Riskli gebelerin doğum korkusu, emzirme özyeterlilik ve emzirme başarılarının belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 410 - 425, 01.12.2022

Ebru Inan Kırmızıgül Sevil Şahin Semra Tuncay Yılmaz Dilek Sahin

https://doi.org/10.25279/sak.692656

Öz

Amaç: Bu çalışmada, yüksek riskli gebelerin doğum korkusu, emzirme özyeterlilik ve emzirme başarısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte yapılan çalışma Ankara’da bir eğitim araştırma hastanesinde Ocak-Kasım 2017 tarihleri arasında perinatoloji servisine doğum amaçlı yatan gebelere uygulanmıştır. 326 gebe ile çalışma tamamlanmıştır. Çalışmaya katılan tüm gebelerden yazılı ve sözlü onam alındıktan sonra, anket form (sosyo demografik, obstetrik, geçmiş emzirme deneyimi ve doğum eylemi süreciyle ilgili özellikler) yüzyüze doldurulmuştur. Doğum Korkusu Ölçeği (DKÖ), servikal dilatasyon 3cm (DKÖ-1), 6 cm (DKÖ-2) ve 9 cm iken (DKÖ-3), Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği (EÖYÖ) ve Latch Emzirmeyi Değerlendirme ve Tanılama Ölçeği (LATCH) kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan tüm gebelerde DKÖ puan ortalaması 37,92±6,87 olarak bulunmuştur. Herhangi bir işte çalışmayan, geliri giderinden düşük olan, kronik bir rahatsızlığı olan gebelerde DKÖ puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Çalışmada DKÖ-1 puan ortalaması 43,40±8,28, DKÖ-2 puan ortalaması 37,49±7,89, DKÖ-3 puan ortalaması 32,87±8,69 olarak tesbit edilmiştir. Ölçümler arasında farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0,001). Çalışmada DKÖ puan ortalaması ile EÖYÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığı (p=0,199, r=-0,071), LATCH puan ortalaması ile pozitif yönlü ilişkisinin olduğu (p<0,001, r=0,229) saptanmıştır.
Sonuç: Yüksek düzeyde doğum korkusu yaşayan annelerin emzirme başarılarının daha düşük olduğu tesbit edilmiştir. Bu kapsamda, doğum öncesi dönemde gebelerin doğuma hazırlık eğitimine katılarak; gebelik, doğum, postpartum dönem ve emzirme konularında destek alması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Riskli Gebelik, Doğum Korkusu, Emzirme, Öz Yeterlilik, Hemşirelik

Childbirth Fear Of Riskly Pregnant Women, Determining the Success Of The Self-Efficacy And Progress Levels Of Breastfeeding

Öz

Aim: The objective of this study is
to analyze the relation between the childbirth fear of riskly pregnant women
and the self-efficacy & progress levels within the scope of breastfeeding.

Material
and Methods: This
cross-sectional and descriptive study was carried out on pregnant women who
were hospitalized in the perinatology department from January to November 2017 in
an education and research hospital in Ankara. The
study was completed with 326 pregnant women. After receiving the written and
verbal consent of pregnant women, participating in the study, the questionnaire
form (characteristics with regards to socio-demographic, obstetrics, history of
breastfeeding, birth-giving process) was completed as face to face. Delivery
Fear Scale (DFS), servical dilatation as 3 cm (DFS-1), 6 cm (DFS-2), and 9 cm
on (DFS-3)Breastfeeding Self-Efficacy Scale (BSES) and Latch Breastfeeding
Assessment & Diagnosis Scale (LATCH) were used.

Results: Average DFS score of all
the pregnant women participating in the study was found to be 37.92±6,87.
Average DFS score of the pregnant women, who were unemployed, with expenditures
higher than their incomes and having a chronical disorder was found to be
higher (p<0.05). In the study, DFS-1 average score was detected to be
43.40±8.28, DFS-2 as 37.49±7.89 and DFS-3 as 32.87±8.69. There were
statistically significant difference between 
these measurements (p<0.001). In the study, it was also detected that
there was no statistically significant relation between the average DFS score
and average BSES score (p=0.199, r=-0.071), while having a positive relation with
the average Latch score (p<0.001, r=0.229).

Conclusion: Mothers who had had
higher level of childbirth fear were found to have lower breastfeeding
successes. We conclude that high risk pregnant women should attend in
pre-delivery training programmes in order to be provided with support on
pregnancy, delivery, postpartum period and breastfeeding. 

