1-5 Yaş Çocuğu Olan Sağlık Çalışanı Annelerin Emzirme Davranışları ve İlişkili Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 82 - 99, 01.04.2022

Sevil Şahin , Özlem Ülkü Bulut , Alaattin Ünsal

https://doi.org/10.25279/sak.701985

Öz

Amaç: 1-5 yaş arası çocuğu olan sağlık çalışanı annelerin emzirme davranışlarının değerlendirilmesi ve ilişkili faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Mayıs 2019- Temmuz 2019 tarihleri arasında Ankara’da bir devlet hastanesinde görev yapan 1-5 yaş arası çocuğu olan sağlık çalışanı anneler üzerinde gerçekleştirilen kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışmaya katılmayı kabul eden 118 sağlık çalışanı anne çalışma grubunu oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, sağlık çalışanı annelerin sosyo-demografik özellikleri ve emzirme davranış düzeyi ile ilişkili olduğu düşünülen bazı değişkenler ve emzirme ile ilgili davranış sorularından oluşan bir anket form kullanılmıştır. Anket formu, gözlem altında anneler tarafından doldurulmuştur. Verilerin analizleri için Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Ki-kare testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık değeri olarak p<0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışma grubunu oluşturanların yaşları 24-40 arasında değişmekte olup, ortalama 33.32±4.22 yıl idi. Sağlık çalışanı annelerin emzirme ile ilgili davranış sorularından aldıkları puanlar 7-13 arasında değişmekte olup, ortalama 10.24±1.32 puan idi. Annelerin sosyodemografik özellikler ile emzirme davranışları arasında bir fark bulunamamıştır. Sezaryen ile doğum yapanların emzirme davranışlarının daha olumlu olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda annelerin emzirme ile ilgili bilgilerinin yeterli olduğu görülmüştür. Öğrenim düzeyi ön lisans ve altı olan annelerin emzirme ile ilgili bilgi düzeylerinin diğerlerine göre daha yetersiz olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmada sağlık çalışanı olan annelerin emzirme ile ilgili davranışlarının olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Emzirme ile ilgili bilgileri yeterli olanlarla olmayanlar arasında emzirme davranışı açısından bir fark olmadığı saptanmıştır. Sağlık çalışanı annelerin emzirme ile ilgili bilgi düzeyi ve olumlu davranış düzeylerinin artırılabilmesi için daha fazla bilgilendirme çalışmalarının yapılması ve çalışma koşullarının daha iyileştirilmesi yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık çalışanı anne, emzirme, davranış

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Breastfeeding Behaviors and Associated Factors Among Healthcare Professional Mothers Having a 1- to 5-Year-Old

Öz

Aim: To assess the breastfeeding behaviors of healthcare professional (HCP) mothers having a 1- to 5-year-old child and review associated factors. Method: This is a cross-sectional study conducted on healthcare professional mothers having a 1- to 5-year-old child and working at a state hospital in Ankara. The study was conducted from May 2019 to July 2019. The study group consisted of 118 HCP mothers who agreed to take part in the study. A questionnaire which included questions on breastfeeding behaviors, socio-demographic characteristics of HCP mothers and some variables that are believed to be associated with the level of breastfeeding behavior was used to collect data. Questionnaires were completed by the mothers under supervision. Mann-Whitney U, Kruskal Wallis and Chi-Square tests were used for data analyses. Statistical significance value was accepted as p < 0.05. Results: The ages of the participants in the study group ranged from 24 to 40, and the mean was 33.32 ± 4.22 years. The scores obtained from the questions on breastfeeding behaviors by the HCP mothers ranged from 7 to 13 with a mean score of 10.24 ± 1.32. There was no difference between the socio-demographic characteristics and breastfeeding behaviors of the mothers. It was found that breastfeeding behaviors of those who gave birth by cesarean section were more positive. In our study, breastfeeding knowledge of women was found to be sufficient. It was found that the level of breastfeeding knowledge was more insufficient in mothers whose educational level is associate’s degree or lower. Conclusion: In the study, it was concluded that mothers who are healthcare workers have positive breastfeeding behaviors. No difference in breastfeeding behavior was determined in women who had sufficient breastfeeding knowledge compared to those with insufficient knowledge. It would be advantageous to improve working conditions and conduct informative activities to promote level of breastfeeding knowledge and positive breastfeeding behaviors in HCP mothers.

Anahtar Kelimeler

Heathcare professional mother, breastfeeding, Behaviour

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Kaynakça

• Bakiler AR., Özgür S., Arun Özer E. (2005). Anne sütü ile beslenmeyi etkileyen faktörler. İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 15:111–5.
• Canbaz S., Sünter AT., Süren C., Pekşen Y.(2005). Kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri, gebelik ve doğum sonu dönemdeki çalışma koşulları. Kocatepe Tıp Dergisi, 6:39-44.
• İçli, TG. (1999). Cumhuriyet döneminde kadının sosyal konumu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15:93–103.
• Gökdemirel S., Bozkurt G., Gökçay G., Bulut A. (2008). Çalışan annelerin emzirme sürecinde yaşadıkları: Niteliksel bir çalışma. Çocuk Dergisi, 8:221-234.
• Akın A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26:1-9.
• Gölbaşı Z., Koç G. (2008). Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeki emzirme tutumunun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 15:16-31.
• World Health Organization. (2009). Infant and young child feding: model chapter for textbooks for medical students and allied health professionals. Geneva: WHO.
• Swanson V., Hannula L., Eriksson L., Wallin MH., Strutton J. (2017). ‘Both parents should care for babies’: A cross-sectional, cross-cultural comparison of adolescents’ breastfeeding intentions, and the influence of shared-parenting beliefs. BMC pregnancy and childbirth, 17:204.
• Gökçay G., Garibağaoğlu M. (2002). Sağlıklı çocuğun beslenmesi. Neyzi O, Ertuğrul T, editor. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi, 83-203.
• Ünsal H., Atlıhan F., Özkan H., Targan Ş., Hassoy H. (2005). Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48:226-233.
• Çalık KY., Çetin FC., Erkaya R. (2017). Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6:80-91.
• Akyüz A., Kaya T., Şenel N. (2007). Annenin emzirme davranışının ve emzirmeyi etkileyen durumların belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6:331-335.
• Şahin H., Yılmaz M., Aykut M., Balcı E., Sağıroğlu M., Öztürk A. (2013). Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri. Türk Pediatri Arşivi, 48:145-151.
• Ünsal H., Atlihan F., Özkan H., Targan S., Hassoy H. (2004). The tendency to breastfeed in a certain population and influential factors. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 48:226.
• Sökücü FY., Aslan E. (2012). Kadının çalışma durumunun emzirmeye etkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20:62-68.
• Tunçel EK., Dündar C., Canbaz S., Pekşen Y. (2006). Bir üniversite hastanesine başvuran 0-24 aylık çocukların anne sütü ile beslenme durumlarının saptanması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10:1-6.
• Howard CR., Howard FM., Lanphear B., Eberly S., deBlieck EA., Oakes D., Lawrence RA. (2003). Randomized clinical trial of pacifier use and bottle-feeding or cupfeeding and their effect on breastfeeding. Pediatrics, 111:511-518.
• Ünsür EK., Gündoğan BD., Ünsür MT., Okan FF. (2014). Emziren annelerin emzirme ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Euras J Fam Med, 3:33-40.
• Kaya D., Pirinçci E. (2009). 0-24 Aylık çocuğu olan annelerin anne sütü ve emzirme ile ilgili bilgi ve uygulamaları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8.