The effectiveness of interventions to improve immunosuppressive adherence of renal transplantation patients: Systematic review

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 257 - 264, 01.09.2021

Naile Akıncı , Ayfer Özbaş

Öz

Böbrek nakli yapılan hastaların immunsupresif ilaç uyumunu arttırmaya yönelik yapılan uygulamaların etkinliği: Sistematik derleme

Öz

Amaç: Böbrek nakli yapılan hastalarda ilaç uyumunu arttırmaya yönelik uygulamaların etkinliği hakkındaki bu sistematik literatür incelemesinin amacı, çalışmaların metodolojik kalitesini değerlendirerek ve uygulamaların içeriğini açıklayarak literatürün eleştirel bir değerlendirmesini sağlamaktır.

Gereç ve Yöntem: Konuyla ilgili olarak 2007-2019 tarihleri arasında yayınlanmış 5632 çalışma incelenmiştir.10 çalışma araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun olduğu için çalışma kapsamına alınmıştır. Tüm yayınlar çalışma yöntemleri, bulguları açısından sistematize edilerek derlenmiştir.

Bulgular: 10 çalışma incelenmek üzere araştırma kapsamına alınmıştır. Bu çalışmalardan 6’sı
Randomize Kontrollü Çalışma (RKÇ), 2 tanesi Retrospektif, 2’si ise Sistematik İnceleme kapsamındadır. Çalışmalar incelendiğinde deney gruplarına genel olarak bilişsel/eğitsel, danışmanlık/davranışsal, psikolojik/duygusal, sosyal ve finansal yaklaşımların kombinasyonları kullanılırken, kontrol grupları standart bakım almıştır. İlaç uyumunu arttırmak için kullanılan yöntemlerin uygulama yollarından, yüz yüze eğitim, telefonla görüşme, ev ziyareti, elektronik hatırlatma, akıllı ilaç şişeleri kullanılan yöntemlerden bazılarıdır.

Sonuç: Bu derlemenin bulguları, davranışsal risk faktörlerini hedef alan veya davranışsal, eğitsel ve duygusal uygulamaların kombinasyonunun ilaca uyumun arttırılmasında etkili olduğunu göstermektedir. Hastaların gelişim sürecine katılmaları teşvik edilirse, uygulamanın
etkinliği daha da artırılabilir.

Anahtar Kelimeler

immünosupresif ilaçlar, uyum, hemşirelik, böbrek nakli

Kaynakça

• 1. Taber, J.D., Fleming, N.J, Fominaya, E.C, Gebregziabher, M., Hunt, J.K, Srivinas, R.T…Egede,.L.H (2017).The impact of health care appointment nonadherence on graft outcomes in kidney transplantation.American Journal of Neprology, 45, 91-98.
• 2. Blaseer, D.L., Matteson, M., Dobbels, F., Russel, C., Geest, D.S.(2009). Interventions to improve medication-adherence after transplantation: a systematic review. Transplant Inernational, 22(8),780-797.
• 3. Zhu, Y., Zhou, Y., Zhang, L., Zhang, J., Lin, J. (2017). Efficacy of interventions for adherence to the immunosuppressive therapy in kidney transplant recipients: a meta-analysis and systematic review. Journal of Investigative Medicine, 65(7),1049–1056.
• 4. Demonceau, J., Ruppor, T., Kristanto, P., Hughes, D.A., Fargher, E., Kardas, P.K. (2013). Identification and assessment of adherence-enhancing interventions in studies assessing medication adherence through electronically compiled drug dosing histories: A Systematic Literature Review and Meta-Analysis. Drugs, 73(6),545–562.
• 5.Gorevski, E., Succop, P., Sachdeva, J., Cavanaugh, T.M., Volek, P., Heaton, P…Boone J.E.M.(2013). Is there an association between ımmunosuppressant therapy medication adherence and depression, quality of life and personality traits in the kidney and liver transplant population. Patient Preferance and Adherence, 7, 301-307.
• 6. Mathes, T., Edmund, G., Neugebauer, A.M., ve Pieper, D. Interventions to increase adherence in patients taking immunosuppressive drugs after kidney transplantation: a systematic review of controlled trials. (2017), Systematic Reviews, 6(1),236.
• 7. Dobbels, F., Ruppar, T., De Geest, S., Decorte A., Fine, R.N. (2010). Adherence to the immunosuppressive regimen in pediatric kidney transplant recipients: A systematic review. Pediatr Transplantation, 4,603–613.
• 8. De Geest, S., Schafer-Keller, P.M., Denhaerynck, K., Thannberger, N., Köfer, S. , Bock, A…Steiger J. (2006). Supporting medication adherence in renal transplantation (SMART): A pilot RCT to improve adherence to immunosuppressive regimen. Clinical Transplant, 20(3), 359–368.
• 9. Russell, C., Conn, V., Ashbaugh, C., Madsen, R., Wakefield, M., Webb, A., Peace L. (2011). Taking immunosuppressive medications effectively (TIMELink): a pilot randomized controlled trial in adult kidney transplant recipients. Clinical Transplant, 25(6), 864‐87.
• 10. Hlubocky, J,M., Stuckey, L.J., Schuman, A., Stevens, J.G. (2012). Evaluation of a transplantation specialty pharmacy program. American Journal of Health System Pharmacy, 69(4), 340-347.
• 11. Chisholm-Burns, M.A., Spivey, C.A., Zivin, G.J., Lee, J.K., Sredzinski,E., Tolley EA. (2013). Improving outcomes of renal transplant recipients with behavioral adherence contracts: A Randomized Controlled Trial. American Journal of Transplant, 2364-2373.
• 12. Tschida, S., Aslam, S., Khan, T.T., Khan, T.T., Sahl,i B., Shrank, W.H., Lal, L.S. (2013). Managing specialty medication services through a specialty pharmacy program: the case of oral renal transplant immunosuppressant medications. The Journal of Managed Care & Specialty Pharmacy . 19(1):26–41.
• 13. Low, J.L., Williams, A., Manias, E., Crawford, K. (2015). Interventions to improve medication adherence in adult kidney transplant recipients: a systematic review. Nephrology Dialysis Transplantation, 30(5),752–761.
• 14. Henriksson, J., Tyden, G., Höjder, J., Wadström, J. (2016). Prospective randomized trial on the effect of using an electronic monitoring drug dispensing device to ımprove adherence and compliance. Transplantation, 100(1), 203-9.
• 15. Reese, P.P., Bloom, R.D., Trofe-Clark, J., Mussel, A., Leidy, D., Levsky, S., Volpp K. (2017). Automated reminders and physician notification to promote ımmunosuppression adherence among kidney transplant recipients: randomized trial, 69(3), 400-409.
• 16. Dew, M.A., Dimartini, A.F., De Vito Dabbs, A., Myaskovsky, L., Steel, J., Unruh, M…Greenhouse J.B.(2007). Rates and risk factors for nonadherence to the medical regimen after adult solid organ transplantation. Transplantation, 83(7),858.
• 17. Checchi, K.D., Huybrechts, K.F., Avorn, J., Kesselheim, A.S. (2014). Electronic medication packaging ortaya devices and medication adherence: a systematic review. The Journal of the American Medical Association, 312(12),1237-1247.
• 18. Hlubocky, J. M., Stuckey, L.J., Schuman, A., Stevens, JGen. (2012). Evaluation of a transplantation specialty pharmacy program. American Journal of Health System Pharmacy, 69(4), 340-347.. 2012,69(4), 340-347.
• 19. Williams, A.F., Manias, E., Gaski,n C.J., Crawford, K.(2014). Medicine non- adherence in kidney transplantation. Journal of Renal Care, 40(2),107-116.
• 20. Tokalak, I. (2004). Transplantasyon koordinatörünün görev tanimi: Organ bagisi ve transplantasyondaki yeri. Diyaliz Transplantasyon ve Yanik ,15(1),1-6.
• 21. Ekinci ,F., Tuncel, B., Mermer, C.D., Mehmet, A., Uzuner, A. (2017).The Effect of Sending Daily Medication Reminder Text Message (SMS) on Blood Pressure Control and Medication Compliance in Hypertensive Patients. Konuralp Medical Journal ], 9(2),59-64.