Anahtar Kelimeler

Risky Pregnant, Childbirth Fear, Breastfeeding, Self-efficacy, Nursing

Kaynakça

• 1. Oliveira DDC, Mandú ENT. (2015). Women with high-risk pregnancy: experiences and perceptions of needs and care. Escola Anna Nery 19 (1), 93-101. 2. WHO, Maternal mortality. (2019). Erişim adresi: http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality 3. NIH Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. (2019). What is a high-risk pregnancy? Erişim adresi: https://www.nichd.nih.gov/health/topics/pregnancy/conditioninfo/high-risk 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı Ankara. (2014). Riskli Gebelikler Yönetim Rehberi. Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/risgebyonreh.pdf 5. TNSA Ana Rapor. (2018). Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/sonuclar_sunum.pdf. Erişim tarihi:22.01.2020 6. Cihan FG. (2018). Yüksek Riskli Gebelikler. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics, 9 (2), 91-95. 7. TNSA Ana Rapor. (2003). Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/pdf/TNSA2003-AnaRapor.pdf 8. TNSA Ana Rapor. (2008). Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2008-AnaRapor.pdf 9. Nieminen, K., Wıjma, K., Johansson, S., Kınberger, E.K., Ryding, E., Andersson, G., Bernfort,L&Wijma.B. (2017). Severe fear of child birth indicates high perinatal costs for Swedish women giving birth to their first child. Acta obstetricia et gynecologica Scandinavica, 96 (4), 438-446. 10. Ryding, E.L., Read, S., Rouhe, H., Halmesmaki, E., Salmela-Aro, K., Toivanen, R., Tokola, M., Saisto, S.(2018). Partners of nulliparous women with severe fear of childbirth: A longitudinal study of psychological well‐being. Birth, 45 (1), 88-93. 11. Nilsson, C., Hessman, E., Sjöblom, H., Dencker, A., Jangsten, E., Mollberg, M., Patel, H., Sparud-Lundin, C., Wigert, H., Begley, C. (2018). Definitions, measurements and prevalence of fear of childbirth: a systematic review. BMC pregnancy and childbirth, 18:28. 12. Rouhe, H., Salmela‐Aro, K., Halmesmäki, E., Saisto, T. (2009). Fear of child birth according to parity, gestational age, and obstetric history. BJOG: An International Journal of Obstetrics&Gynaecology, 116 (1), 67-73. 13. Rouhe, H., Salmela‐Aro, K., Toivanen, R., Tokola, M., Halmesmäki, E., Saisto, T. (2013). Obstetric outcome after intervention for severe fear of childbirth in nulliparous women–randomised trial. BJOG: An International Journal of Obstetrics&Gynaecology, 120 (1),75-84. 14. Alehagen, S., Wijma, B., Lundberg, U., Wijma, K. (2005). Fear, pain and stres hormons during childbirth. Journal of Psychosomathic Obstetric&Gynecoloy, 26 (3), 153-165. 15. Mongan, M.F. (2005). Hypnobirthing The Mongan Method. 3rd Edition. Deerfield Beach, Florida. 16. Tokat, M.A., Elmas, S., Yegel, Ç. (2017). Gestasyonel diyabetin emzirme sonuçlarına ve emzirme öz–yeterlilik algısına etkisinin incelenmesi. DEUHFED, 10 (4), 193-200. 17. Araban, M., Karimian, Z., Kakolaki, Z.K., McQueen, K.A., Dennis, C.L. (2018). Randomized Controlled Trial of a Prenatal Breastfeeding Self-Efficacy Intervention in Primiparous Women in Iran. Journal of Obstetric, Gynecologic&Neonatal Nursing 47 (2), 173-183. 18. Wu, Y.H., Ho, Y.J., Han, J.P., Chen, S.Y. (2018). The ınfluence of breastfeeding self-efficacy and breastfeeding ıntention on breastfeeding behavior in postpartum women. Hu Li Za Zhi The journal of nursing, 65 (1), 42-50. 19. Serçekuş, P., Gökçe İsbir, G., İnci, F.H. (2017). Reliability and validity of the delivery fear scale. DEUHFED, 10 (4), 179-185. 20. Dennis, C.L. (2003). The breastfeeding self-efficacy scale: psychometric assessment of the short form. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 32 (6), 734-744. 21. Aluş Tokat, M., Okumuş, H. (2010). Translation and psychometric assessment of the breast-feeding self-efficacy scale-short form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery, 26 (1), 101-108. 22. Jensen, D., Wallace, S., Kelsay, P. (1994). LATCH: a breastfeeding charting system and documentation tool. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 23 (1), 27-32. 23. Yenal, K., Aluş Tokat, M., Durgun Ozan, Y., Çeçe, Ö., Bakılan Abalın, F. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10,14-19. 24. Alehagen, S., Wijma, B., Wijma, K. (2006). Fear of childbirth before, during and after childbirth. Acta Obstetrica et Gynecologica, 85 (1), 56-62. 25. Laursen, M., Hedegaard, M., Johansen, C. (2008). Fear of Chilhbirth: predictors and temporal change camong nulliparous women in the Danish National Birth Cohort. BJOG An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 115 (3), 354-360. 26. Nilsson, C., Lundgren, I., Annika Karlström, A., Hildingsson, I. (2012). Self reported fear of longitudinal population based study. Women and Birth, 25 (3),114-21. 27. Körükçü, Ö., Deliktaş, A., Aydın, R., Kabukcuoğlu, K. (2017). Gebelikte psikososyal sağlık durumu ile doğum korkusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Clin Exp Health Sci, 7, 152-8. 28. Dursun, E. (2018). Gebelerin kişilik özellikleri ve kaygı düzeyleri ile doğum korkuları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir. 29. Haapio, S., Kaunonen, M., Arffman, M., Astedt-Kurki, P. (2017). Effects of extended child birth education by midwives on the child birth fear of first-time mothers: an RCT. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 31 (2), 293-301. 30. Okumuş, H., Mete, S., Yenal, K., Aytur, T., Demir, N. (2002). Doğuma hazırlık sınıfının doğum sürecine etkisinin incelenmesi. Klinik Bilimler ve Doktor Dergisi, 8 (6), 771-775. 31. Brixval, C.S., Axelsen, S.F., Lauemøller, S.G., Andersen, S.K., Due, P., Koushede, V. (2015). The effect of antenatal education in small classes on obstetric and psycho-social outcomes - a systematic review. BioMed Central Systematic Reviews, 4,20. 32. Spiby, H., Henderson, B., Salde, P., Escott, D., Fraser, R.B. (1999). Strategies for coping with labour: Does perinatal education translate into practice? Journal of Advanced Nursing, 29 (2), 388-394. 33. Bulsoy, N., Çelik, N., Şimşek, H.N. (2019). Doğum korkusu yaşayan kadınlarda Psiko-eğitim obstetrik ve maternal sonuçları iyileştirir mi? Sistematik inceleme. DEUHFED, 12 (1), 82-90. 34. Serçekuş, P., Okumuş, H. (2009). Fears associated with child birth among nulliparous women in Turkey. Midwifery, 25 (2), 155-162. 35. Mete, S. (2013). Stres, hormonlar ve doğum arasındaki ilişki. DEUHYOED, 6 (2), 93-98. 36. Tatarlar, A., Tokat, M.A. (2016). Vajinal doğum sırasında yaşanan korkunun laktasyona, emme davranışına ve ilk emzirme sonuçlarına etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15 (2), 83-91. 37. Kroger, M. (2004). Impact of Birthing Practices on Breastfeeding. İçinde: Jones and Bartlett Publishers. Second Edition. USA, sf, 119-142, 165-176. 38. Çiçek, Ö., Mete, S. (2015). Sık karşılaşılan bir sorun: Doğum korkusu. DEUHFED, 8 (4), 263-268. Chapman, D.J., Perez-Escamilla, R. (2000). Maternal perception of the onset of lactation is a valid, public health indicator of lactogenesis stage II. The Journal of Nutrition, 130,2972–2980. 39. Chen, D.C., Nommsen-Rivers, L., Dewey, K.G., Lonnerdal, B. (1998). Stress during labor and delivery and early lactation performance. American. Journal of Clinical Nutrition, 68 (2), 335–344. 40. Yenal, K., Tokat, M.A., Ozan, Y.D., Çeçe, Ö., Abalın, F.B. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10 (2), 14-19. 41. Kılcı, H., Çoban, A. (2014). Postpartum Erken Dönem Emzirme Başarısı İle Postpartum Geç Dönem Emzirme Öz Yeterlilik Ve Meme Sorunları Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın. 42. Kronborg, H., Væth, M., Olsen, J., Harder, I. (2007). Health visitors and breastfeeding support: influence of knowledge and self-efficacy. European Journal of Public Health, 18 (3), 283-288. 43. Gümüşsoy, S. (2012). Doğum sonu dönemde annelerin emzirme öz yeterliliğinin ve emzirme sürecinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir