Third age universities in Turkey: an analysis from the perspective of gerontological social work

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 308 - 317, 30.06.2024

Yeliz Bayram , Harun Ceylan

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1469023

Öz

Introduction: The unprecedented rapid increase in the elderly population in the world, along with active, successful and healthy aging, also brings with it the need to increase the quality of life and life satisfaction in old age. In this sense, third age universities, which increase the quality of life and life satisfaction of the elderly by supporting the active participation of the elderly in life with a lifelong learning perspective, are becoming increasingly widespread in Turkey as well as around the world.
Aim: This research aims to analyze the examples established in Turkey by considering the third age universities where older adults receive education from the perspective of gerontological social work.
Materials and Methods: The document analysis method was used in the study. Document review is a systematic method in which printed documents and electronic materials are examined, document contents are analyzed, processed and evaluated. In the study, a literature review was conducted on the subject, in addition, universities websites were examined, catalogs, lesson plans, reports, photos, interview texts were analyzed.
Results: It has been seen that third age universities support activism and social participation in the context of lifelong learning, and can contribute to improving the well-being of the elderly by increasing the quality of life and life satisfaction of the elderly.
Conclusion: The expansion of third-age universities, their attainment of an integrated and inclusive structure in terms of content and learning processes can contribute not only to the emergence of beneficial results in terms of improving the well-being of the elderly, but also to improving the quality of life of all segments of society.

Anahtar Kelimeler

Third age university, Gerontological social service, elderly education

Türkiye'deki üçüncü yaş üniversiteleri: gerontolojik sosyal hizmet perspektifinden bir analiz

Öz

Giriş ve amaç; Dünyada yaşlı nüfusun görülmemiş bir hızla artması aktif, başarılı ve sağlıklı yaşlanmayla birlikte yaşlılıkta yaşam kalitesinin ve yaşam doyumunun artırılması ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Bu anlamda hayat boyu öğrenme perspektifi ile yaşlıların hayata aktif katılımını destekleyerek yaşlıların yaşam kalitesini ve yaşam doyumunu artıran üçüncü yaş üniversiteleri dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de giderek yaygınlaşmaktadır. Bu araştırma, yaşlı yetişkinlerin eğitim aldıkları üçüncü yaş üniversitelerini gerontolojik sosyal hizmet perspektifinden ele alarak Türkiye’de kurulu örnekleri analiz etmeyi amaçlamaktadır.
Gereç ve yöntem; Çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Doküman incelemesi, basılı belgelerin ve elektronik materyallerin incelendiği, belge içeriklerinin çözümlendiği, işlendiği ve değerlendirildiği sistematik bir yöntemdir. Yöntem, veri elde etmek açısından önceki çalışmalara bağlı, yazılı, görsel ve çoklu ortam verilerinin bulunmasını, seçilmesini, değerlendirilmesini ve anlamlandırılmasını içermektedir. Çalışmada konuya ilişkin literatür taraması yapılmış, ayrıca 3YÜ web siteleri incelenmiş, katalog, ders planı, rapor, fotoğraf, röportaj metinleri analiz edilmiştir.
Bulgular ve sonuç; Üçüncü yaş üniversitelerinin hayat boyu öğrenmeyi bağlamında aktifliği ve sosyal katılımı desteklediği, yaşlıların yaşam kalitesini ve yaşam doyumunu artırarak yaşlı refahının yükselmesine katkıda bulunabileceği görülmüştür. Üçüncü yaş üniversitelerinin yaygınlaşması, içerik ve öğrenme süreçleri açısından bütünleşik ve kapsayıcı bir yapıya kavuşmaları sadece yaşlı refahının artırılması bakımından faydalı sonuçların ortaya çıkmasına değil toplumun tüm kesimlerinin yaşam kalitesinin artırılmasına katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelimeler

Üçüncü yaş üniversitesi, Gerontolojik sosyal hizmet, yaşlı eğitimi

Etik Beyan

Bu makale herhangi bir şekilde başka bir yere sunulmamış olup başka bir dergi tarafından değerlendirilmemektedir. Derginizin politikaları konusunda araştırmamızın politikalarınızı ihlal etmediğine inanıyoruz. Araştırma etik kurul onayı gerektirmeyen doküman analizi ve web sayfası, katalog, broşür incelemesi yöntemiyle yapılmış olup etik kurul onayı gerektirmeyen çalışmadır. Ayrıca yazarlar arası herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2022). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni,2022. https://www.aile.gov.tr/media/135665/yaslanma_vizyon_belgesi_.pdf
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Yaşlanma Vizyon Belgesi,2023. https://www.aile.gov.tr/media/123941/bulten_ekim.pdf
• Altun, Z. (2021). Yaşlılara yönelik sosyal politikalar ve sosyal hizmetler: sivil toplum kuruluşları üzerinden bir değerlendirme. Toplumsal Politika Dergisi, 2(1), 30-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpd/issue/63038/937414
• Anadolu Üniversitesi (2022). Anadolu Üniversitesi Tazelenme Üniversitesi 60+öğrencileri için eğitim veriyor, 2022. https://egazete.anadolu.edu.tr/kampus/41085/anadolu-universitesi-tazelenme-universitesi-60-ogrencileri-icin-egitim-veriyor
• Ankara Üniversitesi (2023). Kuşaklararası dayanışma ve aktif yaşlanma temelli 3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu, 2023. http://yasam.ankara.edu.tr/hayat-universitesi/
• Birinci, E. (2020). Gerontolojik sosyal çalışma üzerine bir değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 16 (29 Ekim Özel Sayısı), 3733-3755. https://doi.org/10.26466/opus.748389
• Bjursell, C. (2019). Inclusion in education later in life: Why older adults engage in education activities. European Journal for Research on the Education and Learning of Adults,10 (3), 215-230.
• Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (2024). 60 yaş üstü vatandaşlarımız için “Birlikte Öğrenme Üniversitesi” ön kayıtları başladı, 2024. https://ajanda.ibu.edu.tr/60-yas-ustu-vatandaslarimiz-icin-birlikte-ogrenme-universitesi-kayitlari-basladi/
• Budak, B. (2020). 60 + Tazelenme Üniversitesi Öğrencilerinin Başarılı Yaşlanma Durumlarının Değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Canatan, Ü. & Boz, H. (2019). Hayat boyu öğrenme etkinliklerine katılımın aktif yaşlanmanın desteklenmesindeki̇ rolü. Turkish Studies-Social Sciences, 14 (3), 343-363. doi: 10.29228/TurkishStudies.22541
• Ceylan, H. (2023). Yaşlılarda yaşam kalitesi ve yaşam doyumu. E. Birinci (Ed.). Gerontolojik sosyal hizmet içinde (s.129-145). 2. Basım. Nobel Yayınları.
• Çölgeçen, Y., & Çölgeçen, H. (2020). Aktif Yaşlanma Açısından Hayat Boyu Öğrenme: Üçüncü Yaş Üniversiteleri. Turkish Studies, 15, (4), 2495-2511.
• Findsen, B., & Formosa, M. (2016). International perspectives on older adult education research, policies and practice. In B. Findsen & M. Formosa (Eds.), Lifelong learning book series. Switzerland.Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-24939-
• Formosa, M. (2012). Education and older adults at the University of the Third Age. Educational Gerontology, 38(2), 114-126.
• Formosa, M. (2019). The University of the Third Age and active ageing:European and Asian-Pacific perspectives. Cham, Switzerland. Springer.
• Gürdal, F.Y. (2018). Tazelenme Üniversitesi Örneğinde Yaşam Boyu Öğrenmenin Yaşam Durumuna Etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Hachem H. (2022). Ask them why: Older learners’ motivational reasons for learning at a university for the third age. Studies in the Education of Adults, 1–19. https://doi.org/10.1080/02660830.2022.2040347
• International Association Universities of the Third Age (2024). Welcome. https://www.aiu3a.org/v2/about-en.html
• Kayhan Koçak, F.Ö., Karapınar, A., Yılmaz, M., Eryuva H., Ergin I., Akçiçek, S.F. (2023). The quality of life and loneliness among older adults in third age university: case- control study. Aging Medicine and Healthcare,1-8. doi:10.33879/AMH.XXX.2023.04040 [In Press]
• Kılıç, A., & Altınışık, S. (2018). Hayat boyu öğrenmede Türkiye açısından yeni bir model Üçüncü Bahar Üniversitesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2)1566-1592.
• Kılıç, C., Pak, M. D., Duyan, V., & Karataş, M., (2021). Bilişsel davranışçı yaklaşım ekseninde yaşlılarla grupla sosyal hizmet uygulamaları. ETÜ Sentez İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (7), 45-60.
• Lear, G. (2003). Research in the third age: it is never too late. Australian Journal of Adult Learning, 43(3), 359-462.
• Mali, J. (2013). Social work with older people: The neglected field of social work. Dialogue in Praxis: A Social Work International Journal, 2 (15), 23-40.
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (2022). Muğla Tazelenme Üniversitesi Yeni Döneme Başladı, 2022. https://www.mu.edu.tr/tr/haber/mugla-tazelenme-universitesi-yeni-doneme-basladi-1271
