Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniklerinde Hasta Tesliminde SBAR İletişim Tekniğinin Kullanımı ve Hemşire/Ebelerin Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 2, 99 - 105, 01.04.2014

Sevda Demir Nevin Hotun Şahin

Öz

Amaç: Bu araştırma kadın hastalıkları ve doğum alanında çalışan ebe/hemşirelerin nöbet tesliminde SBAR iletişim aracı kullanmaları ve uygulama sonrası görüşlerini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Yarı deneysel nitelikte olan bu araştırmanın örneklemi İstanbul ilinin Bağcılar ilçesinde bulunan biri devlet, ikisi özel hastane olmak üzere toplam 3 hastanede hizmet veren kadın hastalıkları ve doğum kliniklerinde çalışan ve araştırmayı kabul eden toplam 35 hemşire/ebeden oluşmuştur. Araştırma 1 Şubat 2014 - 1 Agustos 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) Windows 17.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler değerlendirilirken sayı, yüzde, ortalama, standart sapma hesabı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan kadın hastalıkları ve doğum kliniklerinde vardiya değişimde yapılan hasta teslimlerinin %22,9' unun hasta başında, %20,0' sinin ise hasta dosyaları ile yapıldığı tespit edilmiştir. Hemşire ve ebelerin %51,4' ünün istenmeyen olaya tanık olduğu ve bu istenmeyen durumlar karşısında kurumların yaklaşımların %54,2 oranında kişiye yönelik olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Ülkemizde ve dünyada tıbbi uygulama hatalarının en sık yaşandığı birimlerden biri de kadın hastalıkları ve doğum alanıdır. Hasta güvenliğini tehdit eden istenmeyen olayların kaynağının yaklaşık üçte ikisinin iletişim problemlerinden kaynaklandığı bilinmektedir. Hasta teslimi sırasında etkin iletişimin sağlanabilmesi için; soru sorma ve cevaplama fırsatlarını içeren profesyonel iletişim tekniklerinden biri olan SBAR iletişim aracının kullanımına ilişkin geribildirimin genel olarak olumlu olmasına rağmen katılımcıların yarıdan fazlasının (%57,1) nöbet teslimlerinde SBAR iletişim tekniğini kullanmaya devam etmek istemediği araştırma sonucunda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hasta teslimi, iletişim teknikleri, hasta güvenliği, SBAR

Use of SBAR Communication Technique for Patient Handoff at Gynecology and Obstetrics Clinics and Identification of Nurses’/Midwifes’ Opinions

Öz

Aim: This study is designed for the purpose of identifying the use of SBAR communication tool for patient handoff of the nurses/midwifes working in the field of gynecology and obstetrics as well as their opinions after application. Methods: The samples of this quasi-experimental study consisted of total 35 nurses/midwifes working in the gynecology and obstetrics clinics rendering service at total 3 hospitals located in the city of Istanbul, district of Bagcilar, one is a state and other two are private hospitals, and who agreed to the study. The study was conducted from 1 February 2014 to 1 August 2014. The study data were analyzed using SPSS (Statistical Package for Social Sciences) Windows 17.0 software. Data were evaluated using numbers, percentages, means and standard deviation calculation. Results: It was determined that 22,9% of patient handoffs during shift changes at the gynecology and obstetrics clinics included in the study was made at the bedside and 20,0% by patient folders. It was also determined that 51,4% of the nurses and midwifes witnessed unwanted events and 54,2% of the institutions’ approaches was personal against such unwanted conditions. Conclusion: In our country and in the world one of the units where medical malpractices are experienced most frequently is the obstetrics and gynecology. It is well known that approximately two thirds of the sources of unwanted events which threaten the patient safety originate from communication problems. The study revealed that more than half (57,1%) of the participants were unwilling to keep SBAR communication technique on at shift changes despite the fact that the use of SBAR communication tool, a professional communication technique which involves questioning and answering opportunities with a view to ensure an effective communication during patient handoff generally gave positive feedback.

