Dinsel kaynaklı değişkenler açısından kamu çalışanlarının sağlık ve hastalığa yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 149 - 159, 30.06.2020

Hasan Kayahan , Aygül Yanık

Öz

Bu araştırmada, kamu çalışanlarının dinsel kaynaklı değişkenler açısından sağlık ve hastalığa genel yaklaşımlarının belirlenmesi ve bu yaklaşımların tanımlayıcı özellikler açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Konya ilinde bulunan kamu çalışanları ile yapılmıştır. Veriler, anket formu ile toplanmış ve IBM SPSS Statistics Version 22 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testinden yararlanılmıştır. Analiz bulguları incelendiğinde; çalışanların %95,6’sının nazara inandığı, hastalıkların en önemli nedeninin stres olduğu, hastalandıklarında %50,2’sinin doğrudan hastaneye gittiği belirlenmiştir. Çalışanların yarısına yakını hastalandığında geleneksel iyileştiricileri tercih etmiştir. Çalışanların çoğunluğunun sadaka, zekat, fitre vb. vermenin ve kan akıtmanın insanı kötülüklerden, kaza ve hastalıklardan koruduğuna inandığı, dini açıdan yenmesi yasak olan besinleri yemediği ve sağlığın tanımını bildiği saptanmıştır. Çalışanların dinsel kaynaklı bazı inançları; medeni duruma göre farklılık göstermezken (p>0,05), kurum, unvan, cinsiyet, yaş, eğitim, mesleki deneyim ve gelire göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir (p<0,05). Hastalandığında başvurulacak hekim cinsiyeti kadınlar için daha önemli bulunmuştur. Çalışanların gelir seviyesi arttıkça sadaka, zekat, fitre vb. insanı kötülüklerden, kaza ve hastalıklardan koruduğuna inanma oranı düşmüştür. Sonuç olarak, çalışanların dinsel kaynaklı değişkenler açısından sağlık ve hastalığa yaklaşımlarının bazı tanımlayıcı özelliklere göre değiştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din, Sağlık, Hastalık, Çalışan

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Konya kamu kurumları çalışanlarına teşekkür ederiz.

Evaluation of public workers’ approaches to health and disease in terms of religious variables

Öz

In this research, it was aimed to determine the general approaches of public employees to health and disease in terms of religious variables and to evaluate these approaches in terms of descriptive characteristics. The research was carried out with public employees in Konya. Data were collected with a questionnaire and analyzed with IBM SPSS Statistics Version 22 package program. Descriptive statistics such as percentage, average and standard deviation and chi-square test were used in the analysis of the data. When the analysis findings were examined, it was determined that 95.6% of the employees believed it to be whammy, the most important cause of the diseases was stress and 50.2% went directly to the hospital when they got dieases Nearly half of the employees prefered traditional healers when they got disease. It was found that the majority of the employees believed that giving charity, zakat, filters, and shedding blood protected people from evil, accident and diseases, did not eat the foods that were forbidden to be eaten religiously and knew the definition of health. While some religious beliefs of employees did not differ according to marital status (p>0.05), they showed statistically significant difference according to institution, title, gender, age, education, professional experience and income (p<0.05). The gender of the physician to be consulted when they got disease was found more important for women. As the income level of the employees increased, the rate of believing that charity, zakat, fitre, etc. protected people from evil, accident and diseases decreased. As a result, it was determined that employees’ approaches to health and disease in terms of religious variables changed according to some descriptive characteristics.

Anahtar Kelimeler

Religion, Health, Disease, Employee

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Baloğlu, B. (2006). Ekonomik ve Sosyolojik Bakış Açısıyla Sağlık ve Hastalık. DER Yayınları:389, İstanbul.
• 2. Yaran, C.S. (2005). Din-Sağlık İlişkisi ve Şifa Delili. EKEV Akademi Dergisi, 9 (25), 53-74.
• 3. Horozcu, Ü. (2010). Tecrübî Araştırmalar Işığında Dindarlık ve Maneviyat ile Ruhsal ve Bedensel Sağlık Arasındaki İlişki. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 209-40.
• 4. Apaydın, H. (2010). Ruh sağlığı-Din İlişkisi Araştırmalarına Bakış. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 59-77.
• 5. Güneş, A. (2014). Sosyolojik Olarak Din ve Toplum İlişkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 153-64.
• 6. Toköz, M. (2013). Konya İli Yalıhüyük İlçesi’nde Sosyal ve Dini Hayat. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 337509).
• 7. Keskin, M. (2004). Din ve Toplum İlişkileri Üzerine Bir Genelleme. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. IV (2), 7-21.
• 8. Akyüz, N. ve Çapçıoğlu, İ. (2012). Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi. Grafiker Yayınları, Ankara.
• 9. Okumuş, E. (2015). Dinin Toplumsal İnşası. Akçağ Yayınları, Ankara.
• 10. Arslan, M. (2004). Kültürel Bağlamda Din. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4(4), 189-205.
• 11. Okumuş, E. (2018). Din Sosyolojisi. Maarif Mektepleri Yayınları, Ankara.
• 12.Uçar, A. (2003). İslam Âlemi Neden Geri Kaldı?. Çizgi Kitabevi, Konya.
• 13. Solmaz, B. ve Çapcıoğlu, İ. (2017). Din Sosyolojisi / Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar I. Çizgi Kitabevi, Konya.
• 14. Koç, M. (2005). Dua ve İbadetin Ergenlerin Ruh Sağlıklarına Etkileri Üzerine Teorik Bir Yaklaşım. Diyanet İlmi Dergi, 41(4), 63-90.
• 15. Adak, N.Ö. (2015). Sağlık Sosyolojisi Kadın ve Kentleşme. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• 16. Ayten, A. (2015). Din, Erdem ve Sağlık. Çamlıca Yayınları, İstanbul
• 17. Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S. (2010). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• 18. Bolsoy, N. ve Sevil, Ü. (2006). Sağlık-Hastalık ve Kültür Etkileşimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3), 78-87.
• 19. Avcı, N. (2007). Mevlana’nın Mesnevi’sinde Devrin Tıp ve Halk Hekimliği. İstem, 5(10), 155- 68.
• 20. Karayağız Muslu, G. ve Öztürk, C. (2008). Tamamlayıcı ve Alternatif Tedaviler ve Çocuklarda Kullanımı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51(1), 62-67.
• 21. Tekin, A. (2007). Sağlık-Hastalık Olgusu ve Toplumsal Kökenleri (Burdur Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez No. 207323).
• 22. Ögenler, O. ve Yapıcı, G. (2012). Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Batıl İnanışlar ve Hastalıklara Karşı Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 34, 1-8.
• 23. Karabulut, A.R. (1993). Bitkilerle Tedavi. Tıbb-ı Nebevi Ansiklopedisi, C. 1-2, Mektebe Yayınları, Ankara.
• 24. Kaplan, M. (2011). Halk Tıbbının Kökenleri: Teşhisten Tedaviye Din ve Büyü İlişkisi. Millî Folklor, 23(91), 150-56.