• Muşmal, H. & Gürbüz, İ. (2018). Doküman incelemesi. Ş. Aslan (Ed.). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber) içinde (s. 217-243). Eğitim Yayınevi Yayınları.
• Nascimento, M.M., & Giannouli, E. (2019). Active aging through the University of the Third Age: The Brazilian model. Educational Gerontology. 45 (1), 11–21. https://doi.org/10.1080/03601277.2019.1572998
• Niedzielska, E., Guszkowska, M., Kozdron, E., Le´s, A., Krynicki, B., & Piotrowska, J. (2017). Quality of life and its correlates in students of a University of the Third Age. Polish Journal of Sport Tourism, 24, 35–41.
• Oğlak, S., & Canatan, A. (2020). Yaşam boyu öğrenme ve aktif yaşlanma bakış açısından Üçüncü Yaş Üniversiteleri: İyi uygulama örnekleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 13(2), 131–141.
• Okur, M. R., & Oktay, Ö. (2021). Old age adult education systems and Refreshment University. Kastamonu Eğitim Dergisi, 29(4), 68-91. https://doi.org/10.24106/kefdergi.780577
• Ordonez, TN., Lima-Silva, TB., Cachioni, M. (2011). Subjectiveand psychological well-being of students of a University of the Third Age. Dement Neuropsychol 5(3):216–225. https://doi.org/10.1590/S1980-57642011DN05030010
• Öztürk Başol, R. (2019). Türkiye ve AB ülkelerinde yaşlı nüfusun görünümü. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (37), 35-46. https://doi.org/10.35343/kosbed.525236
• Özgür, Ö., Konuşkan Bayraktar, M., Ulusal, F., Şenay Avcı, F., & Tufan, İ., (2024). First Senior Citizens University in Turkey—Empirical findings on the personal benefits of the programmes from the participants’ perspective. Zeitschrift fur Gerontologie und Geriatrie. doi: 10.1007/s00391-024-02281-9.
• Sağlık Bilimleri Üniversitesi (2023). Sağlık Bilimleri Üniversitesi Üçüncü Yaş Üniversitesi kayıtlarımız başladı, 2023. https://www.sbu.edu.tr/tr/duyuru/4dBnT6-saglik-bilimleri-universitesi-ucuncu-yas-universitesi-kayitlarimiz-basladi
• Schneider, R., Kropf, N., ve Kisor, A. (2000). Gerontological social work: knowledge, service settings, and special populations. 2nd. Edition.Cengage Learni̇ng.
• Swindell, R., & Thompson, J. (1995). An international perspective on the university of the third age. Educational Gerontology: An International Quarterly, 21(5), 429-447.
• Swindell, R. (2002). U3A Online: a virtual university of the third age for isolated older people. International Journal of Lifelong Education, 21(5), 414-429.
• Taş, K.E. (2023). Aktif Yaşlanmanın Belirleyicilerinden Biri Olan Yaşam Boyu Öğrenmenin Bir Aracı Olarak Üçüncü Yaş Üniversitesi: Anadolu Üniversitesi Örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Tazelenme Üniversitesi (2023). Tazelenme Üniversitesi Hakkında, https://tazelenme.com/hakkinda adresinden 17 Mart 2023 tarihinde erişildi.
• Tomagova, M., Farsky, I., Borikova, I., Zanovitova, M. (2016). Selected indicators of mental health in the elderly. The participants theUniversity of the Third Age. Cent Eur J Nurs Midwifery 7(2):437–443. https://doi.org/10.15452/CEJNM.2016.07.0012
• Tufan, İ., Kılavuz, A., Özgür, Ö., Ayan, F. S., Gürdal, F. Y., & Engin, B., (2019). Türkiye’de Gerontoloji Atlası: yaşlı yoksulluğu ve yalnızlık üzerine bulgular. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2 (1),1-7.
• Tufan, İ. (2022). Türkiye’de yaşlı eğitimi 60+ tazelenme üniversitesinin ilk dört yılı: Değerlendirme ve öneriler. Nobel Yayınevi.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2024, Mart). İstatistiklerle yaşlılar, 2023. www.tui̇k.gov.tr https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Elderly-Statistics-2023-53710
• University 3 Age Online (2024). U3A Online is the world-first virtual U3A operating exclusively online. https://www.u3aonline.org.au/content/about-u3a-online
• University 3 Age (2024). The U3A story. https://u3asites.org.uk/files/t/tweeddale/docs/u3a-theu3astory.pdf
• Veloso, E. (2017). Learning for older adults in Portugal:universities of the third age in a state of change. Australian Journal of Adult Learning, 57 (3), 458-473.
• Villar, F., & Celdran, M. (2012). Generativity in older age: a challenge for universities of the third age (U3A). Educational Gerontology, 38 (10), 666-677.
• Wojtynska, A. (2023). Third Age Universities as an opportunity for social inclusion of seniors with disabilities. Niepeąnosprawnoćł i edukacja, 113-143. https://doi.org/10.18778/8331-115-9.08
• World Health Organization (2002). Active ageing: a policy framework. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/67215/1/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf
• World Health Organization (2020) Decade of healthy ageing 2020-2030. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/decade-of-healthy-ageing/decade-proposal-final-apr2020-en.pdf?sfvrsn=b4b75ebc_28
• Yavuz, C. (2020). Aktif yaşlanma ve üçüncü yaş üniversiteleri. Z. Gençtürk (Ed.), Yaşlılık ve sosyal politika tartışmaları içinde (s. 248-263). Detay Yayıncılık.
• Yozgat Bozok Üniversitesi (2024). Tazelenme Üniversitesi. https://bozok.edu.tr/birim/tazelenme-universitesi/sayfa/hakkimizda/10855.