Anahtar Kelimeler

patient handoff, communication techniques, patient safety, SBAR

Kaynakça

• Yorulmaz Ç, Kaya A. Tıbbi Malpraktisin Uzmanlık
• Alanlarına Dağılımı ve Karşılaşılan Nedenler. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Hekimlik Uygulamalarının Adli Tıbbi Güncellemesi Sempozyum Dizisi. 2012; 78: 9 - 21.
• Öztürk, K. (2010). Hasta Güvenliği ve İletişim. Sağlıkta Nabız Aktüel Sosyal Tıp Dergisi. 2010; 7(25): 14-15.
• Wacogne L,Diwakar V. (2010). Handover and note keeping: the SBAR approach. Clinical Risk . 2010; 16: 173–175.
• Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı.
• Hasta Güvenliğinde İletişim. HKS Okulu Ders Notları. 2011. Baskı: Pozitif Matbaa Ltd. Ankara; 39-42.
• Akalın E. Çakmakçı M. Hemşirelikte Hasta Güvenliği.
• Hasta Güvenliği: Türkiye ve Dünya Füsun Sayek TTB Raporları / Kitapları. 1.baskı. Ankara Türk Tabipler birliği Yayınları;2011. 36-42.
• Riesenberg L, Ph. D, R N. Systematic Review of Handoff Mnemonics Literature .American Journal of Medical Quality. 2009; 24(3): 196-204.
• James D, Jukkala A, Azuero A et al. Development of the Medical Intensive Care Unit Shift Report Communication Scale as a measure of nurses’ perception of communication. Nursing: Research and Reviews. 2013; 4(3): 59–65.
• Tak B. Sağlık hizmetlerinde kalitenin ana unsuru olarak hasta güvenliği sistemlerinin oluşturulması: hastaneler için bir yol haritası önerisi, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi; 2010; 1(1):72-76.
• Boaro N, Fsncott C,Baker et al. Using SBAR to improve communication in interprofessional rehabilitation teams. Journal of Interprofessional Care,January, 2010; 24(1): 111-114.
• Dursun S,Bayram N, Aytaç S. Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi. 2010; 8(1):1 -14.
• Wolf ZR, Serembus J. Responses and Concerns of Healthcare providers to Medication Errors, Clin Nurse Spec. 2000; 14 (6): 278-287.
• Şerifoğlu U.K ve Sungur E. Kazaların Habercileri: Kaza habercisi olayların yönetimi ve Sağlık & Güvenlik Kültürü İlişkisi. IV. 2007. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi Bildirileri. 20-21, MMO yayınları. Yayın No: E/2007/424, Adana.
• Vural F, Çiftçi S, Fil Ş et al. Sağlık Çalışanlarının Hasta Güvenliği İklimi Algıları ve Tıbbı Hataların Raporlanması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; (2):152-157.
• Sağlık Bakanlığı.. Türkiye Sağlık İnsangücü Durum Raporu. Yayın No: 739, (2008). Ankara.
• Eroğlu E. Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde İş Yükünün Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, (2011). Tez Danışmanı: Doç. Dr. Afsun Ezel Esatoğlu. Üzerindeki Etkisinin
• Susan M, Marie P, Thomas E Et Al. Examining the feasibility and utility of an SBAR Protocol İn Long-Term Care. Geriatric Nursing.2013; 34(4): 295-301.
• Agarwal HS, Saville BS, Slayton JM, et al. Standardized Post-Operative handover process improves outcomes in Intensive Care Unit: A model for operational sustainability and improved team performance. Crit Care Med; 2012; 40(7):2109-15.
• Meester K, Monsieurs K, Bogaert P. SBAR improves nurse–physician communication and reduces unexpected death: A pre and post intervention study. Resuscitation; 2013; 84(9):1192–1196.
• Şahin NH, Bilgiç D. (2009). Perinatal Hasta Güvenliği. JOPP Derg;1(1):4-10.
• Özdil, N., JCI Akreditasyonu Olan özel Hastanelerde Personel Temini ve Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Uluslararası Kalite Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul, 2010.
• Berger J, Sten M, Stockwell D. Patient handoffs: Delivering content efficiently and effectively is not enough. International Journal of Risk & Safety in Medicine, 2012; 24 :201–205.