Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz
BibTex RIS Kaynak Göster

A research of evidence-based care practices in menopause guidelines: A systematic review study

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 4, 615 - 628, 31.12.2024

Öz

ABSTRACT
Aim: This systematic review endeavors to comprehensively assess evidence-based practices pertaining to the menopausal period, inclusive of guidelines directly addressing this phase or referencing it.
Material Methods: The study methodically scrutinized publications from global authorities on menopause and related themes. A meticulous examination of the websites of 29 organizations, encompassing 26 international entities and 3 from Turkey, was conducted. The investigation spanned guides released between 2011 and 2021, utilizing English keywords "Menopause" and "Guideline," alongside Turkish equivalents "Menopoz" and "Rehber." This exhaustive search yielded 547 publications, ultimately identifying 21 guidelines meeting the predefined inclusion criteria. The rigorous application of the PICOS method guided the selection of guidelines, with adherence to the PRISMA method for execution and reporting.
Results: The findings revealed a total of 692 evidence-based practice recommendations across the 21 included guidelines, all originating from medical professionals. Notably, guidelines predominantly emphasized menopausal hormone therapy recommendations at a rate of 41.6%, followed by evidence-based counsel on symptom management (11.4%), diagnosis (9.8%), screening (8.4%), counseling (6.8%), lifestyle considerations (5.2%), and complementary and alternative approaches (5.2%). A noteworthy 43.5% (n=301) of the evidence-based practice recommendations within the reviewed guidelines were pertinent to nursing care interventions. Conclusion: Conclusively, the absence of nursing-specific guidelines with designated levels of evidence underscores a compelling need for the development of evidence-based nursing practices in the menopausal care domain.

Kaynakça

  • Aksu H, Toptaş B. (2020). Perimenopozal dönemdeki kadınların kontraseptif yöntem kullanım durumları. Journal of Human Sciences, 17(2),548-557. doi:10.14687/jhs.v17i2.5961
  • American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2014). Management of menopausal symptoms. ACOG Practice Bulletin. Number 141. Obstetrics& Gynecology, 123(1), 202-216. Doi: 10.1097/01.AOG.0000441353.20693.78
  • American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2021). Osteoporosis prevention, screening, anddiagnosis. ACOG Clinical Practice Guideline. Number 1. Obstetrics&Gynecology, 138(3):494-506. Doi: 10.1097/AOG.0000000000004514
  • Beyea SC, Slattery MJ. Evidence-based practice in nursing: A guide to successful implementation. Marblehead, Healthcare Compliance Company; 2006. Accessedate: 23.07.2022. https://hcmarketplace.com/media/supplemental/3737_browse.pdf
  • Dağhan Ş, Uysal Toraman A, Erkin Ö, Kocademir CG. (2014). Perimenopozal dönemdeki kadınların aile planlaması yöntem kullanımları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 3, 23-30.
  • Dinçer Y, Oskay Ü. (2018). Menopoz döneminde kadınların cinsellik ile ilgili sorunlarının incelenmesi: kalitatif bir çalışma. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(2), 16-28.
  • EndocrineSociety (ES). Eastell R, Rosen CJ, Black DM, Cheung AM, Murad MH, Shoback D. Writing Group. (2019). Pharmacological management of osteoporosis in postmenopausal women: an endocrine society clinical practice guideline. Journal of Clinical Endocrinology&Metabolism, 104(5),1595–1622. Doi: 10.1210/jc.2019-00221
  • Endocrine Society (ES). Stuenkel CA, Davis SR, Gompel A, Lumsden MA, Murad MH, Pinkerton JV, Santen RJ. (2015). Writing Group. Treatment of symptoms of the menopause: an endocrine society clinical practice guideline. Journal of Clinical Endocrinology& Metabolism, 100(11),3975–4011. Doi: 10.1210/jc.2015-2236
  • Ertem, G. (2010). Kadınların menopoz sonrası yaşam kalitelerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 469-483.
  • Faculty of Sexual& Reproductive Healthcare (FSRH). (2019). FSRH clinical guideline: contraception for women aged over 40 years. Registered in England No. 2804213 and Registered Charity No. 1019969. Accessedate: 23.07.2022. https://www.fsrh.org/standards-and-guidance/documents/fsrh-guidance-contraception-for-women-aged-over-40-years-2017/
  • Gönenç İ, Koç G. (2019). Menopoz dönemine yönelik uygulanan eğitim programının kadınların menopoza yönelik tutumlarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 29-33.https://doi.org/10.22312/sdusbed.472704
  • Gözüyeşil E, Düzgün AA, Ünal Aslan KS. (2019). Kadınların serviks kanserinden korunma ve erken tanıya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(4),229-238. doi: 10.17942/sted.444170
  • Grady D. (2006) Clinical practice. Management of menopausal symptoms. New England Journal of Medicine. 355(22),2338-47. Doi: 10.1056/NEJMcp054015.
  • International Menopause Society (IMS). R. J. Baber, N. Panay& A. Fentonthe IMS Writing Group. (2016). IMS Recommendations on women’s midlife health and menopause hormone therapy. Climacteric, 19(2),109-50. PMID: 26872610. Doi: 10.3109/13697137.2015.1129166
  • Kaydırak MM, Oskay ÜY. (2018). Cerrahi menopozun cinsel yaşam üzerine etkileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27 (4), 267-276.
  • Kurt G, Tarus HA. (2020). Kadınların menopoz döneminde yaşadıkları sağlık sorunları ve baş etme yöntemleri. Cukurova Medical Journal, 45(3),910-920. Doi: 10.17826/cumj.694473
  • Meeta M, Digumarti L, Agarwal N, Vaze N, Shah R, Malik S. (2013). Clinical practice guidelines on menopause: An executive summary and recommendations. Journal of Midlife Health, 4(2), 77–106. Doi: 10.4103/0976-7800.115290
  • Mermer G, Güzekin, Ö. (2021). Kadınlarda meme kanseri risk düzeyi ve tarama yöntemlerini kullanma durumu. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 50-62. https://doi.org/10.52976/va nsaglik.779311.
  • National Institute for Clinical Excellence (NICE). 2015. Menopause: diagnosis and management NICE guideline. Accesse date: 23.07.2022, https://www.nice.org.uk/guidance/ng23/resources/menopause-diagnosis-and-management-pdf-1837330217413
  • North American Menopause Society (NAMS). (2013). Management of symptomatic vulvovaginal atrophy: 2013 position statement of The North American Menopause Society. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 20(9), 888-902. Doi: 10.1097/gme.0b013e3182a122c2
  • North American Menopause Society (NAMS). (2014). Recommendations for clinical care of midlife women. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 21(10),1-25. Doi: 10.1097/gme.0000000000000319
  • North American Menopause Society (NAMS). (2017). Hormone therapy position statement. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 24(7),728-753. Doi: 10.1097/GME.0000000000000921
  • North American Menopause Society (NAMS). (2020). The 2020 Genitourinary syndrome of menopause position statement of the North american menopause society. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 27(9),976-992. Doi: 10.1097/GME.0000000000001609
  • Page MJ, McKenzie JE, Bossuyt PM, Boutron I, Hoffman TC, Mulrow CD et al. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. British MedicalJournal, 372, 71 doi: 10.1136/bmj.n71
  • Polat F, Aylaz R. (2020). Pender’in sağlığı geliştirme modeli temelli, menopoz dönemindeki kadınların semptomlarla başetmesinde fiziksel egzersizin desteklenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(1),150-161. Doi: 10.33715/inonusaglik.655871
  • Reeves BC, Deeks JJ, Higgins JPT, Shea B, Tugwell P, Wells GA. (2019) Includingnon-randomized studies on intervention effects. In: Higgins JPT, Green S, eds. Cochrane handbook for systematic reviews of interventions version 5.1.0. Chichester. (pp. 595-620).Hoboken: John Wiley&Sons.
  • Resmi S, AnilBindu S, Benny PV. (2020). Climacteric symptoms among women residing in a rural area of Keralastate -A cross-sectional study. Clinical Epidemiology and Global Health, 8(4), 1341–1344. Doi:https://doi.org/10.1016/j.cegh.2020.05.008
  • Royal Collage Of Obstetricians& Gynaecologists (RCOG). (2011). Management of suspected ovarian masses in premenopausal women. Green–top Guideline No. 62 Accessedate: 23.07.2022. https://www.rcog.org.uk/media/0mebp0mv/gtg_62.pdf
  • Royal Collage Of Obstetricians& Gynaecologists (RCOG). (2016). The management of ovarian cysts in postmenopausal women. Green-top Guideline No. 34 Accesse date: 23.07.2022. https://www.rcog.org.uk/media/4v3ncfib/gtg_34.pdf
  • Royal College of Nursing (RCN). (2019a). Nursespecialist in menopause. Publication code 005701. Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/pub-007732
  • Royal College of Nursing (RCN). (2019b). Menopause and mental health. Publication code 007813. Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/pub-007813
  • Royal College of Nursing (RCN). (2020). Menopause: RCN guidance for nurses, midwives and health visitors. Publication code: 009 326 Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/rcn-menopause-guidance-for-nurses-midwives-and-health-visitors-uk-pub-009326
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2014). Managing menopause. SOGC Clinical Practice Guideline No. 311. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 36(9):830–833. Doi: 10.1016/S1701-2163(15)30487-4.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2018). Intravaginal laser for genitourinary syndrome of menopause and stress urinary ıncontinence. SOGC Clinical Practice Guideline No. 358. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 40(4),503-511. Doi: 10.1016/j.jogc.2017.11.040.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021a). Menopause: vasomotor symptoms, prescription therapeutic agents, complementary and alternative medicine, nutrition, and lifestyle. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422a. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(10),1188-1204. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.08.003.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021b). Menopause and cardiovascular disease. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422e. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(12),1438-1443. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.010.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021c). Menopause and genitourinary health. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422b. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1301-1307. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.001.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021d). menopause: mood, sleep, and cognition. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422c. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1316-1323.Doi: 10.1016/j.jogc.2021.08.009.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021e). Menopause and sexuality. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422d. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1334-1341. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.005.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021f). Menopauseand breast cancer. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422f. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(12),1450-1456. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.011.
  • Sümen A, Öncel S. (2018) Türkiye’de cilt kanseri ve güneşten korunmaya yönelik yapılan araştırmaların incelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Science, 10(1),59-69. Doi: 10.5336/nurses.2017-56858 Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği (TMOD). (2017). Üreme çağı sonrası kadın sağlığı ve menopoz hormon tedavisi, güncel klavuz. İstanbul: Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği, Accesse date: 23.07.2022. https://www.erkenmenopoz.com/konu/dosyalar/kilavuzlar/13.pdf
  • Ulusoy MN, Kukulu K. (2013). Kadınlarda uyku sorunlarının menopoz ile ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2),206-213.
  • World Health Organization (WHO, 2015). World report on ageing and health. Geneva. Accesse date: 22.07.2022, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/186463/9789240694811_eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Yüceler Kaçmaz H, Çürük GN. (2018). Healthy lifestyle behaviours and attitudes of relatives of patients with colorectal cancer towards protection from colorectal cancer. Turkish Journal of ClinicsandLaboratory, 9(1), 36-49. https://doi.org/10.18663/tjcl.302608

