Hemşirelerin Obez Bireylere Karşı Ön Yargı Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 433 - 440, 31.12.2023

Sevgi Deniz Doğan , Şeyma Yurtseven , Seda Karaçay Yıkar , Sevban Arslan , Evşen Nazik , Sevilay Erden

https://doi.org/10.25279/sak.1069932

Öz

Giriş: Hasta bakımından primer olarak sorumlu olan hemşirelerin obez bireylere önyargılı yaklaşımları, güven ilişkisi kurmalarını engellemekte ve bireyin sağlık hizmetinden kaçınmasına, tedavi/bakımın aksamasına neden olmaktadır. Amaç: Bu araştırma hemşirelerin obez bireylere karşı ön yargı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel nitelikte olan bu araştırmanın evrenini, Ocak-Mart 2021 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin yataklı birimlerinde çalışan hemşireler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul eden 341 (%72) hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu ve GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 72.39±12.37 olarak saptanmıştır. Ölçeğin kesme noktalarına göre puan dağılımına bakıldığında; %56.6’sının ön yargıya eğilimli olduğu, %34’ünün ön yargısız olduğu ve %9.4’ünün ön yargılı olduğu bulunmuştur. Araştırmada hemşirelerin herhangi bir tanıtıcı özelliği ile ölçek toplam puan ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Sonuç ve Öneriler: Bu araştırma, hemşirelerin obez bireylere karşı yüksek oranda önyargı eğiliminde olduğunu ortaya koymuştur. Bu doğrultuda hemşirelerin obez bireylere karşı önyargı eğilimini etkileyen faktörlerin belirlendiği ve hemşirelerin bakım sunarken yaşadıkları olumlu/olumsuz deneyimler ile önyargı eğilimleri arasındaki ilişkinin incelendiği araştırmaların yapılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

hemşire, Obezite, Önyargı

Determınatıon Of Prejudıcıal Levels Of Nurses Agaınst Obes Indıvıduals

Öz

Introduction: Prejudiced approaches of nurses, who are primarily responsible for patient care, to obese individuals prevent them from establishing a relationship of trust and cause the individual to avoid health care and disrupt treatment/care. Aim: was to determine the prejudice levels of nurses against obese individuals. Material and methods: The population of this cross-sectional study consisted of nurses working in inpatient units of a university hospital between January and March 2021. The sample of the study consisted of 341 (72%) nurses who agreed to participate in the study. The data were collected using the Personal Information Form and the GAMS-27 Obesity Prejudice Scale. Descriptive statistics, independent groups t test, ANOVA, and Kruskal Wallis test were used for statistical analysis. Results: The total mean score of the nurses participating in the study from the GAMS-27 was determined as 72.39±12.37. Considering the distribution of scores according to the cut-off points of the scale; It was found that 56.6% were prone to prejudice, 34% were unprejudiced, and 9.4% were prejudiced. In the study, it was determined that there was no statistically significant difference between any descriptive feature of the nurses and the scale total score averages (p>0.05). Conclusion and Suggestions: To conclude, nurses tend to have a high degree of prejudice towards obese individuals. It would be beneficial to conduct research that determines the factors affecting nurses' tendency to prejudice towards obese individuals and examines the relationship between positive/negative experiences of nurses while providing care and prejudice tendencies.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Obesity, Prejudice

Kaynakça

• Altun, S., Ercan, A. (2016). Obezite Önyargısı. Turkiye Klinikleri J Nutr Diet-Special Topics, 2(1), s. 17-22.
• Dunagan, P.B., Kimble, L.P., Gunby, S.S., Andrews, M.M. (2016). Baccalaureate nursing students' attitudes of prejudice: a qualitative inquiry. J Nurs Educ, 55(6), 345-348. https://doi.org/10.3928/01484834-20160516-08
• Emre, N., Öner, M. (2018) Kırsalda yaşayan kadınlarda obezite, yaşam kalitesi ve ruhsal durum ilişkisi. Türk Aile Hek Derg, 22(4), 176-184. doi: 10.15511/tahd.18.00472
• Ercan, A., Akçil Ok, M., Kızıltan, G., Altun, S. (2015). Sağlık bilimleri öğrencileri için obezite önyargı ölçeğinin geliştirilmesi: GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 29-3. doi:10.17362/DBHAD.2015310322
• Ercan, A., Altun, S., Ok, M.A. (2021). The impact of occupational education on obesity prejudice of university students. Progress ın Nutrıtıon, 23(1), 2-8. doi: 10.23751/pn.v23i1.8921
• Işık, M.T., Uğraş, G.A., Usanmaz, Z. (2019). Hemşireler obez hastalara karşı ön yargılı mı? Van Tıp Dergisi, 26(4), 491-497. doi: 10.5505/vtd.2019.82435
• Karaçay Yıkar, S., Var, E., Apay, S.E., Nazik, E. (2019) Hemşirelik öğrencilerinin obez gebelere karşı ön yargı düzeylerinin belirlenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, ,2(1), 1-7.
• Kasar, K.S., Akyol, A. (2019) Hemsirelik ogrencilerinin saglikli yasam bicimi davranislarinin obezite onyargi duzeyine etkisi. Journal of Education and Research in Nursing, 16(2), 79-87. doi:10.5222/HEAD.2019.079.
• Puhl, R.M., Luedicke1, J., Grilo CM. (2014). Obesity bias in training: attitudes, beliefs, and observations among advanced trainees in professional health disciplines. Obesity, 22, 1008–15. https://doi.org/10.1002/oby.20637 T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019).
• Türkiye beslenme ve sağlık araştırması (TBSA). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/TBSA_RAPOR_KITAP_20.08.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2021
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Obezite nedir? https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/obezite-nedir.html Erişim Tarihi:21.02.2021 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. (2019). Obezite tanı ve tedavi kılavuzu. https://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20190506163904-2019tbl_kilavuz5ccdcb9e5d.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2021
• Usta, E., Akyolcu, N. (2014). Cerrahi hemşirelerinin fazla kilolu/obez hasta bakımına ilişkin bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi. F.N. Hem. Dergisi, 22 (1), 1-7.
• WHO. (2016). Obesity and overweight. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight Erişim Tarihi:21.02.2021
• Yavuz, A.Y., Baysal, H. (2020). Prejudice obesity of midwives and nurses in the primary health care. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 195-202. doi:10.46237/amusbfd.674895
• Yılmaz, E., Aksoy, M. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin içselleştirilmiş kilo önyargılarının depresyon ve yeme davranışlarıyla ilişkisinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 5(3), s.220-229. doi:10.31125/hunhemsire.500796
• Yildiz, M., Yalçınöz Baysal, H. (2018). Prejudice against obesity in university students studying in health-related departments. Perspectives in psychiatric care, 55(2), 170-174. doı: 10.1111/ppc.12314