Anne sütünü artıran geleneksel uygulamalar

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 4, 230 - 236, 31.12.2019

Sevda Yaman Elçin Balcı

Öz

Amaç:
Araştırma, annelerin emzirme ve anne sütünü artırmaya yönelik geleneksel
uygulamalarını saptamak amacıyla yapılmıştır.

Gereç
ve Yöntem: Erciyes Üniversitesi yenidoğan ve sosyal pediatri polikliniklerine
başvuran 0-24 aylık bebeği olan 900 anne ile yüz yüze görüşülerek anket
yapılmıştır. Veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiş, istatistik
analizlerde SPSS15.0 programı kullanılmış, p<0.05 ten küçük değerler anlamlı
olarak kabul edilmiştir.

Bulgular:Annelerin
yaş ortalaması 28.2±5.2 yıl ve %96.1’inin bebeklerini halen emzirmekte olduğu bulunmuştur.
Annelerin %81.4’ü doğumdan sonra ilk gıda olarak anne sütü vermiş, %68.7’si
bebeklerini ilk yarım saat içinde emzirmeye başlamış, %99.2’si emzirme ve anne
sütünü artırıcı uygulamalar yapmışlardır. Anneler en çok su (%99.3), çorba
(%98.5), sebze-meyve (%97.9) ve bulgurun (%96.7) anne sütünü artırdığına
inanmaktadır. Bebeklerin cinsiyetleri ve yaşanılan yere göre anne sütünü
artırmak için geleneksel uygulama yapma durumları arasındaki fark anlamlı
bulunmuştur (p<0.05). Anneler en sık olarak beslenme ve sıvı alımına yönelik
uygulamalar yaparak sütlerinin artığına inanmaktadırlar.

Sonuç
ve Öneriler:Etkin bir emzirme dönemi için, daha gebelik sırasında geleneksel
yapı ve inanışlar da göz önüne alınarak eğitimler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Anne sütü, emzirme, doğum sonrası dönem, geleneksel uygulamalar

Teşekkür

Bu çalışma, 2011 yılında Doç Dr. Elçin Balcı danışmanlığında Erciyes Üniversitesi Yenidoğan Ve Sosyal Pediatri Polikliniklerine Başvuran 0-24 Aylık Bebeği Olan Annelerin Emzirme Ve Anne Sütünü Arttırmaya Yönelik Geleneksel Uygulamaları başlıklı yüksek lisans tezi verilerinden üretilmiştir.

Traditional applications increasing mother’s milk

Öz

The currentresearch was conducted to examine the ideas of the mothers who havebabiesaged 0 through 24 monthsregardingtraditionalpractices in breastfeeding and the increase in using mother’smilk. 900 volunteeredmothers were accepted as participants into the research. The survey was completedface-to-face with the participants between January 1, 2010 and March 31, 2010 at Erciyes University Newborn and socialpediatricclinics. Percentage, mean and standarddeviation were calculated in the statisticalanalysis of the data, and chi-square was used in comparing the groups.

At the end of the study, it was found that the participantmothers’ average age was 28.2±5.2 (min:17 max:59) year and 96.1% was stillbreastfeeding during the study. Also, according to the results, 81.4% breastfed their babiesafter the delivery, 68.7% breastfed in the firsthalfhourafter the delivery, 59.3% breastfedwhenever their babiescried, and 39.7% stated that theywanted to breastfeed their babiesuntilthey were two years old. 99.2% of the mothersindicated that they had been working on increasing the amount of milkthey had. The participantmothersbelieve that eatingsoup (98.5%), fruit&vegetables (97.9%), bulghur (96.7%), and drinkingwater (99.3%) help to increase the amount of milktheyhave. The relationship between the genders of babies and wheretheylive, and the traditionalpractices to increase the amount of mother’smilk was found significant (p<0,05).

The participantmothersbelieve that traditionalpracticeshelp the increase of the amount of mother’smilk. Most oftenpractices are related to eatinghabits and the consumption of liquid. To have an effective and long-termbreastfeeding period, mothers should be educated during their pregnancies with the consideration of their traditionalbelief system. In their training, traditionalpractices should be takenintoconsideration.

