KEMOTERAPİ ALAN HASTA YAKINLARINDA DEPRESYON

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 56 - 70, 29.12.2016

Havva Kaçan Softa , Aslı Çelik Halil Başbilen

https://doi.org/10.25279/sak.259436

Cited By: 2

Öz

  ÖZET

Amaç: Araştırma,
kemoterapi alan hasta yakınlarının depresyon düzeylerini ve etkileyen
faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem:
Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu devlet hastanesi kemoterapi servisinde 1 Aralık
2013-10 Ocak 2014 tarihleri arasında  kemoterapi almak için başvuran 50 hasta
araştırmanın örneklemi oluşturmuştur. Verilerin toplanması için hasta yakınlarını
tanımlayıcı özellikleri içeren sorular ile hasta yakınlarının yaşadığı
güçlüklerin belirlenmesi için Beck  Depresyon
Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS for
Windows 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Niceliksel verilerin
karşılaştırılmasında man whitney-u, kruskall whallis testi ve man whitney-u
testi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya
katılan hasta yakınlarının depresyon düzeyi (X=14,880 ± 8,240)  orta olarak saptanmıştır. Bağımsız
değişkenlerden hasta yakınının gelir düzeyi yüksek olanların depresyon puan
ortalaması  gelir düzeyi düşük olanlara
göre düşük, 50 yaş ve üstü hasta yakınlarının depresyon puan ortalamaları, 17-35
yaş aralığında olan hasta yakınlarının depresyon puan ortalamalarından yüksek,
üniversite mezunu olanların puan ortalaması diğer eğitim durumlarına göre
düşük, hekimden bilgi alanların hemşireden bilgi alanlara göre puan
ortalamaları düşük, bakım vermek için bilgi alan hasta yakınlarının bilgi
almayanlara göre puan ortalaması düşük, bakım verme süresi arttıkça depresyon
puan ortalamalarının da artmakta olduğu saptanmıştır(p>0.05).

Sonuç:
Bu bulgular ışığında, kemoterapi alan hasta yakınlarına psikososyal yönden
destek sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kemoterapi, Kanserli Hasta, Hasta Yakını, Depresyon

Depression In The Relatives Of Patients Undergoing Chemotherapy

Öz

The study is made to determine the level of depression
in the relatives of patients receiving chemotherapy and related factors. 50
patients consulting to the Chemotherapy Clinic at Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu
State Hospital between December 1, 2013 and January 10, 2014 comprise the
sampling of the study. Beck Depression Scale is used to gather information
about the relatives of patients through definitive questions. The data obtained
in the research is analysed by SPSS  for
Windows 21.0 programme. In the comparison of quantitative data Man Whitney-U
and Kruskall Whallis tests are used.  The
level of depression in the relatives of patients has been found moderate
(X=14,880 ± 8,240). In terms of independent variants, it has been stated that
the level of depression is lower in the relatives with higher income when
compared to the ones with lower income, higher in the relatives who are 50
years old or above than the ones between 17-35, lower in university graduates when
compared  to other graduates, lower in
the ones consulting to the doctor rather than the nurse, much lower in the ones
getting information for the care of the patient than the ones who do not ask
for any information, and that it increases along with the increasing period of
treatment (p>0.05). With the guidance of these findings it is suggested that
the relatives of patients undergoing chemotherapy treatment should get
psycho-social support.

