Türkiye’de bireylerin özel sağlık sigortası tercihini etkileyen nedenler ve bilgi düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 196 - 200, 06.09.2019

Mehveş Tarım , Özden Güdük

Öz

Giriş ve amaç: Her yıl önceki yıla göre artış gösteren sağlık harcamaları, ülkeleri yeterli ve etkin bir sağlık finansmanı için çözümler üretmeye yönlendirmektedir. Bazı araştırmacılar, sosyal yardımlaşma ilkesine ters olduğu ve sağlıkta eşitsizliğe neden olacağını düşündüğü için özel sağlık sigortasına olumsuz baksa bile, diğerlerine göre sağlık finansmanı için alternatif bir yoldur ve bireylerin sorumluluğunu artırarak devletin yükünü hafifletir. Pek çok gelişmiş ülkeyle kıyaslandığında, ülkemizde özel sağlık sigortacılığı çok düşük bir seviyededir ve talebi fazla yüksek değildir. Bu çalışmada, bireylerin özel sağlık sigortası yaptırma ve yaptırmama sebepleri ile özel sağlık sigortacılığı hakkında bilgi düzeylerini ölçmek ve bilgi edinme kaynaklarını belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmacı tarafından literatür taraması ve uzman görüşleri alınarak oluşturulan bir soru formu kullanılmış, toplam 852 kişiye uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların %46,13’ü özel sağlık sigortasına sahipken, %53,87’sinin özel sağlık sigortası yoktur. Özel sağlık sigortası sahiplerinin bilgi düzeyleri diğer gruba göre daha yüksektir ve her iki grup için de en önemli bilgi kaynağı; özel sağlık sigorta şirketleridir. Özel sağlık sigortası olanlara tercih sebepleri sorulduğunda; %59,54 ile en fazla verilen yanıt “daha kaliteli hizmet almak” olmuştur. Tercih edilmeme sebebi olarak ise %53,81 “primlerin çok yüksek olması” seçeneği işaretlenmiştir. Sonuç: Özel sağlık sigortacılığı hakkında farklı kaynakların kullanılarak toplumun daha fazla bilgilendirilmesine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Finansmanı, Özel Sağlık Sigortası, Tercih, Bilgi Düzeyi

Reasons affecting the preference of individuals on private health insurance and their knowledge level

Öz

Introduction and Objective: Health expenditures, which increase each year compared to the previous year, lead the countries to produce solutions for adequate and effective health financing. Some researchers think negatively about private health insurance (PHI) because they think that PHI is against the principle of social assistance and cause inequality in health care. However, according to others; PHI is an alternative way to health financing and reduces the burden of governments by increasing the responsibility of individuals. Compared to many developed countries, PHI is very low in Turkey and its demand is not very high. In this study, it is aimed to determine the reasons why individuals do or do not have private health insurance. Also it is aimed to measure the knowledge level of individuals on PHI and to determine the sources of information about it. Material and Method: A questionnaire was developed by the researcher using literature review and expert opinions and applied to a total of 852 people. Results: While 46.13% of the participants have PHI, 53.87% do not have. The level of knowledge of private health insurance holders is higher than the other group and the most important source of information for both groups; private health insurance companies. When asked about the reasons of preference for those with private health insurance; with 59.54%, the highest response was “getting better quality health services”. As the reason for not being preferred, with the rate of 53.81%, the “high premiums” option is selected. Conclusion: There is a need for more information about the PHI by using different sources.

Anahtar Kelimeler

Health Financing, Private Health Insurance, Preference, Knowledge Level

Kaynakça

• 1- OECD (2004). Proposal For A Taxonomy of Health Insurance. OECD Study on Private Health Insurance. Erişim: http://www.oecd.org/health/health-systems/31916207.pdf. Erişim Tarihi: 01.06.2019
• 2- OECD (2017). OECD Health Statistics 2017. Erişim: http://www.oecd.org/health/health-data.htm Erişim Tarihi: 01.06.2019
• 3- Mossialos E, Thomson S. (2004). Voluntary Health Insurance: In the European Union, European Observatory on Health Systems and Policies
• 4- Colombo F, Tapay N. (2014). Private Health Insurance in OECD Countries: The Benefits and Costs for Individuals and Health Systems. OECD Health Working Papers. Paris, Fransa.
• 5- Franc C, Pierre A. (2015). Compulsory private complementary health insurance offered by employers in France: Implications and current debate. Health Policy 119: 111–116
• 6- Arık Ö. (2010). Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Türkiye’de Özel Sağlık Sigortalarının Durumu ve Avrupa Birliği’ndeki Özel Sağlık Sigortası Uygulamaları İle Bir Karşılaştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Yelda Tekgül. Adana.
• 7- Orhan E. (2015). Özel Hastanelerde Tamamlayıcı Sağlık Sigortasının İşleyişi ve Sorunları. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Bitirme Tezi. Danışman: Prof. Dr. Mithat Kıyak.
• 8- Uzun S. (2015). Tamamlayıcı Sağlık Sigortası. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Cem Dikmen
• 9- Jones A M, Koolman X, Doorslaer E. The Impact of Having Supplementary Private Health Insurance on the Use of Specialists. Annales D’économıe Et De Statıstıque. 2006. N° 83/84. 251-275. Doi: 10.2307/20079170
• 10- Bolhaar J. (2010). Health Insurance Selection, Incentives and Search. Vrije Universiteit. Doktora Tezi. Danışman: Prof. Dr. M. Lindeboom, Prof. Dr. B. van der Klaauw. Amsterdam.
• 11- Kraindler J. (2014). Demanding Supply: Mixed Healthcare Financing in Australia. Lund University School of Economics and Management. Master’s thesis in Health Economics. Danışman: Carl Hampus Lyttkens. Lund, İsveç.
• 12- Jeon B, Kwon S. (2013). Effect of private health insurance on health care utilization ina universal public insurance system: A case of South Korea. Health Policy 113: 69-76
• 13- Greb S. Private Health Insurance in Germany: Consequences of a Dual System. Healthcare Policy. 2007;3(2): 29-37.
• 14- Grigorakis N, Floros C, Tsangari H, Tsoukatos E. Combined social and private health insurance versus catastrophic out of pocket payments for private hospital care in Greece. Int J Health Econ Manag. 2017. Doi: 10.1007/s10754-016-9203-7
• 15- İnce G. Ankara’da Bir Vakıf Üniversitesine Bağlı Semt Polikliniğine Başvuran Hastaların Tamamlayıcı Sağlık Sigortasına Bakış Açılarının Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları İşletmeciliği Yüksek Lisans Programı. Yüksek Lisans Tezi. 2014. Danışman Prof. Dr. Simten Malhan
• 16- Alan M. Özel Sağlık Sigortasının Mevcut ve Potansiyel Müşteriler Tarafindan Algılanışı. Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 2009. Danışman: Doç. Dr. Erdoğan Koç
• 17- Güngör G. Türkiye’de Özel Sağlık Sigortalarında Satış, Pazarlama ve Ürün Analizi. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Sigortacılık Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 2007. Danışman: Yard. Doç. Dr. Ayşegül Bölükbaşı.