GELECEĞİN SAĞLIK PROFESYONELLERİNİN UYGULAMADAKİ YAŞADIKLARI RİSKLERİN ANKSİYETE DÜZEYLERİNE ETKİSİ (GÜMÜŞHANE İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 104 - 119, 01.08.2020

Nilgün Ulutaşdemir

https://doi.org/10.25279/sak.688593

Öz

Amaç: Bu araştırma bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümü 3. ve
4. sınıflarında eğitim gören öğrencilerin, uygulamaları esnasında maruz kaldıkları tehlike ve
riskleri belirlemek ve bu tehlikelerin anksiyete düzeyleri üzerine etkisini saptamak amacıyla
yapılmıştır. Gereç ve yöntemler: Kesitsel tipte olan çalışmanın evrenini Eylül-Ekim 2017’de
Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü 3. ve 4. sınıflarında
eğitim gören öğrenciler (N=210 kişi) oluşturmuştur. Araştırmanın yapıldığı dönemde
devamsızlık olmadan derslere aktif olarak katılan 197 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırmanın
verileri; sosyodemografik özellikler ve uygulama-çalışma şartlarını içeren sorular ile Beck
Anksiyete Ölçeği ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Ölçeği sorularından oluşan veri toplama formu
ile yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan geleceğin sağlık
profesyonellerinin %65.5’i kadın olup yaş ortalamaları 21.59±1.40’dır. Erkek öğrencilerin
Sağlık Çalışanı Güvenliği Ölçeği puan ortalaması daha yüksek iken kadın öğrencilerin Beck
Anksiyete Ölçeği puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Sonuç ve öneriler: Bu
araştırmada öğrencilerin uygulama yaptıkları hastanede iş güvenliğinin sağlandığı ancak orta
anksiyete yaşadıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hastane, Geleceğin Sağlık Profesyonelleri, Çalışan Sağlığı Güvenliği, Anksiyete

The Effect Of The Risks Health Professionals Of The Future Have During Practice On Anxiety Levels

Öz

Aim: This study is a research made to determine the risks and the dangers that a state
university is exposed to during the practice of students in the 3rd and 4th classes of Nursing
Department of Health Sciences Faculty and to determine the effect of the dangers on their
anxiety levels. Materials and methods: The universe of the cross-sectional and descriptive
type study was composed of the students (n=210 people) who were educated in the 3rd and
4th classes of the Nursing Department, of Health Sciences Faculty of Gümüşhane University
in Semptember and October in 2017. During the study period, 197 students were reached
actively attending the classes without absenteeism. The datas of the survey were collected
with the questions including sociodemographic characteristics and application-working
conditions and with the questionnaire consisting the Beck Anxiety Scale and Health Workers’
Safety Scale questions and with the method of face to face conversation. Results: 65.5% of
the health professionals of the future participating the survey is female and their avarage age
is 21.59±1.40. While the Health Workers’ Safety Scale avarage score of the male students is

higher, the Beck Anxiety Scale avarage score of the female students is found higher.
Conclusions and suggestions: In this study, it was determined that students were provided
with occupational safety but experienced moderate anxiety.

