Teknoloji yönetimi açısından biyomedikal cihazların bakım ve onarım faaliyetlerine yönelik bir değerlendirme

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 3, 133 - 139, 01.08.2015

Bünyamin Özgüleş Kadir Aksay Fatih Orhan

Öz

Bilgi çağının bir özelliği de insana ve insan sağlığına verilen önemin artmasıdır. Bu durum, insan hayatının kalitesini yükseltmeyi hedefleyen sağlık sektörünün, sunulan hizmetlerde ileri teknolojik imkanlar kullanmasını gerektirmiştir. Bu bağlamda ileri teknoloji ürünü biyomedikal cihazların sağlık hizmeti sunumundaki etkinliği ve kullanım oranı artmıştır. Sağlık alanında gelişmiş ülkelerde var olan standartları yakalama isteği, hasta güvenliği ve hasta hakları kavramlarının önem kazanması ile birlikte toplam kalite felsefesinin yaygınlaşması da biyomedikal cihaz kullanımı ve önemini arttıran diğer nedenlerden bazılarıdır. Teknoloji kullanımının ve etkinliğinin bu denli arttığı bu süreç, biyomedikal cihazların bakım onarım ve kalibrasyonu kavramlarını da sağlık harcamalarının kontrolü bağlamında son derece önemli bir duruma getirmiştir. Gelişmeler, sektörel bazda ele alındığında özel, vakıf ve kamu olmak üzere tüm sektörleri harekete geçirmiştir. Bu bağlamda biyomedikal cihaz bakım onarım ve kalibrasyonlarının sağlanması farklı uygulamaları da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmaya orta büyüklükte iki kamu hastanesi dahil edilmiştir Söz konusu hastanelerin biyomedikal cihaz bakım onarım maliyetleri karşılaştırılmış, ayrıca tıbbi cihaz kalibrasyon maliyetleri ile biyomedikal cihazları kalibre ederken kullanılan kalibratörlerin kalibrasyon maliyetleri karşılaştırılmıştır. Analizlerin yapılması için hastanelerde sık kullanılan anestezi cihazı, elektrokoter cihazı, elektrokardiyografi (EKG), röntgen cihazı ve ventilatör cihazı örneklem olarak seçilmiştir. Gerçekleştirilen vaka analizi bulgularında elde edilen verilere göre sadece kalibrasyon labaratuvarı kurma maliyetinin 456.870 TL olduğu gözlenmiştir. Yapılan bu masrafı çıkarabilmek için yılda 1011 adet tıbbi cihazın kalibre edilmesi gerekmektedir. Bu sonuçlara göre A 1 ve A 2 tipi hastanelerde kurumun kendi laboratuvarını kurmasının uygun olacağı bakım onarım hizmetleri için ise A 1 ve A 2 tipi hastanelerde biyomedikal klinik ve mühendislik merkezlerinin kurulması B, C ve D Tipi hastanelerde ise daha az sayıda personel ile hizmetleri gördürmenin uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır. E Tipi hastanelerde de bakım onarım ve kalibrasyon hizmetleri için personel istihdam etmenin uygun olmayacağı bu hizmetleri dış kaynak kullanımı yoluyla almanın uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hastane yönetimi, Biyomedikal

A review of Biomedical Equipment Maintenance and Repair Operations in The Context of Medical Technology Management

Öz

One of the characteristics of information age is that the importance attributed to human and human health has been increasing. This situation necessitates that the health sector aiming to improve the quality of human life should use advanced technological capabilities in services administered. Thus, effectiveness and usage rate of state-of-the-art biomedical equipment in healthcare services have increased. Together with desire to reach the healthcare standards in developed countries, the facts that patient safety and patient rights concepts have become important and philosophy of total quality has become wide-spread are some of the other factors increasing the importance and use of biomedical equipment. This process, in which use and effectiveness of technology have increased this much, has made the concept of maintenance, repair, and calibration of biomedical devices extremely important in terms of controlling the healthcare expenses. When considered at sectoral level, developments have sparked off all the sectors including private foundations and public institutions. In this context, providing maintenance, repair and calibration of biomedical devices has brought various implementations alongside. With this study, researchers aimed to develop suggestions over the process to be followed in calibration services upon cost effectiveness-benefit assessment of calibration of biomedical devices and literature study which will form conceptual frame. For this reason, article 25-106-A of the regulation over amending the administration regulations of the treatment institutions with bed according to the provision of the Ministry of Health numbered 2005/8720, which states “Health institutions can not only administer these services by themselves with the units that they have but also have them administered by means of service purchasing from outside” has been questioned. Two middle scale public hospitals have been included in this study. Maintenance and repair cost of biomedical devices, calibration cost of medical devices, and calibration cost of the calibrators used to calibrate biomedical devices of the subject hospitals have been compared to each other. In analyzing process anesthesia equipment frequently used in hospitals, electrocuting, electrocardiography, x-ray and ventilator devices have been chosen as samples. It has been observed that the cost of establishing a calibration laboratory alone is 456.870 TL according to the data acquired from the indications of case analyze conducted. In order to meet this expense, 1011 medical devices should be calibrated in a year. According to these results, following conclusions have been reached: 1. Institutions should establish their own laboratory at A1 and A2 type hospitals. 2. For Maintenance & repair services; biomedical clinic and engineering centers should be established at A1 and A2 type hospitals, services should be administered by lesser amount of personnel at B, C, and D type hospitals. 3. Employing personnel for maintenance, repair, and calibration services is not an appropriate course of action at E type hospitals, purchasing these services from outside is more appropriate.

Anahtar Kelimeler

Hospital management, Medical

Kaynakça

• http://www.asm.gov.tr/userfiles/file/kalibrasyonpaneli/ tyih_sunum.pps13.12. 2011
• http://www.emo.org.tr/ekler/74980c7bece6a01_ek.pdf Erişim tarihi 13.12.2011).
• h t t p : / / w w w . m e d i k a l t e k n i k . c o m . t r / w e b / y a z a r d . asp?idyazar=25 Erişim tarihi 13.12.2011
• http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_ pdf/523EO0204.pdf erişim: 17.12.2011)
• http://www.resmi-gazete.org/rega/2005-8720-yatakli-tedavi- kurumlari-isletme-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina- dair-yonetmelik-19584.htm.Erişimtarihi: 14.12.2011 )
• h t t p : / / w w w . t u r k a k . o r g . t r / i n d e x . p h p / akreditasyon,11,akreditasyon_nedir_ Erişim tarihi 13.12.2011
• http://www.tse-sjt.com/TR/nedir.aspx Erişim tarihi: 13.12.2011.
• Karagöz İ. , Taplamacıoğlu M.C. , ‘’Tıbbi Teknolojiye Yönelik Ürün Geliştirilmesinde Tıp ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği Eğitimlerinin Ortak Çıktıları’’ EEBM Eğitimi 2.Ulusal Semp. Bildiriler Kitabı 2005.
• Kwankam, Y., et al. (2001). Healthcare Technology Policy Framework. WHO Regional Publications, Eastern Mediterranean Series 24: Healthcare Technology Management, No. 1.
• Lenel, A. et al (2008). How to Organize a System of Healthcare Technology Management. “How to Manage” Series for Healthcare Technology. Guide 1. (http://www. sti.ch/fileadmin/user_upload/Pdfs/howto1.pdf).
• Resmi Gazete Tarih 24 Ocak 2008 Sayı: 26766 sağlık bakanlığı taşra teşkilatı yatak ve Kadro.
• Soylular.B.,2006.,Hastanelerde Biyomedikal Klinik Mühendislik Hizmetlerinin Tıbbi Cihaz Kullanıcıları ve Yöneticiler Bazında Değerlendirilmesi ve DEÜ Hastanesi Uygulaması.,Dokuz Eylül Üniversitesi Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.S.34.