Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Sleep changes and management in the postmenoposal period

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 4, 350 - 359, 01.12.2021

Öz

Introduction and Purpose: Sleep problems are one of the most common symptoms experienced by women in postmenopausal period. Purpose of this study is to determine the frequency of sleep problems encountered in the postmenopausal period and to discuss the relationship between non-pharmacological sleep management strategies used in the treatment of sleep disorders in the postmenopausal period and the responsibilities of the nurse. Materials and Method: The study, which is a systematic review, was carried out using the keywords ‘Postmenopausal Period’, ‘Sleep’ and ‘Sleep Management’ using Ulakbim, Turkish Medline, Google Academic and National Thesis Center search engines. In addition, studies were accessed by searching the keywords ‘postmenopausal period’, ‘sleep’ and ‘sleep management’ through Web of Science, Pubmed, EBSCO, Cochrane databases. A total of 508 articles were accessed as a result of these searches, and 20 articles in relation to the research comprised the sample of the research. Studies without test-control groups, not in Turkish or English, and studies what could not be accessed as full text were excluded. Results: Sleep hygiene training is generally more effective in increasing sleep quality together with a few non-pharmacological methods. Light therapy is a fast, effective, well-tolerated and generally accepted non-pharmacological treatment form, but further studies are still required in postmenopausal sleep therapy for clinical conditions. Cognitive-behavioral interventions are effective and recommended in the treatment of chronic primary and secondary insomnia. Due to the small number of studies conducted regarding sleep therapy, small sample sizes, and short duration of administration, accurate results could not be reached. Studies on relaxation exercises have shown that sleep quality of individuals with sleep disorders increase. Conclusion: In this review, it has been determined that non-pharmacological methods are practices that increase sleep quality against sleep problems in the postmenopausal period. However, it has been concluded that further experimental studies are required on this matter.

Kaynakça

  • 1. Erdem Ö. (2006). Menopoz dönemindeki kadınların yasadıkları sorunlar ve basetme yolları, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • 2. Çelik AS, Pasinlioğlu T.(2013). Klimakterik dönemde yaşanan semptomlar ve hemşirenin rolü. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt;1(1):48-56.
  • 3. Timur S, Şahin N H.(2010). Menopoz ve uyku. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, Cilt;3(3): 61-7.
  • 4. Görgel EB, Çakıroğlu FP.(2007). Menopoz Döneminde Kadın. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • 5. Krishnan V, Collop NA.(2007) Gender Differences In Sleep Disorders. Current Opinion In Pulmonary Medicine, Cilt;12:383-9.
  • 6. Pérez JA, Garcia FC, Palacios S, Pérez M.(2009). Epidemiology Of Risk Factors And Symptoms Associated With Menopause In Spanish Women. Maturitas, Cilt;62(1):30-6.
  • 7. Berecki-Gisolf J, Begum N, Dobson AJ.(2009) Symptoms Reported By Women In Midlife: Menopausal Transition Or Aging?. Menopause. Cilt;16(5):1021-9.
  • 8. Xu, M., Bélanger, L., Ivers, H., Guay, B., Zhang, J., Morin, C.M. (2010). Comparison Of Subjective And Objective Sleep Quality In Menopausal And Non-Menopausal Women With Insomnia. Sleep Med., 12(1):65-9.
  • 9. Ju-Kim M, Yim G, Park HY (2018). Vasomotor and Physical Menopausal Symptoms are Associated with Sleep Quality. PLoS One. Cilt;20:13(2).
  • 10. Valiensia, S.M., Belardob, M.A., Pilnikb, S., Izbizkyc, G., Starvaggib, A.P., Brancod, C.C. (2019). Sleep quality and related factors in postmenopausal women. Maturitas 123 73–77
  • 11. Kravitz HM, Joffe H.(2011). Sleep during the perimenopause: a SWAN story. Obstet Gynecol Clin North Am. Cilt;38:567–586.
  • 12. Vigeta, S.M.G., Hachul, H., Tufik, S., Oliveira, E.M. (2012). Sleep in postmenopausal women. Qual Health Res, 22(4): 466–75.
  • 13. Ulusoy, M.N., Kukulu, K. (2013). Kadinlarda Uyku Sorunlarinin Menopoz İle İlişkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2).
  • 14. Sun D, Shao H, Li C, Tao M. Sleep disturbance and correlates in menopausal women in Shanghai. J Psychosom Res., 2014;76:237–241. doi: 10.1016/j.jpsychores.Tadayon M, Abedi P. Farshadbakht F. Impact of pedometer-based walking on menopausal women’s Sleep quality: a randomized controlled trial. Clımacterıc, 2016;19(4):364–368 http://dx.doi.org/10.3109/13697137.2015.1123240
  • 15. Timur S, Şahin NH.(2009). Effects Of Sleep Disturbance On The Quality Of Life Of Turkish Menopausal Women: A Population-Based Study. Maturitas. Cilt;64(3):177-81.
  • 16. Tortumluoglu G, Erci B.(2004). Klimakterik Dönemdeki Kadınlara Verilen Planlı Sağlık Eğitiminin Menopozal Yakınma, Tutum ve Sağlık Davranışlarına Etkisi, Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt;7(2).
  • 17. Koç Z, Sağlam Z.(2008). Klimakterium döneminde bulunan kadınların menopoza ilişkin yaşadıkları belirti ve tutumların belirlenmesi. Aile ve Toplum. Cilt;10(4):100-12.
  • 18. Erkin Ö, Ardahan M, Kert A.(2014). Menopoz döneminin kadınların yaşam kalitesine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. Cilt;3(4):1095-113.
  • 19. Potter PA, Perry AG.(2009). Sleep in Fundamentals of Nursing (7. Basım). Canada: Elsevier Mosby, Cilt:1028- 1051.
  • 20. Karadağ M.(2007). Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-2). Akciğer Arşivi. Cilt;8:88-91.
  • 21. Timur S, Şahin NH.(2009). Effects Of Sleep Disturbance On The Quality Of Life Of Turkish Menopausal Women: A Population-Based Study. Maturitas, Cilt;64(3):177-81.
  • 22. 22. Tural Ü.(2012). Uyku ve Uyku Bozuklukları. KOUTF Psikiyatri AD Dönem V Psikiyatri Stajı Ders Notları,
  • 23. Demir Y.(2012). Uyku ve Uyku ile İlgili Uygulamalar - Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler (4. Basım). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Cilt: 682-94.
  • 24. Yılmaz, H., Kısabay, A., Akyıldız, U.O., Bakar, E.E. (2014). İnsomni - Uyku Bozukluklarında Tedavi Rehberi. Türk Nöroloji Derneği.
  • 25.Amstrup AK, Sikjaer T, Mosekilde L, Rejnmark L.(2015) The effect of melatonin treatment on postural stability, muscle strength, and quality of life and sleep in postmenopausal women: a randomized controlled trial. Amstrup et al. Nutrition Journal. Cilt ;14:102.
  • 26. Şahin NH.(2017) Klimakteryum Dönemi ve Menopoz- Kadın Sağlığı ve Hastalıkları (II. Baskı). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, Cilt:163-170.
  • 27. Akdemir N, Özdemir L.(2018). Dinlenme-Uyku ve Düzensizliklerinde Hemşirelik Bakımı - İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (4. Basım). Ankara: Akademisyen Kitapevi. Cilt:129-139.
  • 28. Duman M, Taşhan ST.(2018). The effect of sleep hygiene education and relaxation exercises on insomnia among postmenopausal women: A randomized clinical trial. Int J Nurs Pract. Cilt;24:e12650.https://doi.org/10.1111/ijn.12650
  • 29. Kalmbach DA, Chenga P, Arnedt JT, Anderson JR, Roth T, Couture CF, Williams RA, Drake CL.(2019). Treating insomnia improves depression, maladaptive thinking, and hyperarousal in postmenopausal women: comparing cognitive-behavioral therapy for insomnia (CBTI), sleep restriction therapy, and sleep hygiene education. Sleep Medicine. Cilt ;55:124-134.