Anahtar Kelimeler

Health Professionals of the Future, Workers’ Health Safety, Anxiety

Kaynakça

• Akkaya, G. (2007). Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı açısından sağlık kuruluşlarında iş sağlığı, iş güvenliği, meslek hastalıkları ve bir araştırma. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy M., Özkorumak, E., Bahadır, S., Yaylı, S. ve Aksu Arıca, D. (2012). Seboreik dermatit hastalarında yaşam kalitesi, anksiyete ve depresyon düzeyleri. Türkderm, 46, 39-43.
• Al-Aameri, A.S. (2003). Source of job stress for nurses in public hospitals. Saudi Medical Journal, 24, 11, 1183-1187.
• Aldem, M., Taş Arslan, F. ve Kurt, A.S. (2013). Sağlık profesyonellerinde çalışan güvenliği. Tıp Araştırmaları Dergisi, 11, (2), 60-67.
• Altıntoprak, F., Kıvılcım, T., Yalkın, Ö., Uzunoğlu, Y., Kahyaoğlu, Z. ve Dilek, O.N. (2015). Topical steroids are effective in the treatment of idiopathic granulomatous mastitis. World Journal of Surgery 39, (11), 2718-2723.
• Arıkan, D. ve Karabulut, N. (2004). Hemşirelerde işe bağlı gerginlik ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 7, (1), 10.
• Ataşalan, E. (2015). Aile sağlığı merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kapsamında karşılaştıkları risk ve tehlikelerinin iş stresi düzeylerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Zirve Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Aydın, R. ve Kutlu, Y. (2001). Hemşirelerde iş doyumu ve kişiler arası çatışma eğilimi ile ilgili değişkenler ve iş doyumunun çatışma eğilimi ile olan ilişkisini belirleme. Cumhuriyet Üniversitesi Dergisi, 5, (2), 37-45.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (2015). Stres ve başa çıkma yolları. 19 baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Beck, A.T. (1976). Cognitive therapy and emotional disorders. International Universities Press, 1, 32-34.
• Beck, A.T. ve Brown, G. (1987). An evaluation of the psychometric properties of the Zung Self-Rating Anxiety Scale. Unpublished manuscript, University of Pennsylvania, 10, (3), 149-163.
• Beck, A.T., Epstein, N., Brown, G. and Steer, R.A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology 56, (6), 893-897.
• Bilir N (2005). İş sağlığı ve güvenliğinde çağdaş bir yaklaşım: Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 25, 9-11.
• Chapman, R. ve Orb, A. (2011). Coping strategies in clinical practice: the nursing students' lived experience of clinical practice. Contemp Nurse, 11, (1), 95-102.
• Demirci, K., Demirci, S., Akpınar, A. ve Demirdaş, A. (2015). Migren hastalarında yeme tutumunun değerlendirilmesi. Arch Neuropsychiatr, 52, 367-370.
• Demircioğlu AM (1997). Karşılaştırmalı hukukta ve Türkiye’de işçi sağlığı ve işyeri hekimliği. KAMU-İŞ İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 4, (2), 22.
• Draper, J., Halliday, D., Jowett, S., Norman, I., Watson, R., Wilson-Barnet, J., Normand, C. and O’Brien, K. (2004). NHS cadet schemes: student experience, commitment, job satisfaction and job stres. Nursing Education Today, 24, (2), 219-228.
• Emiroğlu, C. (2012). Sağlık sektöründe mesleki riskler ve hukuksal düzenlemeler. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 43, 16-25.
• Erdil, F. (2007). Cumhuriyet döneminde hemşirelik. Ankara: Atatürk'ün Ölümünün 62. Yılında 75 Cumhuriyet Türkiye'sinde Bilimsel Gelişmeler Sempozyumu.
• Eren, Z., Bakır, Arı., E., Kaspar, E.Ç., Bakır, S., Balsak, F. ve Özbilir, S. (2012). Hemodiyaliz hastalarının yaşamında neleri değiştirebiliriz? Bir projenin sonuçları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 2, (3), 273-281.
• Ergönül, Ö. (2007). Sağlık çalışanlarının enfeksiyon riskleri ve korunma yolları. Klinik Gelişim Dergisi 20, (4), 86-98.
• Ergönül, Ö. (2013). Kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan etkenler açısından Türkiye’deki durum ve korunma yolları. Ankara: 4. Ulusal Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kongresi.
• Fadıloğlu, Ç. (2010). Hemşireler ve stres. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. http://www.ezberim.com/saglik/90188-hemsirelerinsorunlari. (Erişim Tarihi:05.10.2017).