Menopozla ilgili rehberlerde yer alan kanıta dayalı bakım uygulamalarının incelenmesi: Bir sistematik derleme çalışması

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 4, 615 - 628, 31.12.2024

Öz

Öz
Giriş ve amaç: Bu sistematik derlemede doğrudan menopozal dönem ile ilgili geliştirilmiş ya da içinde menopozal dönemden bahseden rehberlerde yer alan kanıta dayalı uygulamaların sistematik olarak incelenmesi amaçlandı.
Gereç ve yöntem: Çalışmanın amacı kapsamında dünyadaki otorite olan kuruluşların menopoz ve ilişkili konulardaki yayınları incelendi. Bu kapsamda uluslararası 26 ve Türkiye’den 3 olmak üzere toplamda 29 kuruluşun internet sitesinde tarama yapıldı ve 2011-2021 yılları arasında hazırladıkları rehberler incelendi. Taramada İngilizce olarak “Menopause”, “Guideline”, Türkçe olarak da “Menopoz” “Rehber” anahtar kelimeleri kullanıldı. Bu tarama sonrasında toplamda 547 yayına ulaşıldı ve içlerinde dahil etme kriterlerine uyan 21 rehber olduğu belirlendi ve bu rehberler incelemeye alındı. Bu sistematik derlemede çalışma kapsamına alınacak rehberlerin seçiminde PICOS yöntemi, uygulanmasında ve raporlanmasında PRISMA yöntemi kullanıldı.
Bulgular ve sonuç: Çalışma kapsamına alınan 21 rehberin içerisinde toplam 692 kanıta dayalı uygulama önerisinin olduğu ve tamamının hekimler tarafından oluşturulduğu tespit edildi. Rehberlerde ilk sırada %41.6 oranıyla menopozal hormon tedavisine yönelik uygulama önerileri yer alıyordu. Bunu semptom yönetimi (%11.4), tanılama (%9.8), tarama (%8.4), danışmanlık (%6.8), yaşam tarzı önerileri (%5.2) ve tamamlayıcı ve alternatif yaklaşımlarla (%5.2) ilgili kanıta dayalı öneriler izliyordu. İncelenen 21 rehberdeki kanıta dayalı uygulama önerilerinin toplamda %43.5 (n=301)’i hemşirelik bakım girişimlerinde kullanılabilir uygulamalardı.
Kanıt düzeyleri verilerek yayınlanan rehberlerin tamamının hekimler tarafından yapılmış olduğu ve hemşirelik alanında kanıt düzeyleri belirtilen rehberler olmadığı, mevcut rehberlerdeki uygulama önerilerinin yarıya yakınının hemşirelik girişimlerinde kulllanılabileceği görüldü. Kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına ilişkin rehber geliştirilmeye gereksinim olduğu görüşüne varıldı.

