KOAHLI BİREYLERDE SOLUNUM EGZERSİZİ VE İNHALER CİHAZ KULLANIMININ BAZI SEMPTOMLARA VE PSİKOSOSYAL PARAMETRELERE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 469 - 480, 01.12.2022

Ayşe Özdemir Pınar Yıldız Gülhan , Zeynep Arabacı , Ergün Hasgül

https://doi.org/10.25279/sak.873358

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışma kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde solunum egzersizleri ve inhaler cihaz kullanımının dispne, yaşam kalitesi, anksiyete, depresyon üzerine olumlu etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tek grup, ön test-son test düzeninde, yarı deneysel olarak 30 KOAH tanılı yetişkin hasta ile yapılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22 paket programı kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel ve parametrik ve non-parametrik testler kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 anlamlılık kabul edilmiştir. Verilerin toplanması yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak; KOAH hasta tanılama ve takip formu, standardize mini mental test, KOAH değerlendirme testi, morisky 8-maddeli ilaca uyum ölçeği,modifiyeborg skalası, medicalresearchcouncil skalası, SF36, Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği kullanılmıştır. Hastalara solunum egzersizleri ne sıklıkta yapmaları gerektiğine yönelik eğitim yapılmıştır. Çalışmanın sonrasında ise hasta taburcu olurken tekrardan ölçeklerkontrol edilerek öncesi ve sonrası karşılaştırılmıştır. Bulgular: KOAH'lı hastalarda düzenli olarak yaptırılan diyafragmatik ve pursedlip solunum egzersizlerinin, dispneyi azalttığı, dakikadaki solunum sayısını azaltarak ventilasyonun etkinliğini arttırdığı ve anksiyete algısını ve KOAH semptomlarını azalttığı görülmüştür. Sonuç: KOAH hastalarının bilgi gereksinimini, öz-bakım uygulama yetersizliğini, motivasyon eksikliğini gidermek ve hastanın kendi bakımını üstlenmesine ve öz-etkililiğinin gelişmesini sağlamak için hastanın desteklenmesi önemlidir. Bundan dolayıda kliniklerde de, evde bakım hizmetleri içerisinde de solunum egzersizleri ve doğru inhaler ilaç kullanımının geliştirilmesi için uzman hekim ve hemşireler tarafından eğitimlerin verilmesi hastalığın yönetimi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

KOAH, Solunum Egzersizi, İnhaler Cihaz Kullanımı

The Effect Of Respiratory Exercise And Inhaler Device Use On Some Symptoms And Psychosocial Parameters In Individuals With COPD

Öz

Introduction: This study was conducted to examine the positive effects of respiratory exercises and inhaler device use on dyspnea, quality of life, anxiety, and depression in individuals with chronic obstructive pulmonary disease. Materials and Methods: This study was conducted with 30 adult patients with a diagnosis of COPD in a semi-experimental manner in a single group, pre-test post-test order. Descriptive, parametric and non-parametric tests were used in the evaluation of the data. Statistical significance was accepted as p <0.05. The data were collected by face to face interview method and COPD patient diagnosis and follow-up form, standardized mini mental test, COPD assessment test, moriskey 8-item drug compliance scale, modified borg scale, medical research council scale, SF36, hospital anxiety and depression scale were used. Patients were trained on how often they should do breathing exercises. After the study, while the patient was discharged, scales were checked and compared before and after. Results: It has been observed that diaphragmatic and pursed lip breathing exercises performed regularly in patients with COPD reduce dyspnea, increase the effectiveness of ventilation by decreasing the respiratory rate perminute, and reduce the perception of anxiety and COPD symptoms. Conclusion: It is important to support patients with COPD in order to eliminate the need for information, lack of self-care practice, lack of motivation and to ensure that the patient take scare of him self and improves his self-efficacy.

Anahtar Kelimeler

COPD, Respiratory Exercise, Inhaler Device Use

Kaynakça

• 1. Aydemir Ö, Güvenir T, Kuey L et al. (1997). Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 8: 280- 287.
• 2. Bal Özkaptan B., & Kapucu, S. (2015). Koah’lı Bireylerde Öz-Etkililiğin Geliştirilmesinde Evde Bakımın Önemi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 4 (2): 74-80.
• 3. Bestall J, Paul E, Garrod R, et al.(1999) Usefulness of the Medical Research Council (MRC) dyspnoea scale as a measure of disability in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thorax. 54(7):581-586.
• 4. Borg GAV. (1982). Psychophysical Basis Of Perceived Exertion. Medicine and Science in Sports and Exercise. 14: 377-381.
• 5. Çörtük M, Kiraz K. (2014). Kronik akciğer hastalığı olan hastaların bronkodilatatör ilaçlara uyumu. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 11(2): 92-97.
• 6. Demir G, Akkoca Ö, Doğan R, Saryal S, Karabıyıkoğlu G. (2003). KOAH’da Dispne ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 51(4): 365-372.
• 7. Fletcher CM, Elmes PC, Fairbairn MB, et al.(1959) The significance of respiratory symptoms and the diagnosis of chronic bronchitis in a working population. Br Med J. 1959; 2: 257-66.
• 8. Güngen, C., Ertan, T., Eker, E., Yaşar, R. ve Engin, F. (2002). Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 13(4):273-281.
• 9. Korkmaz Ekren P, Gürgün A. 2013. KOAH’da pulmoner rehabilitasyon: kime, ne zaman, nasıl?. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 1 (1) : 124-135.
• 10. Köktürk, N., Gürgün, A., Şen, E., Kocabaş, A., Polatlı, M., Atış Naycı, S., Çöplü, L., Elmas, F., Tellioğlu, E., Erdinç, E. Türk Toraks Derneği'nin GOLD 2017 Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Raporuna Bakışı: https://www.toraks.org.tr/uploadFiles/book/file/1042017161917-tumu.pdf. (Erişim tarihi: 1 Haziran2020).
• 11. Lolak S, Connors GL, Sheridan MJ, Wise TN. (2008). Effects of progressive muscle relaxation training on anxiety and depression in patients enrolled in an outpatient pulmonary rehabilitation program. Psychother Psychosom. 77(2):119-125.
• 12. Oğuzülgen İK., Köktürk N., Işıkdoğan Z. (2014). Astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalarında Morisky 8-maddeli ilaca uyum anketinin (MMAS-8) Türkçe geçerliliğinin kanıtlanması çalışması. Tuberk Toraks. 62(2):101-107 doi10.5578/tt.7401.
• 13. Soyyiğit Ş, Erk M, Güler N, Kılınç G. (2006). Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesinin belirlenmesinde SF-36 sağlık taramasının değeri. Tüberküloz ve Toraks Derg 2006. 54:259–66.
• 14. Şahin E, Aytekin A, Tuğ T. (2014). Yaşlı kronik obstrüktif akciğer hastalarına verilen eğitimin inhalasyon cihazı kullanım becerilerine etkisi. Turk Toraks Derg, 15: 49-56.
• 15. TÜİK 2018, Ölüm Nedeni İstatistikleri https://ohsad.org/wp-content/uploads/2020/01/SB_istatistik-y%C4%B1ll%C4%B1%C4%9F%C4%B1-2018.pdf. (Erişim Tarihi: 26.08.2020.)
• 16. Tülüce D, Kutlutürkan S, Çetin N, Köktürk N. (2016). Hasta koçluğunun kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ile izlenen hastaların dispne, öksürük ve balgam semptomları üzerine etkisi: pilot bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2): 32-41.
• 17. Ware JE JR, Sherbourne CD.(1992). The MOS 36- item short form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992. 30: 473-83.
• 18. Yenilmez Ö, Gürsoy S, Evyapan F, Kitiş A. (2018). KOAH’lı bireylerde aktivite katılımı ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 11(2): 30-36.
• 19. Yıldız M, Mirici A, Gönlügür U, Ülker Cakır D, Öyekçin G, Akbaş B. (2016). Kronik obstrüktif akciğer hastalığına eşlik eden depresyon ve anksiyetenin yaşam kalitesi ve egzersiz performansına etkisi. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, 3(2):81-87.
• 20. Yıldızeli Topçu S. (2016). Hastaların Solunum Egzersizi Uygulamalarını Etkileyen Faktörler Ve Hemşirelerin Rolü. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 30(2): 89-96.
• 21. Yorgancıoğlu A, Polatlı M, Aydemir O, ve ark.(2012). KOAH değerlendirme testinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği. Tuberk Toraks. 60(4):314- 320.