Ameliyat öncesi anksiyete düzeyinin ameliyat sonrası uyku kalitesi ve konfor düzeyi üzerine etkisi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 42 - 50, 31.03.2024

Selda Karaveli Çakır , Sabri Okan Demiryürek , Semanur Çelik Demiryürek

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1301375

Öz

Amaç: Bu çalışma cerrahi girişim planlanan hastaların ameliyat öncesi dönemde yaşadıkları anksiyete düzeyinin ameliyat sonrası uyku kalitesi ve konfor düzeyine etkisini değerlendirmek amacı ile yürütüldü.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan araştırma Türkiye’nin kuzeybatısında yer alan bir eğitim araştırma hastanesinin cerrahi servislerinde 10 Ekim 2022-13 Şubat 2023 tarihleri arasında 150 hasta ile gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan hasta bilgi formu, “Amsterdam Preoperatif Anksiyete Skoru Ölçeği”, “Genel Konfor Ölçeği”, “Richard-Campbell Uyku Ölçeği” ile toplanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların ameliyat öncesi anksiyetelerinin orta, ameliyat sonrası dönemde uyku kalitelerinin orta ve genel konforlarının iyi düzeyde olduğu saptandı. Hastaların ameliyat öncesi anksiyete düzeyi ile ameliyat sonrası uyku ve konfor düzeyi arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (p=.000).
Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda ameliyat öncesi dönemde anksiyete düzeyi yüksek olan hastaların ameliyat sonrası uyku kalitesi ve konfor düzeyinin düşük olduğu belirlendi. Uyku kalitesi ve konfor düzeyini etkilemesi nedeni ile ameliyat öncesi dönemde hastaların anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi ve buna yönelik hemşirelik girişimlerinin uygulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi işlem, ameliyat öncesi anksiyete, hasta konforu, uyku kalitesi

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

The effect of preoperative anxiety level on postoperative sleep quality and comfort level

Öz

Aim: This study was conducted to evaluate the effect of preoperative anxiety level on postoperative sleep quality and comfort level in patients scheduled for elective surgery.
Materials and Methods: A descriptive and cross-sectional study was conducted with 150 patients in the surgical wards of a training and research hospital located in northwestern Turkey between October 10, 2022, and February 13, 2023. The data were collected by using the patient information form prepared by the researchers, “Amsterdam Preoperative Anxiety Score Scale”, “General Comfort Scale”, and “Richard-Campbell Sleep Questionnaire”.
Results: Patients who participated in the study had moderate preoperative anxiety, moderate postoperative sleep quality, and good general comfort. There was a statistically significant negative correlation between the preoperative anxiety level of the patients and the postoperative sleep and comfort level. (p=.000).
Conclusion: According to the results obtained from the study, it was determined that patients with high anxiety levels in the preoperative period had low postoperative sleep quality and comfort levels. Since it affects sleep quality and comfort level, it is recommended to evaluate the anxiety levels of patients in the preoperative period and implement nursing interventions accordingly.

Anahtar Kelimeler

Surgical prosedure, Preoperative Anxiety, patient comfort, sleep quality

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Abate, S. M., Chekol, Y. A., & Basu, B. (2020). Global prevalence and determinants of preoperative anxiety among surgical patients: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Surgery Open, 25, 6–16. https://doi.org/10.1016/j.ijso.2020.05.010
• Ak, E. S., Ongün, P., Şenel, Ç. ve Kızılçay, Y. Ç. (2022). Majör Ürolojik Cerrahi Uygulanan Hastalarda Ameliyat Sonrası Ağrı Düzeyinin Uyku Kalitesine Etkisi [The Effect of Postoperative Pain Level on Sleep Quality in Patients who Undergo Major Urological Surgery]. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 992-1003. doi: 10.33715/inonusaglik.1063402
• Ali, A., Lindstrand, A., Sundberg, M., & Flivik, G. (2017). Preoperative Anxiety and Depression Correlate With Dissatisfaction After Total Knee Arthroplasty: A Prospective Longitudinal Cohort Study of 186 Patients, With 4-Year Follow-Up. The Journal of Arthroplasty, 32(3), 767–770. https://doi.org/10.1016/j.arth.2016.08.033
• Arlı, Ş. K. (2017). Ameliyat Öncesi Anksiyetenin APAIS Ve STAI-I Ölçekleri İle Değerlendirilmesi [Evaluation of the Preoperative Anxiety With APAIS and STAI-I Scales]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(3), 38-47.
• Arpag, N., Öztekin, S. D., Dayıoğlu, N., Katran, H. B., & Gür, S. (2021). Anestezi Türünün Ameliyat Öncesi Anksiyete Düzeyine Etkisinin Belirlenmesi [Determining the Effect of Anesthesia Type on Pre-Operative Anxiety Level]. Journal of Medical Sciences, 2(3), 58-66.
• Aspalter, M., Enzmann, F. K., Hölzenbein, T. J., Hitzl, W., Primavesi, F., Algayerova, L., Nierlich, P., Kartnig, C., Seitelberger, R., & Linni, K. (2021). Preoperative anxiety as predictor of perioperative clinical events following carotid surgery: a prospective observational study. Perioperative Medicine, 10(1), 53. https://doi.org/10.1186/s13741-021-00223-2
• Badner, N. H., Nielson, W. R., Munk, S., Kwiatkowska, C., & Gelb, A. W. (1990). Preoperative anxiety detection and contributing factors. Can. J. Anaesth, 37, 444–447.
• Büyükünal Şahin, P. & Rızalar, S. (2018). Ameliyat Geçiren Hastalarda Konfor Düzeyi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi [Perianesthesia Comfort Levels of the Patients Undergone Operation and It’s Affecting Factors]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3) , 404-413 . DOI: 10.17681/hsp.395018
• Celik, F., Edipoglu, I. S. (2018). Evaluation of preoperative anxiety and fear of anesthesia using APAIS score. European Journal of Medical Research, 23(1), 41 https://doi.org/10.1186/s40001-018-0339-4
• Çakır, S. K., & Özbayır, T. (2018). Stoma Cerrahisi Öncesi ve Sonrası Hastaların Anksiyete Düzeylerinin Değerlendirilmesi [Stoma Cerrahisi Öncesi ve Sonrası Hastaların Anksiyete Düzeylerinin Değerlendirilmesi]. Turkish Journal of Colorectal Disease, 28(4), 159.
• Çarık, S. (2020). Ameliyat öncesi ağrı korkusunun ameliyat sonrası ağrı ve genel konfor düzeyine etkisi [İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul.
• Çetinkaya, F., Kavuran, E., & Ünal Aslan, K. S. (2019). Validity and reliability of the Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale in the Turkish population. Turkish Journal of Medical Sciences, 49(1), 178–183. https://doi.org/10.3906/sag-1806-84
• Dayılar, H., Oyur, G., Kamer, E., Sarıçiçek, A., Cengiz, F., & Hacıyanlı, M. (2017). Kolon Ameliyatı Öncesi Hastaların Anksiyete Düzeylerinin Değerlendirilmesi [Evaluation of Anxiety Levels of Patients Before Colon Surgery]. Türk Kolon ve Rektum Hastalıkları Dergisi, 27(1), 6-10.
• Eberhart, L., Aust, H., Schuster, M., Sturm, T., Gehling, M., Euteneuer, F., & Rüsch, D. (2020). Preoperative anxiety in adults - a cross-sectional study on specific fears and risk factors. BMC Psychiatry, 20(1), 140. https://doi.org/10.1186/s12888-020-02552-w
• Fındık, Ü., & Topçu, S. (2015). Cerrahi girişime alınış şeklinin ameliyat öncesi anksiyete düzeyine etkisi [Effect of the Way of Surgery on Preoperative Anxiety]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 19(2), 22-33.