  • 30. Drake CL, Kalmbach DA, Arnedt JT, Cheng P, Tonnu CV, Castelan AC, Couture CF.(2019). Treating chronic insomnia in postmenopausal women: a randomized clinical trial comparing cognitive-behavioral therapy for insomnia, sleep restriction therapy, and sleep hygiene education Sleepj. Cilt ;1:11
  • 31. MacLeod S, Musich S, Kraemer S, Wicker E.(2018). Practical non-pharmacological intervention approaches for sleep problems among older adults. Geriatric Nursing cilt;39(5):506–512.
  • 32. Mao WC, Lee HC, Chen HC.(2012). Management of sleep disorders: light therapy. In Introduction to Modern Sleep Technology (Eds RPY Chiang,SC Kang). Dordrecht, Springer. Cilt:137-164.
  • 33. Pines A.(2016). Circadian rhythm and menopause. Clımacterıc, Cilt;19(6):551–552 http://dx.doi.org/10.1080/13697137.2016.1226608
  • 34. Jehan S, Jean-Louis G, Zizi F,(2017).Sleep, melatonin, and the menopausal trasition: what are the links? Sleep Sci. Cilt; 10:11-18.
  • 35. Kripke DF, Kline LE, Shadan FF, Dawson A, Poceta JS, Elliott JA.(2006). Melatonin effects on luteinizing hormone in Postmenopausal women: a pilot clinical trial NCT00288262. BMC Womens Health Cilt;6:8
  • 36. Erdinç O, Tuncel D, Aslan K, Demir CF.(2014). Sirkadyen Ritim Uyku Uyanıklık Bozuklukları Uyku Bozukluklarında Tedavi Rehberi.
  • 37. Aslan S.(2013). Uykusuzluk Psikoterapisi: Bilişsel Davranışçı Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. Cilt;6(3): 60-8.
  • 38. Siebern AT,(2012). Suh S, Nowakowski S. Non-Pharmacological Treatment of Insomnia Neurotherapeutics, Cilt;9:717–727. DOI 10.1007/s13311-012-0142-9
  • 39. McCurry SM, Guthrie KA, Morin CM, Woods NF, Landis CA.(2017). vd Telephone Delivered Cognitive-Behavior Therapy for Insomnia in Midlife Women with Vasomotor Symptoms: An MsFLASH Randomized Trial. JAMA Intern Med., Cilt;176(7):913–920.
  • 40. Sateia MJ, Buysse DJ, Krystal AD, Neubauer DN, Heald JL.(2017). Clinical practice guideline for the pharmacologic treatment of chronic insomnia in adults: an American Academy of Sleep Medicine clinical practice guideline. J Clin Sleep Med. Cilt;13(2):307–349.
  • 41. Miller CB, Kyle SD, Gordon CJ, Espie CA, Grunstein RR, Mullins AE,(2015). Physiological Markers of Arousal Change with Psychological Treatment for Insomnia: A Preliminary Investigation. PLoS ONE. Cilt;10(12): e0145317. doi:10.1371/journal. pone.014531
  • 42. Mohammed, S.T., Shabana, K.R.A., Mansour, S.E., Emam, M.A. (2016). Evaluation of post-menopausal symptoms: it’s effect on female's quality of life. International Journal of Nursing Didactics, 6(9):1-10.
  • 43. Whittall H, Pillion M,(2018). Gradisar M. Daytime sleepiness, driving performance, reaction time and inhibitory control during sleep restriction therapy for chronic insomnia disorder. Sleep Med Cilt;45:44e8
  • 44. Kamalifarda M, Farshbaf-Khalilib A, Namadiana M, Ranjbarc Y, Herizchid S.(2018). Comparison of the effect of lavender and bitter orange on sleep quality in postmenopausal women: A triple-blind, randomized, controlled clinical trial. Women & Health. Cilt;58(8):851-865.
  • 45. Arrant KR.(2019). The Effect of a Yoga Intervention on Sleep and Stress in Postmenopausal Women, Doctor Of Philosophy, University of Mississippi Medical Center.
  • 46. Oliveira DS, Hachul H, Goto V, Tufik S, Bittencourt LR.(2012). Effect of therapeutic massage on insomnia and climacteric symptoms in postmenopausal women. Climacteric, Cilt;15(1):21-9.
  • 47. Jiang K, Jin Y, Huang L, Feng S, Hou X, Du B, Zheng J. and Li L.(2015). Black cohosh improves objective sleep in postmenopausal women with Sleep disturbance. Clımacterıc Cilt;18:559–567
  • 48. Cai ZY, Wen-Chyuan Chen K, Wen HJ.(2014). Effects of a group-based step aerobics training on sleep quality and melatonin levels in sleep-impaired postmenopausal women. J Strength Cond Res Cilt;28(9): 2597–2603.
  • 49. Aibar-Almazána A, Hita-Contrerasa F, Cruz-Díaza D, Torre-Cruzb M, Jiménez-Garcíaa JD,(2019). Martínez-Amata A. Effects of Pilates training on sleep quality, anxiety, depression and fatigue in postmenopausal women: A randomized controlled trial. Maturitas. Cilt;124:62–67.
  • 50. Gomez-Santos C, Saura CB, Lucas JA, Castell P, Madrid JA, Garaulet M.(2016). Menopause status is associated with circadian- and sleeprelated alterations. Menopause Cilt;23:682–90
  • 51. Kılıç Z, Şentürk A, Göriş S.(2015). Kronik hastalığı olan bireylerde uyku sorunlarında tamamlayıcı ve alternatif tedavilerin kullanımı. Spatula DD. Cilt;5(2):69-77.
  • 52. Genç A, Oğuz S.(2018). Kanserli Hastalarda Progresif Gevşeme Egzersizlerinin Kemoterapinin Yan Etkileri Üzerine Etkisi. IGUSABDER. Cilt;5:517-524.
  • 53. Heller EL.(2019). Effect of Relaxation Technique to Improve Insomnia. Brandman University Doctor of Nursing Practice, California.
  • 54. Oğuz S, Keskin Dilbay N, Çeliktaş E, Balcılar R, Polat MG.(2019). Effects of Progressive Muscle Relaxation Exercises on Stress, Sleep Quality and Exercises Capacity in Young Adults. Journal of Health Science and Profession Cilt; 6(3): 534-44.
  • 55. Mohammed, S.T., Shabana, K.R.A., Mansour, S.E., Emam, M.A. (2016). Evaluation of post-menopausal symptoms: it’s effect on female's quality of life. International Journal of Nursing Didactics, 6(9):1-10.
  • 56. Ertem, G. (2010). Kadınların menopoz sonrası yaşam kalitelerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7:1. ISSN:1303-5134.

