for programme managers. Geneva: World Health Organization; 2001;132 (WHO/ NHD/01.3). Erişim Mayıs 2017.
• Bilge A, Bayram E, Can Nİ, Biniciler İ. Hekim gözüyle sağlıklı beslenme ve öne çıkan güncel konular inceleme ve değerlendirme. http://halksagligiokulu.org/anasayfa/ components/com_booklibrary/ebooks/hacettepe%20 beslenme%20kitapcik%2026%20nisan.pdf. Erişim: Ocak 2017
• Erdem Ö, Bucaktepe GE, Kara İH. Aile hekimligipoliklinigine başvuran kadınlarda demir eksikliği anemisi ve gestasyon öyküsü ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 2009; Cilt: 36, Sayı: 2, (123-126).
• Tapalı A, Bozkurt Aİ. Denizli İl Merkezinde Anemi Prevelansı ve Etkileyen Faktörler; 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bursa 2012; S:935
• Demir C, Kocaman EC, Dilek İ. Gebelikte serum ferritin düzeyleri, Balkan Med J, 2011; 28: 23-25.
• Göker A, Yanıkerem E, Birge Ö. Manisa’da Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesine Başvuran Gebelerde Anemi Prevalansının Retrospektif İncelemesi”, Sted, 2012; cilt 21, sayı 3, s: 102-109.
• Api O, Bayer F, Akıl A, Bektaş M, Api M, Dabak R, Ünal O.İstanbul’da Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesine Başvuran Gebelerde Anemi Prevalansını Etkileyen Etyolojik ve Demografik Faktörler. Perinatoloji Dergisi Nisan 2009; Cilt: 17, Sayı: 1.
• Beştepe GU. Afyon ili II ve IV No’lu Sağlık Ocağı Bölgelerindeki Gebelerde Anemi Prevalansı Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Denizli, 2000.
• Pirinçci E, Açık Y, Bostancı M, Eren S, Beritanlı H. Elazığ il merkezi’nde yaşayan gebelerde anemi prevalansı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2001; 3: 449–454.
• Noronha JA, Khasawneh Esra Al, Seshan V, Ramasubramaniam S, Raman S. Anemia in pregnancy- consequences and challenges: a review of literature. Journal of South Asian Federation of Obstetrics & Gynecology. Jan-Apr 2012; Vol. 4 Issue 1, p64-70.
• Bruno F, Mary D, George A. Development of a clinical prediction rule for iron deficiency anemia in pregnancy. AmericanJournal of Obstetrics and Gynecology, 2005;193(2):460-466.
• Khatod L, Chidrawar S, Bhangadia S, Chakurkar J, Bhattad S, Bhattad S. Determination of various sociodemographic factors affecting anemia in pregnancy, International Journal of RecentTrends in Science And Technology, ISSN 2277- 2812 E-ISSN 2249-8109, 2013; Volume 8, Issue 1, pp 27-30.
• Dim CC, Registrar S, Onah HE. The prevalence of anemia among pregnant women at Booking in Enugu, South Eastern Nigeria; MedGenMed. 2007; 9(3): 11.
• Ahmed F., Al-Sumaie A.M. : Risk factors associated with anemia and iron deficiency among Kuwaiti pregnant women, International journal of food sciences and nutrition, September 2011; Vol. 62, No. 6, s: 585-592
• Bothwell TH. Ironrequirements in pregnancy and strategies to meet them. American Journal of Clinical Nutrition, 72( suppl) , 2000;257-264.
• DeCherney AH, Nathan L. Current Obstetric and Gynecologic Diagnosis and Treatment, Ninth Edition, Lange Medikal Books/McGraw-Hill, 2002; 409-411.
• www.healthypeople.gov/2020/default.aspx. Erişim Ocak 2017.
• Baraka MA, Steurbaut S, Laubach M, Coomans D, Dupont AG. Ironstatus, iron supplementation and anemia in pregnancy: ethnic differences. Journal of Maternal-Fetaland Neonatal Medicine. 2012; 25(8), 1305-1310.
• Ezugwu EC, Mbah B O, ChigbuCO. Anaemia in pregnancy: A public health problem in Enugu, South-eastNigeria, Journal of Obstetrics & Gynaecology, July 2013; Vol. 33, No. 5:S:451-454.
• Al-Mehaisen L, Khader Y, Al-Kuran O, Abu Issa F, Amarin Z.:Maternal Anemia in Rural Jordan: Room for Improvement. Hindawi Publishing Corporation Anemia Volume 2011; Article ID 381812, S: 1-8.
• Kumar KJ, Asha N, Murthy DS, Sujatha MS. Manjunath VG. Maternalanemia in various trimesters and its effect on newborn weight and maturity: an observational study. Int J PrevMed. ,2013 February; 4(2): 193–199.
• Ribot B, Aranda N, Viteri F, C. ve ark. Depleted iron stores without anaemia early in pregnancy carries increased risk of lower birth weight even when supplemented Daily with moderate iron; Human Reproduction, 2012;Vol.27, No.5 pp. 1260–1266.
• Baysoy Güler N, Özkan S. Gebelik Öncesi (Prekonsepsiyonel) Bakım: Halk Sağlığı Perspektifi; Gazi Med J 2012; 23: 77-90.
• Aranda N, Ribot B.,Garcia E, Viteri FE, ArijaV. Pre- pregnancy iron reserves, iron supplementation during pregnancy, and birth weight; Early Human Development 87 .2011; 791–797
• Alem M, Enawgaw B, Gelaw A, Kena T, Seid M, Olkeba Y. Prevalence of anemia and associated risk factors among pregnant women attending antenatal care in Azezo Health Center Gondartown, Northwest Ethiopia;Journal of Interdisciplinary Histopathology 2013; 1(3): 137-144
• Güneş S.: Türk Çay Kültürü ve Ürünleri; Milli Folklor, 24.94. (2012)
• Thankachan P, Walzyk T, Muthayya S, Kurpad AV, Hurrell RF. Iron Absorption in Young Indian Women: The Interaction of Iron Status with the Influence of Tea and Ascorbic Acid, American Journal of Clinical Nutrition, 2008; 87(4): 881-886.
• Banjari I, Kenjerić D, Milena LM.Intake of tannic acid from tea and coffee as a risk factor for iron biovailabity in pregnancy women; International Conference 14th RužičaDays” Today Science- Tomorrow industry”. 2012.
• Baig-Ansari N, Badruddin SH, Karmaliani R, Harris H. Anemia prevalence and risk factors in pregnant women in an urban area of Pakistan; Food Nutr Bull. 2008 June ; 29(2): 132–139.
• Upadhyay S, Kumar S. Iron deficiency anaemia in pregnancy and the efficacy of iron supplements prescribed during pregnancy; J Food ProcessTechnol 2012, 3:10
• Awat FA, Klahis BMA. Maternal anemia status among pregnant women in Erbil city, Iraq. World Family Medicine Journal Oct 2013; Vol. 11 Issue 8, p23-29.