Anahtar Kelimeler

Mother’smilk, breast-feeding, postpartum period, traditional applications

Kaynakça

• 1. Merewood A, (2014). Equity in Breastfeeding. Hum Lact February, 30(9), 1-10.
• 2. Köksal G, Gökmen H. 2000, Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Ankara, Hatipoğlu Yayınları, 31-36.
• 3. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Erişim tarihi: 27/04/2013, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2008-AnaRapor.pdf
• 4. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Erişim tarihi: 10/11/2014, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA_2013_ana_rapor.pdf.
• 5. İnce T, Kondolot M, Yalçın SS, ve ark. (2010). Annelerin emzirme danışmanlığı alma durumları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 53(1), 189-197.
• 6. Breastfeeding on the world wide agenda: findings from a lanscape analysis on political committment to protect, promote and support breastfeeding. New York: UNICEF; 2013. Erişim tarihi: 07/09/2014, http://www.unicef.org/eapro/breastfeeding_on_ worldwide_agenda.pdf.
• 7. Alison M. (2014). Stuebe. Enabling Women to Achieve Their Breastfeeding Goals, Obstetrıcs&Gynecology, 123(3), 643-652.
• 8. Eğri G. Gölbaşı Z. (2007). 15–49 Yaş Grubu Evli Kadınların Doğum Sonu Dönemde Bebek Bakımına Yönelik Geleneksel Uygulamaları. Türk Silahlı Kuvvetleri, Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5), 313–320.
• 9. Şahin H, Yılmaz M, Aykut M, Balcı E, Sağıroğlu M, Öztürk A. (2013). Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri. TurkArshPed, 48(1), 145-151.
• 10. Bölükbaş N, Erbil N, Altunbaş H, Arslan Z. (2009) 0-12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası insan bilimleri dergisi, 6(1), 164-176.
• 11. Yalçın H. (2012). Gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamalar (Karaman örneği). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 55(1), 19-31.
• 12. Lafçı D, Erdem E. (2014). 15-49 yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde anne ve bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları. Gaziantep Med J, 20(3), 226-236.
• 13. Tanrıverdi S, Altun Koroğlu Ö, Kultursay N, Egemen A. (2014). Annelerin Anne Sütünü Arttıran Faktörlere İlişkin Görüş ve Yaklaşımları. The Journal of Pediatric Research, 1(2), 84-86.
• 14. Yıldız İ, Gölbaşı Z. (2019). Sivas İlinde Annelerin Emzirmeyi Sonlandırmak İçin Kullanılan Geleneksel Yöntemleri Bilme ve Kullanma Durumlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(1), 20-27.
• 15. Amir LH . (2014). The Academy of Breastfeeding Medicine Protocol Committee. ABM Clinical Protocol. Breastfeed Med, 9(1), 239–243.
• 16. Aşılar RH, Bekar P. (2018). 0-24 Aylık Çocuğu Olan Annelerin Çocuk Bakımına İlişkin Bilgi, Geleneksel İnanç ve Uygulamaları. Güncel Pediatri, 16(2), 1-18.
• 17. Damanik R. (2009). Torbangun (ColeusamboinicusLour): A Bataknese Traditional Cuisine Perceived as Lactagogue by Bataknese Lactating Women in Simalungun, North Sumatera, Indonesia. J Hum Lact, 25(1), 64-72.
• 18. Aliefendioğlu D, Hızel S, Dibek Mısırlıoğlu E, Şanlı C, Albayrak M, Oktay A. (2009). Tradıtıonal Chıld Care Procedures In An Anatolıan Cıty. Gazi Tıp Dergisi, 20(1), 17-20.
• 19. Gökduman M, Akdolun Balkaya N. (2010). Anne sütünü artırmaya yönelik bitkisel çay kullanımı ve etkileyen faktörler. DEUHYO ED, 3(4), 187-194.
• 20. Kayıran D . (2018). Galaktogoglar. Klinik Tıp Pediatri Dergisi, 10 (6), 28-31
• 21. Ünsür EK, Demir Gündoğan B, Ünsür MT, Okan FF. (2014). Emziren Annelerin Emzirme ile İlgili Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Euras J FamMed, 3(1), 33-40.
• 22. Üstüner, F., Kaya, B., Küçük, E. (2008). 0-6 Yaş grubu çocuğu olan annelerin çocuk bakımına ilişkin geleneksel uygulamalarının belirlenmesi. 12. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, s429, Erişim: (10.11.2008) http://www.halksagligi2008.org/?sayfa=bildiriDetay&id=387
• 23. Eidelman AI. (2012). Breastfeeding and the use of human milk: an analysis of the American Academy of Pediatrics Breastfeeding Policy Statement. Breastfeeding medicine, 7(5), 323-324.
• 24. Dinç S. (2005). Şanlıurfa Merkezde Bulunan 4 Numaralı Sağlık Ocağına Kayıtlı 0-1 Yaşında Çocuğa Sahip Olan Annelerin Çocuklarının Bakımında Uyguladıkları Geleneksel Uygulamalar. Hemşirelik Bülteni, 2(1), 53-63.
• 25. Eker A, Yurdakul M. (2006). Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Sürekli tıp eğitimi dergisi, 15(9), 158-163.
• 26. Nakao, Y., Moji, K., Honda, S., & Oishi, K. (2008). Initiation of breastfeeding within 120 minutes after birth is associated with breastfeeding at four months among Japanese women: a self-administered questionnaire survey. International breastfeeding journal, 3(1), 1.
• 27. Çetin F, Güneş G, Karaoğlu L, Üstün Y. (2005).Turgut Özal Tıp Merkezinde doğum yapan annelerin doğum öncesi bakım alma ve emzirmeye başlama durumları ve etkileyen faktörler. İnönü üniversitesi tıp fakültesi dergisi, 12(4), 247-252.
• 28. Çakmak H, Kuğuoğlu S. (2007). Comparison of the breastfeeding patterns of mothers who delivered their babies pervagina and via cesarean section: An observational study using the LATCH breastfeeding charting system,International Journal of Nursing Studies, 44(7), 1128–1137.
• 29. Kahriman İ, Topbaş M, Çan G. (2011). Traditional babycare practices among mothers with children aged 6-12 months in the Turkish province of Trabzon. TAF Prev. Med. Bull, 10(1), 61-70.
• 30. Hsien CF, Fu JC, Long CY, Lin HS. (2011). Factors influencing Breast Symptoms in Breastfeeding Women After cesarean section delivery. Asian nursing research, 5(2), 88-98.
• 31. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (2010). T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• 32. Örün E, Yalçın S, Madendağ Y, Eras ZÜ, Dursun A, Mutlu B, Kutluk Ş, Yurdakök K. (2009). Annelerin sosyodemografik ve psikopatolojik özellikleri ile bebeklerini ilk 1-1.5 ayda sadece anne sütü ile besleme durumlarına etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52(4), 167-175.
• 33. Kaya D, Prinçci E. (2009). 0-24 aylık çocuğu olan annelerin anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi ve uygulamaları. TSK koruyucu hekimlik bülteni, 8(6), 479-484.
• 35. Özyazıcıoğlu N, Polat S. (2005). 12 aylık çocuğu olan annelerin çocuk bakımına ilişkin başvurdukları geleneksel uygulamalar. Atatürk üniversitesi hemşirelik yüksekokulu dergisi, 8(1), 63-71.
• 36. Kaya D, Prinçci E. (2009). 0-24 aylık çocuğu olan annelerin anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi ve uygulamaları. TSK koruyucu hekimlik bülteni, 8(6), 479-484.
• 37. Gökduman M, Akdolun Balkaya N. (2013). 0-6 Aylık bebeği olan annelerin anne sütünü artırmaya yönelik geleneksel uygulamaları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(1), 31-41.
• 38. Aluş Tokat M, Okumuş H. (2013). Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme özyeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte eğitim ve araştırma dergisi (HEAD), 10(1), 21-29.
• 39. Sayed NZ, Deo R, Mukundan U. (2007). Herbal Remedies used by Warlis of Dahanuto induce lactation in nursing mothers. Indian journal of traditional knowledge, 6(4), 602-605.
• 40. Parveen, S.N. (2009). Plants traditionally used as galactogogue in Nallamalais of Kurnooldistrict of Andhra Pradesh, Journal of Economic and taxonomic botany, 33(supp), 324-327.
• 41. Raven JH, Chen Q, Tolhurst RJ, GarnerP. (2007).Traditional beliefs and practices in the postpartum period in Fujian Province, China: a qualitative study. BMC Pregnancy and Childbirth, 7(1), 8.
• 43. Temizsoy E, Karakoç Tarı A, Gürsoy T, Ovalı F. (2010). Prematüre Bebek Annelerinde Galaktogog ve Uyku Düzenleyici Etkili Bitki Çaylarının Anne Sütünü Arttırmaya Etkisi, Yeni Tıp Dergisi, 27(1), 29-32.