• Friedrich, S., Reis, S., Meybohm, P., & Kranke, P. (2022). Preoperative anxiety. Current Opinion in Anaesthesiology, 35(6), 674–678. https://doi.org/10.1097/ACO.0000000000001186
• Gu, X., Zhang, Y., Wei, W., & Zhu, J. (2023). Effects of Preoperative Anxiety on Postoperative Outcomes and Sleep Quality in Patients Undergoing Laparoscopic Gynecological Surgery. Journal of Clinical Medicine, 12(5), 1835.
• Güner, A., & Kumsar, A. K. (2020). Akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda konfor düzeyi ve konforu etkileyen faktörler [Comfort Level and Factor Affecting Comfort Level of Patients Who Had Surgery for Lung Cancer]. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 155-162.
• İbrahimoğlu, Ö., Gezer, N., Öğütlü, Ö., & Polat, E. (2023). The Relationship Between Perioperative Care Quality and Postoperative Comfort Level in Patients With Hip Replacement Surgery. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 38(1), 69-75.
• Kankaya, E. A., & Bilik, O. (2019). Three enemies of circadian rhythm: anxiety, sleeplessness and pain in patients following open-heart surgery. Clinical and Experimental Health Sciences, 9(3), 246-252. Kolcaba, K. (2003). Comfort Theory And Practice: A vision for holistic health care and research. Springer Publishing Co, New York, 37-58.
• Kolcaba, K. Y., & Kolcaba, R. J. (1991). An analysis of the concept of comfort. Journal of Advanced Nursing, 16(11), 1301–1310. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.1991.tb01558.x
• Kubat Bakır, G., & Yurt, S. (2020). Cerrahi operasyon geçiren hastaların konfor düzeyinin değerlendirilmesi [Evaluation of the Comfort Level of The Post-Surgical Patients]. Sağlık ve Toplum Dergisi, 20(3), 158-165.
• Kuğuoğlu, S., & Karabacak, Ü. (2008). Genel Konfor Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlanması [Turkish Version of the General Comfort Questionaire]. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 61(16), 16-23.
• Li, X. R., Zhang, W. H., Williams, J. P., Li, T., Yuan, J. H., Du, Y., ... & An, J. X. (2021). A multicenter survey of perioperative anxiety in China: Pre-and postoperative associations. Journal of Psychosomatic Research, 147, 110528.
• Ma, J., Li, C., Zhang, W., Zhou, L., Shu, S., Wang, S., Wang, D., & Chai, X. (2021). Preoperative anxiety predicted the incidence of postoperative delirium in patients undergoing total hip arthroplasty: a prospective cohort study. BMC Anesthesiology, 21(1), 48. https://doi.org/10.1186/s12871-021-01271-3
• Malinowski, A., & Stamler, L. L. (2002). Comfort: exploration of the concept in nursing. Journal of Advanced Nursing, 39(6), 599–606. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2002.02329.x
• Moerman, N., van Dam, F. S., Muller, M. J., & Oosting, H. (1996). The Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale (APAIS). Anesthesia and Analgesia, 82(3), 445–451. https://doi.org/10.1097/00000539-199603000-00002
• Nixon, D. C., Schafer, K. A., Cusworth, B., McCormick, J. J., Johnson, J. E., & Klein, S. E. (2019). Preoperative Anxiety Effect on Patient-Reported Outcomes Following Foot and Ankle Surgery. Foot & Ankle International, 40(9), 1007–1011. https://doi.org/10.1177/1071100719850806
• Okyar, P., Şen Tepe, Ç. & Durat, G. (2022). Ameliyat Öncesinde Yaşanan Kaygının Uyku Kalitesine Etkisi [The Effect of Pre-operative Anxiety on Sleep Quality]. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 5(2), 112-121 . DOI: 10.54803/sauhsd.1092064
• Ören, B. (2018). Göğüs Cerrahisi Uygulanan Hastaların Konfor ve Anksiyete Düzeyini Etkileyen Faktörler [Factors Affecting the Comfort and Anxiety Level of Patients Who Underwent Thoracic Surgery]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 324-332 . DOI: 10.17681/hsp.409359