Kaynakça

  • Aksu H, Toptaş B. (2020). Perimenopozal dönemdeki kadınların kontraseptif yöntem kullanım durumları. Journal of Human Sciences, 17(2),548-557. doi:10.14687/jhs.v17i2.5961
  • American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2014). Management of menopausal symptoms. ACOG Practice Bulletin. Number 141. Obstetrics& Gynecology, 123(1), 202-216. Doi: 10.1097/01.AOG.0000441353.20693.78
  • American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2021). Osteoporosis prevention, screening, anddiagnosis. ACOG Clinical Practice Guideline. Number 1. Obstetrics&Gynecology, 138(3):494-506. Doi: 10.1097/AOG.0000000000004514
  • Beyea SC, Slattery MJ. Evidence-based practice in nursing: A guide to successful implementation. Marblehead, Healthcare Compliance Company; 2006. Accessedate: 23.07.2022. https://hcmarketplace.com/media/supplemental/3737_browse.pdf
  • Dağhan Ş, Uysal Toraman A, Erkin Ö, Kocademir CG. (2014). Perimenopozal dönemdeki kadınların aile planlaması yöntem kullanımları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 3, 23-30.
  • Dinçer Y, Oskay Ü. (2018). Menopoz döneminde kadınların cinsellik ile ilgili sorunlarının incelenmesi: kalitatif bir çalışma. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(2), 16-28.
  • EndocrineSociety (ES). Eastell R, Rosen CJ, Black DM, Cheung AM, Murad MH, Shoback D. Writing Group. (2019). Pharmacological management of osteoporosis in postmenopausal women: an endocrine society clinical practice guideline. Journal of Clinical Endocrinology&Metabolism, 104(5),1595–1622. Doi: 10.1210/jc.2019-00221
  • Endocrine Society (ES). Stuenkel CA, Davis SR, Gompel A, Lumsden MA, Murad MH, Pinkerton JV, Santen RJ. (2015). Writing Group. Treatment of symptoms of the menopause: an endocrine society clinical practice guideline. Journal of Clinical Endocrinology& Metabolism, 100(11),3975–4011. Doi: 10.1210/jc.2015-2236
  • Ertem, G. (2010). Kadınların menopoz sonrası yaşam kalitelerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 469-483.
  • Faculty of Sexual& Reproductive Healthcare (FSRH). (2019). FSRH clinical guideline: contraception for women aged over 40 years. Registered in England No. 2804213 and Registered Charity No. 1019969. Accessedate: 23.07.2022. https://www.fsrh.org/standards-and-guidance/documents/fsrh-guidance-contraception-for-women-aged-over-40-years-2017/
  • Gönenç İ, Koç G. (2019). Menopoz dönemine yönelik uygulanan eğitim programının kadınların menopoza yönelik tutumlarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 29-33.https://doi.org/10.22312/sdusbed.472704
  • Gözüyeşil E, Düzgün AA, Ünal Aslan KS. (2019). Kadınların serviks kanserinden korunma ve erken tanıya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(4),229-238. doi: 10.17942/sted.444170
  • Grady D. (2006) Clinical practice. Management of menopausal symptoms. New England Journal of Medicine. 355(22),2338-47. Doi: 10.1056/NEJMcp054015.
  • International Menopause Society (IMS). R. J. Baber, N. Panay& A. Fentonthe IMS Writing Group. (2016). IMS Recommendations on women’s midlife health and menopause hormone therapy. Climacteric, 19(2),109-50. PMID: 26872610. Doi: 10.3109/13697137.2015.1129166
  • Kaydırak MM, Oskay ÜY. (2018). Cerrahi menopozun cinsel yaşam üzerine etkileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27 (4), 267-276.
  • Kurt G, Tarus HA. (2020). Kadınların menopoz döneminde yaşadıkları sağlık sorunları ve baş etme yöntemleri. Cukurova Medical Journal, 45(3),910-920. Doi: 10.17826/cumj.694473
  • Meeta M, Digumarti L, Agarwal N, Vaze N, Shah R, Malik S. (2013). Clinical practice guidelines on menopause: An executive summary and recommendations. Journal of Midlife Health, 4(2), 77–106. Doi: 10.4103/0976-7800.115290
  • Mermer G, Güzekin, Ö. (2021). Kadınlarda meme kanseri risk düzeyi ve tarama yöntemlerini kullanma durumu. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 50-62. https://doi.org/10.52976/va nsaglik.779311.
  • National Institute for Clinical Excellence (NICE). 2015. Menopause: diagnosis and management NICE guideline. Accesse date: 23.07.2022, https://www.nice.org.uk/guidance/ng23/resources/menopause-diagnosis-and-management-pdf-1837330217413
  • North American Menopause Society (NAMS). (2013). Management of symptomatic vulvovaginal atrophy: 2013 position statement of The North American Menopause Society. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 20(9), 888-902. Doi: 10.1097/gme.0b013e3182a122c2
  • North American Menopause Society (NAMS). (2014). Recommendations for clinical care of midlife women. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 21(10),1-25. Doi: 10.1097/gme.0000000000000319
  • North American Menopause Society (NAMS). (2017). Hormone therapy position statement. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 24(7),728-753. Doi: 10.1097/GME.0000000000000921
  • North American Menopause Society (NAMS). (2020). The 2020 Genitourinary syndrome of menopause position statement of the North american menopause society. Menopause: The Journal of The North American Menopause Society, 27(9),976-992. Doi: 10.1097/GME.0000000000001609
  • Page MJ, McKenzie JE, Bossuyt PM, Boutron I, Hoffman TC, Mulrow CD et al. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. British MedicalJournal, 372, 71 doi: 10.1136/bmj.n71
  • Polat F, Aylaz R. (2020). Pender’in sağlığı geliştirme modeli temelli, menopoz dönemindeki kadınların semptomlarla başetmesinde fiziksel egzersizin desteklenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(1),150-161. Doi: 10.33715/inonusaglik.655871
  • Reeves BC, Deeks JJ, Higgins JPT, Shea B, Tugwell P, Wells GA. (2019) Includingnon-randomized studies on intervention effects. In: Higgins JPT, Green S, eds. Cochrane handbook for systematic reviews of interventions version 5.1.0. Chichester. (pp. 595-620).Hoboken: John Wiley&Sons.