• İncesesli, A. (2005). Çalışma ortamında hemşirelerin sağlığını ve güvenliğini tehdit eden risk faktörlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Karadağ S. ve Taşçı, S. (2005). Kayseri Devlet Hastanesinde çalışan hemşirelerin verdiği hemşirelik bakımı ve bakımı etkileyen faktörler. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14, 13-21.
• Karagözoğlu, Ş., Özden, D. ve Tok Yıldız, F. (2013). Entegre program hemşirelik öğrencilerinin klinik stres düzeyi ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi; 16, 2, 89-95.
• Karahocagil, M.K., Er, A., Kırıkçı, A.D., Sünnetçioğlu, M., Yapıcı, K., Bilici, A., Baran, A.İ., Binici, İ. ve Akdeniz H. (2001). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesinde yatan hastalarda antibiyotik kullanımının incelenmesi. Van Tıp Dergisi, 14, (2), 46-51.
• Karayemişoğlu, A.K. (2010). Çalışan güvenliği açısından hemşirelerin çalışma koşullarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Köktürk, M., Kurşun, Ş., Yavuz, M. ve Dramalı, A. (2003). Hastanede çalışan sağlık personelinde kesici delici alet yaralanmalarının incelenmesi. İzmir: 4. Ulusal Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi.
• Kunduracılar, Z. (2011). Sağlık çalışanlarının çalışma yaşamındaki fiziksel tehlike ve risklerle sonuçları ve önlemleri (Grup çalışması-1). Ankara: 3. Ulusal Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kongresi.
• Meydanlıoğlu, A. (2013). Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, (3), 192-199.
• Öcek, Z. (2011). Sağlık çalışanlarının çalışma yaşamındaki kimyasal tehlike ve risklerle sonuçları ve önlemleri (grup çalışması-3). Ankara: 3. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kongresi.
• Özgür, G., Gümüş Babacan, A. ve Gürdağ, Ş. (2011). Hastanede çalışan hemşirelerde ruhsal belirtilerin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24, 296-305.
• Öztürk, H. ve Babacan, Ö. (2012). Bir ölçek geliştirme çalışması: Hastanede çalışan sağlık personeli ı̇çin ı̇ş güvenliği ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9, (1), 36-42.
• Parlar, S. (2008). Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum: Sağlıklı çalışma ortamı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7, (6), 547-554.
• Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2011). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi sözlüğü. Ankara: Sağlık Bakanlığı. Yayın No: 814. ISBN: 978-975- 590-361-3.
• Sarıçam, H. (2012). İş sağlığı ve güvenliği kapsamında hemşirelerin karşılaştıkları risk ve tehlikelerin iş stresi düzeyleri üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Saygun, M. (2012). Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11, (4), 373-382.
• Taşçıoğlu, İ. (2007). Lüleburgaz Devlet Hastanesi ve Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanelerinde iş ve çalışma ortamından kaynaklanan riskler ve bu riskleri hemşirelerin algılama düzeylerinin saptanması. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Tel, H., Karadağ, M., Tel, H. ve Aydın, Ş. (2003). Sağlık çalışanlarının çalışma ortamındaki stres yaşantıları ile baş etme durumlarının belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 5, (2), 13-23.
• Tınar, M.Y. (1996). Çalışma Psikolojisi. 4. baskı. İzmir: Necdet Bükey Yayıncılık.
• Tuna, R. ve Baykal, Ü. (2013). Onkoloji hemşirelerinde iş stresi ve etkileyen faktörler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21, (2), 92-100.
• TTB. (2017). “Aile hekimleri cumartesi günleri ASM'lere gitmeli mi?”. http://www.ttb.org.tr/index.php/ Haberler/ahek-5029.html (Erişim Tarihi: 08.10.2017).
• Ulusoy, M., Şahin, N. ve Erkmen, H. (1998). Turkish version of the beck anxiety inventory. Journal Cognitive Psychother, 12, 163-172.
• Ulutaşdemir, N., Balsak, H., Berhuni, Ö., Özdemir, E. and Ataşalan, E. (2015). The impacts of occupational risks and their effects on work stress levels of health professional (the sample from the southeast region of Turkey). Environmental Health and Preventive Medicine, 20, (6), 410-421.
• Yılmaz, F. (2010). Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği kurulları: Türkiye'de kurulların etkinliği konusunda bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7, (1), 184.
• World Health Organization (WHO). (1998). Health promotion glossary. Geneva: WHO.
• Zengin, N. (2007). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde öz etkililik- yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10, (1), 49-57.