• Özkaya, B. Ö., Yüce, Z., Gönenç, M., Gül, A., & Alış, H. (2013). Ameliyat Sonrası Erken Dönemde Hastanede Yatan Hastaların Uyku Düzenini Etkileyen Etmenler [Factors Affecting the Sleep Patterns of Hospitalized Patients during the Early Post-Operational Period]. Bakırköy Tıp Dergisi, 9(3), 121-125.
• Özlü, Z. K., & Özer, N. (2015). Richard-Campbell Uyku Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması [Richard-Campbell Sleep Questionnaire Validity and Reliability Study]. Türk Uyku Tıbbi Dergisi, 2, 29-32.
• Özşaker, E., Durak, H., & Canbazogulları, Ü. (2019). Günübirlik Cerrahide Hastaların Ameliyat Sonrasına İlişkin Endişelerinin İncelenmesi [Investigation of the Postoperative Concerns of Day Surgery Patients]. Çağdaş Tıp Dergisi, 9(1), 100-105.
• Para, E. & Uslu, Y. (2022). Cerrahi Hastalarında Ameliyat Sonrası Uyku Kalitesi ve Uyku Düzenini Etkileyen Faktörler [Postoperative Sleep Quality and Affecting Factors Sleep Patterns in Surgical Patients]. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4) , 443-450. DOI: 10.34087/cbusbed.1034063
• Richards K. (1987). Techniques for measurement of sleep in critical care. Focus on Critical Care, 14(4), 34–40.
• Schaal, N. K., Hepp, P., Heil, M., Wolf, O. T., Hagenbeck, C., Fleisch, M., & Fehm, T. (2020). Perioperative anxiety and length of hospital stay after caesarean section - A cohort study. European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology, 248, 252–256. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2020.03.045
• Susan, C., &Patricia, O. (2014). Fundamental Concepts and Skills for Nursing. 4th ed. St. Louis, Missouri: Elsevier.
• Şahin, P. B., & Rızalar, S. (2018). Ameliyat Geçiren Hastalarda Konfor Düzeyi ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi [Perianesthesia Comfort Levels of the Patients Undergone Operation and It’s Affecting Factors]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 404-413.
• Şirin, A. & Yüksel Denı̇z, S. (2021). Hastanede Yatan Hastaların Uyku Kalitesi ve Uyku Durumlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi [Hospitalized Patients Sleep Quality and Evaluation of the Factors Affecting Sleep Status] . Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi, 1(2), 148-155.
• Taşdemir, A., Erakgün, A., Deniz, M. N., & Çertuğ, A. (2013). Preoperatif Bilgilendirme Yapılan Hastalarda Ameliyat Öncesi ve Sonrası Anksiyete Düzeylerinin State-Trait Anxiety Inventory Test ile Karşılaştırılması. Turkish Journal of Anesthesia & Reanimation, 41(2).
• Tosun H., Ödül Özkaya B., Uz F., Gül, A. (2022). Cerrahi Girişim Uygulanan Hastalarda Ağrı ve Konfor İlişkisi [The Relationship Between Pain and Comfort in Patients with Surgical Interference]. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1): 47-52.
• Yang, M. M. H., Hartley, R. L., Leung, A. A., Ronksley, P. E., Jetté, N., Casha, S., & Riva-Cambrin, J. (2019). Preoperative predictors of poor acute postoperative pain control: A systematic review and meta-analysis. BMJ Open, 9(4), e025091. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-025091
• Yeşilyaprak, T., & Özşaker, E. (2018). The investigation of the patiıents’ opinions about the operating room environment. EJ Dokuz Eylul Univ Nurs Faculty, 11, 315-321.
• Yılmaz, E., Çeçen, D., Toğaç, H. K., Mutlu, S., Havva, K. A. R. A., & Aslan, A. (2018). Ameliyat Sürecindeki Hastaların Konfor Düzeyleri ve Hemşirelik Bakımları [Comfort Levels and Nursing Care of Patients during Perioperative Period]. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 3-9.
• Yurddaş, B., & Ak, E. S. (2022). Laparoskopik Kolesistektomi Ameliyatı Öncesi Hastaların Anksiyete Düzeylerinin Ameliyat Sonrası Ağrı ve Uyku Üzerine Etkisi: Tanımlayıcı Araştırma [The Effect of Anxiety Levels of Patients Before Laparoscopic Cholecystectomy Surgery on Postoperative Pain and Sleep: Descriptive Research]. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 14(4).
• Zemła, A. J., Nowicka-Sauer, K., Jarmoszewicz, K., Wera, K., Batkiewicz, S., & Pietrzykowska, M. (2019). Measures of preoperative anxiety. Anaesthesiology Intensive Therapy, 51(1), 64–69. https://doi.org/10.5603/AIT.2019.0013