  • Resmi S, AnilBindu S, Benny PV. (2020). Climacteric symptoms among women residing in a rural area of Keralastate -A cross-sectional study. Clinical Epidemiology and Global Health, 8(4), 1341–1344. Doi:https://doi.org/10.1016/j.cegh.2020.05.008
  • Royal Collage Of Obstetricians& Gynaecologists (RCOG). (2011). Management of suspected ovarian masses in premenopausal women. Green–top Guideline No. 62 Accessedate: 23.07.2022. https://www.rcog.org.uk/media/0mebp0mv/gtg_62.pdf
  • Royal Collage Of Obstetricians& Gynaecologists (RCOG). (2016). The management of ovarian cysts in postmenopausal women. Green-top Guideline No. 34 Accesse date: 23.07.2022. https://www.rcog.org.uk/media/4v3ncfib/gtg_34.pdf
  • Royal College of Nursing (RCN). (2019a). Nursespecialist in menopause. Publication code 005701. Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/pub-007732
  • Royal College of Nursing (RCN). (2019b). Menopause and mental health. Publication code 007813. Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/pub-007813
  • Royal College of Nursing (RCN). (2020). Menopause: RCN guidance for nurses, midwives and health visitors. Publication code: 009 326 Accesse date: 30.07.2022. https://www.rcn.org.uk/professional-development/publications/rcn-menopause-guidance-for-nurses-midwives-and-health-visitors-uk-pub-009326
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2014). Managing menopause. SOGC Clinical Practice Guideline No. 311. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 36(9):830–833. Doi: 10.1016/S1701-2163(15)30487-4.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2018). Intravaginal laser for genitourinary syndrome of menopause and stress urinary ıncontinence. SOGC Clinical Practice Guideline No. 358. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 40(4),503-511. Doi: 10.1016/j.jogc.2017.11.040.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021a). Menopause: vasomotor symptoms, prescription therapeutic agents, complementary and alternative medicine, nutrition, and lifestyle. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422a. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(10),1188-1204. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.08.003.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021b). Menopause and cardiovascular disease. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422e. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(12),1438-1443. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.010.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021c). Menopause and genitourinary health. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422b. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1301-1307. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.001.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021d). menopause: mood, sleep, and cognition. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422c. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1316-1323.Doi: 10.1016/j.jogc.2021.08.009.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021e). Menopause and sexuality. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422d. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(11),1334-1341. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.005.
  • Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC). (2021f). Menopauseand breast cancer. SOGC Clinical Practice Guideline No. 422f. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 43(12),1450-1456. Doi: 10.1016/j.jogc.2021.09.011.
  • Sümen A, Öncel S. (2018) Türkiye’de cilt kanseri ve güneşten korunmaya yönelik yapılan araştırmaların incelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Science, 10(1),59-69. Doi: 10.5336/nurses.2017-56858 Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği (TMOD). (2017). Üreme çağı sonrası kadın sağlığı ve menopoz hormon tedavisi, güncel klavuz. İstanbul: Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği, Accesse date: 23.07.2022. https://www.erkenmenopoz.com/konu/dosyalar/kilavuzlar/13.pdf
  • Ulusoy MN, Kukulu K. (2013). Kadınlarda uyku sorunlarının menopoz ile ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2),206-213.
  • World Health Organization (WHO, 2015). World report on ageing and health. Geneva. Accesse date: 22.07.2022, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/186463/9789240694811_eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Yüceler Kaçmaz H, Çürük GN. (2018). Healthy lifestyle behaviours and attitudes of relatives of patients with colorectal cancer towards protection from colorectal cancer. Turkish Journal of ClinicsandLaboratory, 9(1), 36-49. https://doi.org/10.18663/tjcl.302608
Toplam 44 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Derleme
Yazarlar

Canay Çakır 0000-0001-6901-1275

Hatice Yıldız 0000-0003-2026-0726

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 6 Şubat 2024
Kabul Tarihi 24 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 11 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Çakır, C., & Yıldız, H. (2024). Menopozla ilgili rehberlerde yer alan kanıta dayalı bakım uygulamalarının incelenmesi: Bir sistematik derleme çalışması. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 11(4), 615-628.
INDEX: “Index Copernicus, EBSCO Central & Eastern European Academic Source, EBSCO CINAHL,EuroPub, Sobiad, Asos Index, Turk Medline, Google Sholar, Dergipark,Türkiye Atıf Dizini ve Araştırmax...




Creative Commons License


Sağlık Akademisyenleri Dergisi  Creative Commons Attribution 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmaktadır.