İş kazalarına maruz kalan sağlık çalışanlarının bildirimlerinin değerlendirilmesi: üniversite hastanesi örneği

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 3, 83 - 88, 01.08.2016

Elif İlkem İnci Yasemin Bilişli Deniz Hizay

Öz

OzetSağlık çalışanlarının her biri, tedavi ve bakım hizmetlerini en iyi şekilde sunmak amacıyla, kendi görevlerini yerine getirerek, sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği için çalışmaktadır. Yaptıkları işin niteliğinden dolayı mesleki risklere ve iş kazalarına uğrayan sağlık çalışanlarının, yaptığı iş sırasında maruz kaldığı risk ve tehlikelerin bertaraf edilmesinde iş sağlığı ve güvenliği önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı; Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak çalışmalara rehberlik etmesi için çalışanların maruz kaldığı iş kazalarına yönelik durumlarını tespit etmektir. Veri olarak, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi İşyeri Sağlığı birimine Ocak 2012-Ekim 2015 tarihleri arasında yapılan iş kazaları bildirimleri kullanılmış olup, elde edilen veriler istatistiksel analizler için SPSS 22.0 paket programına giriş yapılmıştır. Analizlerde, 0,05’den küçük p değerleri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bu çalışmada; iş kazası bildiriminde bulunanların %5’ini doktor, %13’ünü hemşire, %6’sını sağlık teknisyeni, %12’sini mutfak personeli, %53’ünü temizlik personeli ve %11’ni diğer (sekreter, danışma, büro personeli, teknik personel) grubu oluşturmaktadır. Analiz sonucunda klinik alanlarda poliklinik alanlara göre daha çok iş kazası yaşandığı tespit edilmiştir. Klinik alanlarda daha yüksek oranda ayak-bacak, el-kol bölgesinde yaralanma meydana gelirken, poliklinik alanlarda parmak bölgesi, göz ve yüz bölgesindeki yaralanmanın kliniklere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş kazası, sağlık çalışanı, iş sağlığı ve güvenliği

Assessment of notifications by healthcare staff suffering from occupational accidents: case of university hospital

Öz

AbstractEach of healthcare staff works for sustainability of health care by performing their own duties in order to provide treatment and care services best. Occupational health and safety plays an important role in elimination of risks and hazards to which healthcare staff suffering from occupational risks and accidents due to nature of their profession are exposed during their work. The purpose of this study is to determine situations of staff regarding occupational accidents experienced by them in order to guide studies to be carried out in the field of occupational health and safety in Akdeniz University Hospital. Notifications of occupational accidents made to Akdeniz University Hospital Workplace Health Unit between January 2012 and October 2015 were used as the data, and the obtained data were input to SPSS 22.0 packaged software for statistical analysis. In the analysis, p values smaller than 0.05 were accepted statistically significant. In this study; among those making notifications of occupational accidents, 5% were doctors, 13% were nurses, 6% were health technicians, 12% were kitchen staff, 53% were cleaning staff, and 11% were other group (secretary, information, office staff, technical personnel). As a result of the analysis, it was determined that occupational accidents were experienced more in the clinical areas compared to outpatient clinic areas. It was determined that while injuries in foot-leg and hand-arm parts had a higher rate in the clinic areas, injuries of finger, eye and facial areas were higher in the outpatient clinic areas compared to clinical areas.

Anahtar Kelimeler

Occupational accident, healthcare staff, occupational health and safety

Kaynakça

• Callahan D. (1973), The WHO Definition of ‘Health, The Concept of Health Vol. 1, No.3, 77.
• Yelekçi M., (1998), İş Hukuku - Sosyal Güvenlik Yönünden İş Kazaları - Meslek Hastalıkları, Ankara, Adil Yayınevi
• Özarslan A. (2009), Yüksek Lisans Tezi; “Ankara’da Bir Eğitim Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde İş Kazası Sıklığı” Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kazaların Demografisi ve Epidemiyolojisi Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Sefer Aycan. Ankara
• Meydanlıoğlu A., (2013), Sağlık Çalışanlarının Sağlığı ve Güvenliği, Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (3), 192-199.
• Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. http://www.tkhk.gov.tr Erişim: (16.06.2016)
• Anonim http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=29724 Erişim: (16.06.2016).
• Aravacık Dündar E. (2014), Sağlık Hizmetleri Bakımından İş Sağlığı ve Güvenliği, Adli Bilimciler Derneği 1. Ulusal Sağlık Hukuku Kongresi; 1-4 Mayıs, Marmaris, https://www. medikalakademi.com.tr/?get_group_doc=14/1399897090- sagli-hizmeti-bakimi-guvenlik.pdf Erişim: (16.06.2016)
• Yıldız A. N. (2014), İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları Temel Kavramlar, http://www.hisam.hacettepe.edu.tr/ isvemeslekhastaliklarisemp/1.pdf Erişim: (16.06.2016).
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO). http://www.ilo.org/ ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377304/lang- -tr/index.htm Erişim: (16.06.2016)
• T. C. Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2013/03/20130329-4.htm Erişim: (16.06.2016)
• Gemalmaz A. (2009), Yüksek Lisans Tezi; Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Temizlik Personelinin Kurumda Çalıştıkları Süre Boyunca İş Kazası Geçirme Durumları ve Son Kaza-Yaralanmaya Ait Özelliklerin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kazaların Demografisi ve Epidemiyolojisi Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Doç. Dr. F. Nur Aksakal, Ankara.
• S o s y a l G ü v e n l i k K u r u m u ( S G K ) . http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/mevzuat/mulga_ mevzuat Erişim: (16.06.2016).
• Yılmaz, G., (2009), İş Kazalarının Nedenleri ve Maliyeti, Mühendis ve Makine Dergisi, 50(592), 27.
• Sayır Z. (2013), Temel İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Doğan Hukuki Sonuçlar
• http://develidh.gov.tr/egitim/is_sagligi/is_saglik_guvenlik. pps (16.06.2016).
• Uçak A. (2009), Yüksek Lisan Tezi, Sağlık Personelinin Maruz Kaldığı İş Kazaları ve Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Yrd. Doç. Dr. Hamit Selim Karabekir, Afyonkarahisar.