Kalite akreditasyon programlarının hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği deneyimlerine etkisi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 81, 01.04.2016

Patient Safety Atilla Yaprak

Öz

OzetGiriş: Sağlık Bakanlığının 2003 yılında Sağlıkta Dönüşüm Projesi ile başlattığı ve özellikle son 10 yılda büyük bir ivme kazanan Kalite Akreditasyon çalışmaları ile oluşturduğu Kalite Akreditasyon Programları (Sağlıkta Kalite Standartları, bağlı rehberler) tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında uygulanmaktadır. Sağlıkta Kalite Standartlarının ortaya koyduğu ölçütleri uygulamadaki başarı durumunu; kurum ve kuruluşların fiziki konumları, teknik olanakları ve personelin bilgi düzeyleri ile deneyimleri önemli ölçüde etkilemektedir. Amaç: Bu çalışma, Kalite Akreditasyon Program’larının, hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği bilgi ve uygulamalarına katkılarını değerlendirmek ve farklı değişkenlerin bu uygulamalara etkilerini ölçmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma farklı yaş gruplarında, farklı eğitim düzeylerinde, hastane kliniklerinde çalışan ve farklı iş deneyim sürelerine sahip 175 hemşireyle gerçekleştirilmiştir. Veriler 12 sorudan oluşan bir anket yoluyla elde edilmiştir (iki sorunun alt açılımları mevcuttur). Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik yöntemleri ve gerekli alt grup analizlerinde ki kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yarısı 25-34 yaş aralığında idi. Hemşirelerin %98.9 hasta güvenliği eğitimi aldığını bildirdi. %90.9 katılımcı bu eğitimlerin yeterli olduğunu düşünüyordu. Bu konuda eğitime ihtiyaç duyduklarını belirtenlerin oranı %22.3’tü. Hasta güvenliği konusunda raporlama yapan katılımcı oranı ise %78.3 olarak saptandı. 25-34 yaş grubu arasında bu konuda raporlama yapan hemşire oranı anlamlı derecede yüksek bulundu (p=0.012). Bir yıldan az çalışma süresi olan hemşirelerde eğitim alma oranı düşüktü (p=0.038). Hasta güvenliği konusunda raporlama yapma oranı, bir yıldan az ve 10 yıldan fazla çalışma süresi olan katılımcılarda anlamlı derecede düşüktü (p=0.049). Sonuç: Hasta güvenliği konusunda eğitim alma oranının yüksekliğine karşın pratik uygulamada bu konuda raporlama yapan katılımcı oranının düşük olması, eğitimin her zaman tutum değiştirmede tam etkili olmadığını düşündürmüştür. Kısa sureli hatırlatma eğitimlerinin uygulanmasının yararlı olabileceğini düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

Hasta Güvenliği, Hasta Güvenliği Deneyimi, Hemşirelik Hizmetleri, Kalite

The effect of quality accreditation programs on patient safety experiences in nursing services

Öz

AbstractIntroduction: Ministry of Health has initiated Quality Accreditation studies with Transformation Project in Health in 2003. These studies have gained extensive momentum especially in the last decade, and have composed Quality Accreditation Programs (Quality Standards in Healthcare, associated guidelines), which are applied in all healthcare institutions and institutes. The status of achievement in applying the criteria, laid down by Quality Standards in Healthcare, is significantly affected by physical locations of institutions and institutes, technical facilities, and knowledge levels and experiences of personnel. Purpose: This study has been conducted to assess the contributions of Quality Accreditation Programs to patient safety knowledge and practices in nursing services and to measure the effects of different variables on these practices. Method: The study has been conducted with 175 nurses in different age groups, at different educational levels, and working in hospital clinics, and having different durations of work experience. Data has been obtained by a questionnaire of 12 questions (two questions have sub-questions). Descriptive statistical methods have been used in data analysis, and Chi square test has been used in required sub-group analysis. Findings: The half of the participants was in the age group of 25-34 years. 98.9% of nurses stated that they received patient safety training. 90.9% of participants thought that these trainings were sufficient. The ratio of the ones, indicating that they needed training on this subject, was 22.3%. The ratio of the participants, reporting on patient safety, was detected as 78.3%. The ratio of nurses, reporting on this subject, was found significantly high in the age group of 25-34 years (p=0.012). The rate of receiving training was low in nurses with work experience of less than one year (p=0.038). The rate of reporting on patient safety was significantly low in participants with work experience of less than one year and with work experience of more than 10 years (p=0.049). Conclusion: Although the rate of receiving training on patient safety is high, the rate of participants, practically reporting on this subject, is low. This has led to the thought that training is not always fully effective in attitude change. We think that the implementation of short-term reminder trainings may be useful.

Anahtar Kelimeler

Patient Safety, Patient Safety Experience, Nursing Services, Quality

Kaynakça

• Dursun, S., Bayram, N., Aytaç, S. (2010). Hasta güvenliği kültürü üzerine bir uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 1-14.
• Akalın, E. (2004). Hasta güvenliği kültürü: Nasıl geliştirebiliriz? Ankem Dergisi, 18 (Ek 2), 12-13.
• Ertem, G., Oksel, E., Akbıyık, A. (2009). Hatalı tıbbi uygulamalar (malpraktis) ile retrospektif bir inceleme. Dirim Tıp Gazetesi, 84 (1), 1-10.
• Karataş, M., Yakıncı, C. (2010). Tıbbi hata nedenleri ve çözüm yolları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17 (3), 233-236.
• Kohn, T.L., Corrigan, J.M., Donaldson, M.S. (2000). To Err İs Human Building a Safer Health System. Washington, National Academy of Sciences, http://www.nap.edu/ openbook.php?isbn=0309068371 (Erişim 13.03.2013).
• Anita Karaca, Hediye Arslan (2014) Hemşirelik Hizmetlerinde Hasta Güvenliği Kültürünün Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. Sayı 1 cilt 1
• Altındiş, S., Kurt, M. (2010). Bilgi yönetim uygulamalarının hasta güvenliğine etkisine ilişkin bir araştırma: Afyonkarahisar ilinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergis, 24, 45-61.
• Mitchell, P.M. (2008). Defining Patient Safety and Quality Care, http://www.ncbi.nlm.nih. gov/books/NBK2681/ (Erişim 15.03.2013).
• Çırpı, F., Doğan Merih, Y., Yaşar Kocabay, M. (2009). Hasta güvenligine yönelik hemsirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (3), 26-34.
• Korkmaz, O. (2012). Hemşirelerin hasta güvenliği konusunda yöneticilerin tutumunu algılayışı. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (4), 91-112.
• Cebeci, F., Gürsoy, E., Tekingündüz S. (2012). Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Degisi, 15 (3), 188-196.