Anahtar Kelimeler

Chemotherapy, Cancer Patient, Patient’s Relatives, Depression

Kaynakça

• Alacacıoğlu, A. (2006). Kanser Hastaları Ve Hasta Yakınlarının Depresyon, Umutsuzluk ve Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık), Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir.
• Alptekin, S. (2010). Charecteristics and quality of life analysis of caregivers of cancer patients. Medical Oncology, 27(3), 607-617.
• Altun, İ. (1998). Hasta Yakınlarının Bakım Verme Durumlarında Zorlanma Durumları. Paper presented at the 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi İstanbul.
• Atagün, M., Balaban, Ö., Atagün, Z., Elagöz, M., & Özpolat, A. (2011). Kronik Hastalılarda Bakım Veren Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 513-552.
• Babaoğlu, E., & Öz, F. (2003). Terminal Dönem Kanser Hastasına Bakım Veren Eşlerin Duygusal ve Sosyal Sorunları Arasındaki İlişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi(2), 24-33.
• Barg, F., & Heard, L. (1996). Hemşireler İçin Kanser El Kitabı (N. Akdemir, Trans. N. Platin Ed.). Ankara: Onkoloji Hemşireliği Derneği.
• Bektaş, H., & Akdemir, N. (2006). Kanserli Bireylerin Fonksiyonel Durumlarının Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 26, 488-499.
• Beser, N., & Öz, F. (2003). Kemoterapi Alan Lenfomali Hastaların Anksiyete Depresyon Düzeyleri ve Yaşam Kaliteleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(1), 47-58.
• Bilge, A., & Ünal, G. (2005). Kanserli Hastaların Yakınlarının Öfke ve Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 37-46.
• Binbay, Z. (2001). Major Depresyonu Olan Hastaların Birinci Derecede Yakınlarında Depresyon Varlığını Araştırılması, Stresle Başa Çıkma Yöntemleri, Mizaç Ve Karakter Özellikleri. (Tıpta Uzmanlık), Maltepe Üniversitesi İstanbul.
• Birol, L., Akdemir, N., & Bedük, T. (1995). İç Hastalıkları Hemşireliği. Ankara: Vehbi Koç Vakfı
• Chang, E. W.-C., Tsai, Y.-Y., Chang, T.-W., & Tsao, C.-J. (2007). Quality of sleep and quality of life in caregivers of breast cancer patient. Psycho oncology, 16(10), 950-955.
• Çivi, S., Kutlu, R., & Çelik, H. (2011). Kanserli Hasta Yakınlarında Depresyon ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Gülhane Tıp Dergisi, 53(4), 248-253.
• Dedeli, Ö., Fadıllıoğlu, Ç., & Uslu, R. (2008). Kanserli Bireylerin Fonksiyonel Durumları ve Algıladıkları Sosyal Desteğin İncelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 23(3), 132-139.
• Fallowfield, L. (1995). Helping there latives of patients with cancer. European Journal of Cancer, 31A(11), 1731-1732.
• Ferrel, B. (1993). Pain management at home. Cancer Nursing, 16(3), 169-177.
• Ford, E., Catt, S., Chalmers, A., & Fallowfield, L. (2012). Systematic review of supportive care needs in patients with primary malignant brain tumors. Neuro-Oncology, 14(4), 392-404.
• Karabuğa, H., & Pınar, R. (2013). Kanserli hastalara bakım veren aile üyelerinin yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(2), 1-16.
• Karabulutlu, E., Akyıl, R., Karaman, S., & Karaca, M. ( 2013). Kanser Hastalarına Bakım Verenlerin Uyku Kalitesi ve Psikolojik Sorunların İncelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 28(1), 1-9.
• Kızılcı, S. (1999). Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3 (2), 18-26.
• stanbul İl Sağlık Müdürlüğü. (2013). Kanserin Tanımı Tedavisi. Retrieved from http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/onemli_gun/kanser.asp
• Yarbro, C., Frogge, H., Goodman, M., & Groenwald, S. (2006). Cancer Nursing Principles and Practice (Vol. 5). London: Jones and Barlett Publishers.
• Yıldırım, N. (2013). Yetişkin Kanser Hastalarının Destekleyici Bakım Gereksinimleri ve Verilen Hizmet Arasındaki Boşluk. DEUHYO-Elektronik Dergi, 6(4), 231-240.
• Öksüz, E., Barış, N., Arslan, F., & Ateş, M. (2013). Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Psikiyatrik Semptom Düzeyleri ve Bakım Verme Yükleri. Anatol J Clin Investig, 7(1), 24-30.
• Özsoy, Z. (2013). Kemoterapi Uygulanan Hastaların Birinci Derece Yakınlarında Depresyon ve Anksiyete Sıklığı. (Tıpta uzmanlık), Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Palos, G., Mendoza, T., Liao, K., Anderson, K., Garcia-Gonzalez, A., Hahn, K., . . . Cleeland, C. (2011). Caregiver symptom burden: the risk of caring for an underserved patient with advanced cancer. Cancer, 117(5), 1070-1079. doi:10.1002/cncr.25695
• Sarı, D., Eşer, İ., & Khorshıd, L. (2010). Kanser Hastalarına Bakım Veren Yakınlarının Uyku Kalitesi ve Depresyon Düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 26(1), 1-10.
• Şahin, Z., Polat, H., & Ergüney, S. (2009). Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), 1-9.
• Terakye, G. (2011). Kanserli Hasta Yakınları İle Etkileşim. DEUHYO-ED, 4(2), 78-82.
• Williams, A. (1993). Caregivers of persons with stroke: their physical and emotional wellbeing. Qual Life Res, 2(3), 213-220.