Postmenopozal dönemde uyku değişiklikleri ve yönetimi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 4, 350 - 359, 01.12.2021

Öz

Kadınlarda menopoz ile birlikte hormonal değişimlere bağlı olarak uykunun yapısında değişiklikler meydana gelir. Bu değişimle birlikte uyku problemleri en çok postmenopozal kadınlarda gözlenmiş olup, bunu sırasıyla perimenopozal ve premenopozal kadınlar izlemiştir. NANDA (Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği) International’ın bildirdiği hemşirelik tanıları arasında bulunan “uyku örüntüsünde bozukluk” ve bireyin uzun süre düzenli ve yeterli uyku uyuyamaması olarak tanımlanan “uykusuzluk” önemli bir hemşirelik tanısıdır. Postmenopozal dönemdeki kadınların uyku kalitesinin artırılmasına yönelik faktörleri belirleyerek bu analizleri kadının sağlığının gelişimi için kullanmak hemşirelerin görevlerinden biridir. Uyku sorunu ile ilgili faktörlere ya da nedenlere yönelik hemşirelik girişimleri, normal uyku düzenini korumayı ve bozulan düzeni yeniden onarmayı hedeflemektedir. Bu derlemede ki amaç menopozal dönemde karşılaşılan uyku sorunlarının sıklığını belirtmek ve postmenopozal dönemde uyku bozuklukları tedavisinde kullanılan nonfarmakolojik uyku yönetimi stratejileri ile hemşirenin sorumlulukları arasındaki ilişkiyi ele almaktır.

Kaynakça

  • 1. Erdem Ö. (2006). Menopoz dönemindeki kadınların yasadıkları sorunlar ve basetme yolları, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • 2. Çelik AS, Pasinlioğlu T.(2013). Klimakterik dönemde yaşanan semptomlar ve hemşirenin rolü. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt;1(1):48-56.
  • 3. Timur S, Şahin N H.(2010). Menopoz ve uyku. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, Cilt;3(3): 61-7.
  • 4. Görgel EB, Çakıroğlu FP.(2007). Menopoz Döneminde Kadın. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • 5. Krishnan V, Collop NA.(2007) Gender Differences In Sleep Disorders. Current Opinion In Pulmonary Medicine, Cilt;12:383-9.
  • 6. Pérez JA, Garcia FC, Palacios S, Pérez M.(2009). Epidemiology Of Risk Factors And Symptoms Associated With Menopause In Spanish Women. Maturitas, Cilt;62(1):30-6.
  • 7. Berecki-Gisolf J, Begum N, Dobson AJ.(2009) Symptoms Reported By Women In Midlife: Menopausal Transition Or Aging?. Menopause. Cilt;16(5):1021-9.
  • 8. Xu, M., Bélanger, L., Ivers, H., Guay, B., Zhang, J., Morin, C.M. (2010). Comparison Of Subjective And Objective Sleep Quality In Menopausal And Non-Menopausal Women With Insomnia. Sleep Med., 12(1):65-9.
  • 9. Ju-Kim M, Yim G, Park HY (2018). Vasomotor and Physical Menopausal Symptoms are Associated with Sleep Quality. PLoS One. Cilt;20:13(2).
  • 10. Valiensia, S.M., Belardob, M.A., Pilnikb, S., Izbizkyc, G., Starvaggib, A.P., Brancod, C.C. (2019). Sleep quality and related factors in postmenopausal women. Maturitas 123 73–77
  • 11. Kravitz HM, Joffe H.(2011). Sleep during the perimenopause: a SWAN story. Obstet Gynecol Clin North Am. Cilt;38:567–586.
  • 12. Vigeta, S.M.G., Hachul, H., Tufik, S., Oliveira, E.M. (2012). Sleep in postmenopausal women. Qual Health Res, 22(4): 466–75.
  • 13. Ulusoy, M.N., Kukulu, K. (2013). Kadinlarda Uyku Sorunlarinin Menopoz İle İlişkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2).
  • 14. Sun D, Shao H, Li C, Tao M. Sleep disturbance and correlates in menopausal women in Shanghai. J Psychosom Res., 2014;76:237–241. doi: 10.1016/j.jpsychores.Tadayon M, Abedi P. Farshadbakht F. Impact of pedometer-based walking on menopausal women’s Sleep quality: a randomized controlled trial. Clımacterıc, 2016;19(4):364–368 http://dx.doi.org/10.3109/13697137.2015.1123240
  • 15. Timur S, Şahin NH.(2009). Effects Of Sleep Disturbance On The Quality Of Life Of Turkish Menopausal Women: A Population-Based Study. Maturitas. Cilt;64(3):177-81.
  • 16. Tortumluoglu G, Erci B.(2004). Klimakterik Dönemdeki Kadınlara Verilen Planlı Sağlık Eğitiminin Menopozal Yakınma, Tutum ve Sağlık Davranışlarına Etkisi, Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt;7(2).
  • 17. Koç Z, Sağlam Z.(2008). Klimakterium döneminde bulunan kadınların menopoza ilişkin yaşadıkları belirti ve tutumların belirlenmesi. Aile ve Toplum. Cilt;10(4):100-12.
  • 18. Erkin Ö, Ardahan M, Kert A.(2014). Menopoz döneminin kadınların yaşam kalitesine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. Cilt;3(4):1095-113.
  • 19. Potter PA, Perry AG.(2009). Sleep in Fundamentals of Nursing (7. Basım). Canada: Elsevier Mosby, Cilt:1028- 1051.
  • 20. Karadağ M.(2007). Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-2). Akciğer Arşivi. Cilt;8:88-91.
  • 21. Timur S, Şahin NH.(2009). Effects Of Sleep Disturbance On The Quality Of Life Of Turkish Menopausal Women: A Population-Based Study. Maturitas, Cilt;64(3):177-81.
  • 22. 22. Tural Ü.(2012). Uyku ve Uyku Bozuklukları. KOUTF Psikiyatri AD Dönem V Psikiyatri Stajı Ders Notları,
  • 23. Demir Y.(2012). Uyku ve Uyku ile İlgili Uygulamalar - Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler (4. Basım). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Cilt: 682-94.
  • 24. Yılmaz, H., Kısabay, A., Akyıldız, U.O., Bakar, E.E. (2014). İnsomni - Uyku Bozukluklarında Tedavi Rehberi. Türk Nöroloji Derneği.
  • 25.Amstrup AK, Sikjaer T, Mosekilde L, Rejnmark L.(2015) The effect of melatonin treatment on postural stability, muscle strength, and quality of life and sleep in postmenopausal women: a randomized controlled trial. Amstrup et al. Nutrition Journal. Cilt ;14:102.
  • 26. Şahin NH.(2017) Klimakteryum Dönemi ve Menopoz- Kadın Sağlığı ve Hastalıkları (II. Baskı). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, Cilt:163-170.
  • 27. Akdemir N, Özdemir L.(2018). Dinlenme-Uyku ve Düzensizliklerinde Hemşirelik Bakımı - İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (4. Basım). Ankara: Akademisyen Kitapevi. Cilt:129-139.
  • 28. Duman M, Taşhan ST.(2018). The effect of sleep hygiene education and relaxation exercises on insomnia among postmenopausal women: A randomized clinical trial. Int J Nurs Pract. Cilt;24:e12650.https://doi.org/10.1111/ijn.12650
  • 29. Kalmbach DA, Chenga P, Arnedt JT, Anderson JR, Roth T, Couture CF, Williams RA, Drake CL.(2019). Treating insomnia improves depression, maladaptive thinking, and hyperarousal in postmenopausal women: comparing cognitive-behavioral therapy for insomnia (CBTI), sleep restriction therapy, and sleep hygiene education. Sleep Medicine. Cilt ;55:124-134.
  • 30. Drake CL, Kalmbach DA, Arnedt JT, Cheng P, Tonnu CV, Castelan AC, Couture CF.(2019). Treating chronic insomnia in postmenopausal women: a randomized clinical trial comparing cognitive-behavioral therapy for insomnia, sleep restriction therapy, and sleep hygiene education Sleepj. Cilt ;1:11
  • 31. MacLeod S, Musich S, Kraemer S, Wicker E.(2018). Practical non-pharmacological intervention approaches for sleep problems among older adults. Geriatric Nursing cilt;39(5):506–512.
  • 32. Mao WC, Lee HC, Chen HC.(2012). Management of sleep disorders: light therapy. In Introduction to Modern Sleep Technology (Eds RPY Chiang,SC Kang). Dordrecht, Springer. Cilt:137-164.
  • 33. Pines A.(2016). Circadian rhythm and menopause. Clımacterıc, Cilt;19(6):551–552 http://dx.doi.org/10.1080/13697137.2016.1226608
  • 34. Jehan S, Jean-Louis G, Zizi F,(2017).Sleep, melatonin, and the menopausal trasition: what are the links? Sleep Sci. Cilt; 10:11-18.
  • 35. Kripke DF, Kline LE, Shadan FF, Dawson A, Poceta JS, Elliott JA.(2006). Melatonin effects on luteinizing hormone in Postmenopausal women: a pilot clinical trial NCT00288262. BMC Womens Health Cilt;6:8
  • 36. Erdinç O, Tuncel D, Aslan K, Demir CF.(2014). Sirkadyen Ritim Uyku Uyanıklık Bozuklukları Uyku Bozukluklarında Tedavi Rehberi.
  • 37. Aslan S.(2013). Uykusuzluk Psikoterapisi: Bilişsel Davranışçı Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. Cilt;6(3): 60-8.
  • 38. Siebern AT,(2012). Suh S, Nowakowski S. Non-Pharmacological Treatment of Insomnia Neurotherapeutics, Cilt;9:717–727. DOI 10.1007/s13311-012-0142-9
  • 39. McCurry SM, Guthrie KA, Morin CM, Woods NF, Landis CA.(2017). vd Telephone Delivered Cognitive-Behavior Therapy for Insomnia in Midlife Women with Vasomotor Symptoms: An MsFLASH Randomized Trial. JAMA Intern Med., Cilt;176(7):913–920.
  • 40. Sateia MJ, Buysse DJ, Krystal AD, Neubauer DN, Heald JL.(2017). Clinical practice guideline for the pharmacologic treatment of chronic insomnia in adults: an American Academy of Sleep Medicine clinical practice guideline. J Clin Sleep Med. Cilt;13(2):307–349.
  • 41. Miller CB, Kyle SD, Gordon CJ, Espie CA, Grunstein RR, Mullins AE,(2015). Physiological Markers of Arousal Change with Psychological Treatment for Insomnia: A Preliminary Investigation. PLoS ONE. Cilt;10(12): e0145317. doi:10.1371/journal. pone.014531
