Acil servis hemşirelerinin algıladıkları stres kaynakları: Nitel bir araştırma

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 64 - 70, 01.03.2021

İsmail Özdaş , Mehtap Kızılkaya

Öz

Amaç: Bu araştırma, bir üniversite hastanesinin acil servisinde çalışan hemşirelerin algıladıkları stres kaynaklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma, nitel (kalitatif) araştırma yöntemlerinden “tek durumlu örnek olay çalışması” ile desenlenerek Şubat 2017- Mayıs 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, tümevarımsal içerik analizi tekniği kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmada, acil dahiliye servisinin fiziki şartlarının yetersiz olduğu, malzeme yetersizliği ve eksikliği, hasta yoğunluğunun fazlalığı, sağlık personeli ve hemşire eksikliğinin olduğu, aşırı iş yükü ve yoğun çalışma vardiyalarının olduğu, hemşirelerin mesleki tanımları dışında işlerle uğraşmak zorunda kaldığı gibi bulgulara ulaşılmıştır.
Sonuç: Bu araştırmada acil servislerde hemşirelerin birden çok stres kaynağına maruz kaldıkları belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Acil servis, hemşire, stres kaynağı, nitel

Anahtar Kelimeler

acil servis, hemşire, stres kaynağı, nitel

Stress sources perceived by emergency service nurses: A qualitative study

Öz

Aim: Emergency services are the busiest parts of hospitals, as they serve a large number of patients and provide transportation between medical care areas. It is known that it contains quite a lot of stress with this intensity. This study was conducted to determine the sources of stress perceived by nurses working in the emergency room of a university hospital.
Method: The research was carried out between February 2017 and May 2018 by designing with a “one-case case study” which is one of the qualitative research methods. The data were collected using semi-structured interview method, one of the qualitative research methods, and the data obtained were analyzed with the inductive content analysis method.
Results: In the study, it was found that the physical conditions of the emergency internal medicine service were insufficient, the materials were lacking, the number of nurses was low, the patient density, workload and working shift periods were high, and nurses had to deal with jobs outside of their professional definition. It was suggested that establishing a Consultation liaison psychiatry unit might be the solution.
Conclusion: In this study, it was determined that nurses are exposed to more than one source of stress in emergency services.

Anahtar Kelimeler

Emergency Service, Nurse, Stress, Qualitative

Kaynakça

• Grint Keith, "Tarihsel Süreçte Çalışma Kavramı ve Bir Kırılma Noktası Olarak Sanayi Devrimi", Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 2011, 48 (553).
• Tınar, Mustafa Yaşar, Çalışma Psikolojisi, İzmir, 1996, s. 10–11.
• Arslan Balma Hastane Yönetiminde Liderlik ve İş Doyumu, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: 22-23.
• Rogers AE, Hwang TW, Scott LD, Aiken LH, Dingers DF, The working hours of hospital staff nurses and patient safety: Health Affairs, 2004, 33(4):202-212.
• ILO Public Services International, Health Care Privatization: Workers’ Insecurities in Eastern European, 2000, Workshop report.
• Kavlu İ, Pınar R. “Acil Servislerde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik ve İş Doyumlarının Yaşam Kalitesine Etkisi,” Türkiye Klinikleri J Med Sci, 2009 29(6): 1543-1555.
• Edirne T., Edirne Y., Atmaca B. ve Keskin S. “Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis Hastalarının Özellikleri,” Van Tıp Dergisi, 2008 15(4): 107-111.
• Barlas G: “İstanbul İli Hemodiyaliz Birimlerinde Çalışan Hemşirelerde Görülen Depresyon Belirtileri ve Başa Çıkma Yöntemleri,” M.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1998 (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ö. Işıl)
• Pehlivan İ, “Yaşamında Stres,” 2. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara 2002, s. 21.
• GONAS, Lena, Jan Ch KARISSON, “Toplumsal Cinsiyet Ayrımı” Post- Endüstriyel Refah Devletlerinde Bölüm Çalışması 2006, ASHGATE.
• Baltaş A, Z, “Stres ve Başa Çıkma Yolları,” Remzi Kitabevi, 22.Basım, İstanbul, 2004.
• Demir A: “Hemşirelerin Çalışma Ortamlarında Stres Oluşturan Faktörlerin İrdelenmesi,” Toplum ve Hekim 2003,18(4): 300-307, T.T.B. Yayın Organı
• 13. Aslan E. F, “İstanbul’daki Acil Travma Ünitelerinin Mevcut Durumunun Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma”, Hemşirelik Forumu, 1999, 2:4, s.175-194.
• Durmuş S. ve Günay O. “Hemşirelerde iş doyumu ve anksiyete düzeyini etkileyen faktörler,” Erciyes Tıp Dergisi, 2007, 29(2): 139-146.
• Sağlam Z, “Acil Servis Hemşirelerinin Stres Kaynakları ve Başa Çıkma Yöntemlerinin Belirlenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, M.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Esasları A.B.D., İstanbul, 2005.
• Aydın R., Kutlu Y, “Hemşirelerde İş Doyumu ve Kişilerarası Çatışma Eğilimi İle İlgili Değişkenler ve İş Doyumunun Çatışma Eğilimi İle Olan İlişkisini Belirleme”, C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2001, 5:2, s. 37-46.
• Arcak R, Kasımoğlu E, “Diyarbakır Merkezdeki Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri”, Dicle Tıp Dergisi, 2006, 33(1): 23-30.
• Coyne IT. “Sampling in Qualitative Research. Purposeful And Theoretical Sampling; Merging Or Clear Boundaries?”, Journal of Advanced Nursing, 1997; 26(3).
• Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N, “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Depresyon ve Tükenmişlik Düzeyinin Sosyo-demografik Özelliklerle Olan İlişkisi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2006; 7: 100-108.
• Aydın R.: Hemşirelerin İş Doyumu ve Kişilerarası Çatışmalara Olan Etkisi. İ. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2000.
• Çetin M, Aloğlu E, Demir C, “Asker Hastaneleri Yöneticilerinin Karşılaştıkları Yönetsel Sorunların Analizi”, Gülhane Tıp Dergisi, 2000, 42; 4.
• Özbay E, “İstanbul İlinde Askeri Hastanelerde Çalışan Yönetici Hemşirelerin Stres Kaynakları ve Başa Çıkma Yöntemlerinin Belirlenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007, İstanbul.
• Zangaro GA, Soeken KL, “A meta analysis of studies of nurses' job satisfaction”, Research in Nursing & Health, 2007;30(4):445-458.
• Soyer A, Stres ve İş. Toplum ve Hekim, 14:2, s.108-114, Tisimat Basım Sanayi, Türk Tabipler Birliği Yayın Organı, 1999.
• Ayrancı U, Yenilmez C, Balcı Y. ve Kaptanoğlu C. “Identification of Violence in Turkish Health Care Settings”, Journal of Interpersonal Violence, 2006, 21: 276-296. 26. Özçelik E M. http://www.medimagazin.com.tr/saglik-calisanlari/genel/tr.
• Altıntaş N. Sağlık kurumlarında çalışan hemşirelere yönelik şiddetin belirlenmesi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• Talas MS, Kocaöz S, Akgüç S. “A survey of violence against staff working in the emergency department in Ankara, Turkey”, Asian Nurs Res (Korean Soc Nurs Sci) 2011; 5: 197–203.
• Crilly J, Chaboyer W, Creedy D. “Violence towards emergency department nurses by patients”, Accid Emerg Nurs, 2004;12: 67–73.
• Altuntaş S, “Hemşirelerin işlerine karşı tutumlarının belirlenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2004, İstanbul.
• Yıldız N, Kanan N. “Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler”, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,2005, 9:1-2, s. 8-13, 2005.
• Yılmaz S, Hacıhasanoğlu R, Çiçek Z.” Hemşirelerin Genel Ruhsal Durumlarının İncelenmesi”, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 2006; 15(6): 92-97.
• Lu H, While AE, Barribal KL. “Job satisfaction among nurses: a literature review”, International Journal of Nursing Studies ,2005,42(2):211-227.
• Aslan Ö, Lofçalı A., Uğur Ş. ve Tuğlu A. “Hemşirelerin Acil Serviste Şiddet İçeren Olgu Senaryolarına Yaklaşımları”, Gülhane Tıp Dergisi, 2005, 47(1): 18-23.
• Çam O, Akgün E, Babacan GA, Bilge A, Keskin GÜ. “Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2005, 6: 213- 220.
• Karadağ F, Karagöz N, Ateşçi FÇ ve ark. “Denizli ilinde çalışan hemşirelerde tükenme düzeyi”, Nöropsikiyatri Arşivi, 2001, 38(4):208-214.
• Kavaklı Ö, Uzun Ş, Arslan F. “Yoğun bakım hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi”, Gülhane Tıp Dergisi, 2009, 51 (3): 168-173.
• Hwang J.-I., Lou F., Han S.S., Cao F., Kim W.O., Li P. “Professionalism: the major factor influencing job satisfaction among Korean and Chinese nurses”, International Council of Nurses, 2009, 313-318.
• Ergül A. “Çalışma Yaşamında Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri”, Eğitim ve Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, BAÜ, SBE, YYLT, Balıkesir, 2012.
• Ergun G. “Sağlık İşletmelerinde Örgütsel Stresin İş gücü Performansıyla Etkileşiminin İncelenmesi”, DEÜ, SBE, YYLT, İzmir, 2008.
• Özer, M. A., “Çalışanlar İçin Verimlilik Anahtarı: Stres Yönetimi”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 2012, (24), 1-2, İstanbul.