  • 42. Mohammed, S.T., Shabana, K.R.A., Mansour, S.E., Emam, M.A. (2016). Evaluation of post-menopausal symptoms: it’s effect on female's quality of life. International Journal of Nursing Didactics, 6(9):1-10.
  • 43. Whittall H, Pillion M,(2018). Gradisar M. Daytime sleepiness, driving performance, reaction time and inhibitory control during sleep restriction therapy for chronic insomnia disorder. Sleep Med Cilt;45:44e8
  • 44. Kamalifarda M, Farshbaf-Khalilib A, Namadiana M, Ranjbarc Y, Herizchid S.(2018). Comparison of the effect of lavender and bitter orange on sleep quality in postmenopausal women: A triple-blind, randomized, controlled clinical trial. Women & Health. Cilt;58(8):851-865.
  • 45. Arrant KR.(2019). The Effect of a Yoga Intervention on Sleep and Stress in Postmenopausal Women, Doctor Of Philosophy, University of Mississippi Medical Center.
  • 46. Oliveira DS, Hachul H, Goto V, Tufik S, Bittencourt LR.(2012). Effect of therapeutic massage on insomnia and climacteric symptoms in postmenopausal women. Climacteric, Cilt;15(1):21-9.
  • 47. Jiang K, Jin Y, Huang L, Feng S, Hou X, Du B, Zheng J. and Li L.(2015). Black cohosh improves objective sleep in postmenopausal women with Sleep disturbance. Clımacterıc Cilt;18:559–567
  • 48. Cai ZY, Wen-Chyuan Chen K, Wen HJ.(2014). Effects of a group-based step aerobics training on sleep quality and melatonin levels in sleep-impaired postmenopausal women. J Strength Cond Res Cilt;28(9): 2597–2603.
  • 49. Aibar-Almazána A, Hita-Contrerasa F, Cruz-Díaza D, Torre-Cruzb M, Jiménez-Garcíaa JD,(2019). Martínez-Amata A. Effects of Pilates training on sleep quality, anxiety, depression and fatigue in postmenopausal women: A randomized controlled trial. Maturitas. Cilt;124:62–67.
  • 50. Gomez-Santos C, Saura CB, Lucas JA, Castell P, Madrid JA, Garaulet M.(2016). Menopause status is associated with circadian- and sleeprelated alterations. Menopause Cilt;23:682–90
  • 51. Kılıç Z, Şentürk A, Göriş S.(2015). Kronik hastalığı olan bireylerde uyku sorunlarında tamamlayıcı ve alternatif tedavilerin kullanımı. Spatula DD. Cilt;5(2):69-77.
  • 52. Genç A, Oğuz S.(2018). Kanserli Hastalarda Progresif Gevşeme Egzersizlerinin Kemoterapinin Yan Etkileri Üzerine Etkisi. IGUSABDER. Cilt;5:517-524.
  • 53. Heller EL.(2019). Effect of Relaxation Technique to Improve Insomnia. Brandman University Doctor of Nursing Practice, California.
  • 54. Oğuz S, Keskin Dilbay N, Çeliktaş E, Balcılar R, Polat MG.(2019). Effects of Progressive Muscle Relaxation Exercises on Stress, Sleep Quality and Exercises Capacity in Young Adults. Journal of Health Science and Profession Cilt; 6(3): 534-44.
  • 55. Mohammed, S.T., Shabana, K.R.A., Mansour, S.E., Emam, M.A. (2016). Evaluation of post-menopausal symptoms: it’s effect on female's quality of life. International Journal of Nursing Didactics, 6(9):1-10.
  • 56. Ertem, G. (2010). Kadınların menopoz sonrası yaşam kalitelerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7:1. ISSN:1303-5134.
Toplam 56 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Derleme
Yazarlar

Özlem Şahan 0000-0002-3340-3186

Ümran Oskay 0000-0002-6606-9073

Yayımlanma Tarihi 1 Aralık 2021
Kabul Tarihi 12 Temmuz 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 8 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Şahan, Ö., & Oskay, Ü. (2021). Postmenopozal dönemde uyku değişiklikleri ve yönetimi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(4), 350-359.
INDEX: “Index Copernicus, EBSCO Central & Eastern European Academic Source, EBSCO CINAHL,EuroPub, Sobiad, Asos Index, Turk Medline, Google Sholar, Dergipark,Türkiye Atıf Dizini ve Araştırmax...




Creative Commons License


Sağlık Akademisyenleri Dergisi  Creative Commons Attribution 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmaktadır.