Türkiye ve KKTC'de Çalışan Hemşirelerin Palyatif Bakım Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 241 - 257, 31.08.2024

Çiğdem Müge Haylı , Dilek Demir , Neşe Ataman Bor , Rasiha Güler

https://doi.org/10.25279/sak.1120828

Öz

Giriş: Hemşireler; bakımın fiziksel, işlevsel, sosyal ve manevi boyutlarına hitap eden ve birey ile en fazla zaman geçiren palyatif bakım ekibi üyesi olup palyatif bakım hakkındaki bilgi düzeyinin bireylere sunulan bakımın kalitesini arttırabileceği düşünülmektedir.
Amaç: Bu çalışma, Türkiye ve KKTC’de çalışan hemşirelerin palyatif bakıma ilişkin bilgi düzeylerinin ve bunları etkileyen faktörlerin incelenmesi amacı ile yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, 01 Şubat 2022-20 Mayıs 2022 tarihleri arasında Türkiye ve KKTC’de çalışan 300 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür taranarak hazırlanan sosyodemografik anket formu, (Seven ve Sert, 2015) tarafından geliştirilen palyatif bakım bilgi testi (PBBT) kullanılarak Google Form aracılığı ile çevrimiçi olarak toplandı. Araştırmada veriler SPSS 26.0 programı aracılığıyla analiz edilmiş olup frekans, yüzde dağılımları, ortalama, standart sapma değerleri arasındaki farklar Mann Whitney U ve Kruskall Wallis-H testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Türkiye’de ve KKTC’ de çalışan hemşirelerin çalışmış olduğu bölüme göre PBBT alt boyutlarından “felsefe, ağrı, dispne, psikiyatrik problemler, gastrointestinal problemler” ortalamaları arasında farklılık olmadığı benzer bilgi düzeylerine sahip oldukları belirlenmiştir (p>0.05).
Sonuç ve Öneriler: Türkiye ve KKTC’de görev yapan hemşirelerin palyatif bakım ile ilgili bilgi düzeylerinin birbirine benzer olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin palyatif bakım bilgi düzeylerinin geliştirilmesine ve arttırılmasına yönelik eğitimlerin, uygulamaların, girişimsel araştırmaların yapılması önerilmektedir.
sine yönelik araştırmaları yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Bilgi düzeyleri, Bakım, Palyatif bakım

Comparison of Palliative Care Knowledge Levels of Nurses Working in Turkey and TRNC and Investigation of Affecting Factors

Öz

Introduction: Nurses are palliative care team members who address the physical, functional, social and spiritual dimensions of care and spend the most time with the individual, and it is thought that the level of knowledge about palliative care can increase the quality of care provided to individuals.
Aim: This study aimed to determine the level of knowledge of nurses working in Turkey and TRNC about palliative care and their to examine the factors affecting the impact of the study.
Materials and Methods: This descriptive study was conducted with 300 nurses working in Turkey and TRNC between February 01, 2022 and May 2022. The data were collected online via Google Form using the palliative care knowledge test (PBBT) developed by Seven and Sert (2015) using a sociodemographic questionnaire form prepared by the researchers by reviewing the literature. The data were analyzed using SPSS 26.0 program and Mann Whitney U and Kruskall Wallis-H tests were used for frequency, percentage distributions, mean, standard deviation values.
Results: It was determined that the nurses working in Turkey and TRNC had similar levels of knowledge about the PBBT sub-dimensions "philosophy, pain, dyspnea, psychiatric problems, gastrointestinal problems" according to the department they worked in (p>0.05).
Conclusion and Suggestion: It was found that the knowledge levels of nurses working in Turkey and TRNC about palliative care were similar to each other. It is recommended that trainings, practices and interventional studies should be conducted to improve and increase the palliative care knowledge levels of nurses

Anahtar Kelimeler

Nurse, Palliative care, Knowledge levels, Care

Kaynakça

• Abudari, G., Zahreddine, H., Hazeim, H., Assi, M. A., & Emara, S. (2014). Knowledge of and attitudes towards palliative care among multinational nurses in Saudi Arabia. International journal of palliative nursing, 20(9), 435-441.
• Achora, S., Labrague, L.J. (2019). An integrative review on knowledge and attitudes of nurses toward palliative care: Implications for practice. Journal of Hospice & Palliative Nursing, 21(1), 29-37.
• Alberto da Silva, H., Viana, B., Kelle, G., Girão Lima, A. K., Almeida de Lima, A. L., Lopes Mourão, C.M. (2018). ınterventıon ın pallıatıve care: knowledge and perceptıon of nurses. Journal of Nursing, UFPE/Revista de Enfermagem UFPE, 12(5).
• Arantzamendi, M., Addington-Hall, J., Saracibar, M., Richardson, A. (2012). Spanish nurses’ preparedness to care for hospitalised terminally ill patients and their daily approach to caring. International journal of palliative nursing, 18(12), 597-605.
• Ay, M.A. (2013). Hemşirelerin ölüm, ölümcül hasta ve ötenaziye ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ay F, Gençtürk N. (2013) Ebe öğrencilerin ölüm, terminal dönem ve palyatif bakım ile ilgili görüşleri: odak grup çalışması. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 164-171.
• Badır A., Topçu İ., Türkmen E., Göktepe N., Miral M., Ersoy N., Akın N. (2016). Turkish critical care nurses’ views on endof-life decision making and practices. Nursing In Critical Care, 21(6), 334-342.
• Bai, Q., Zhang, Z., Lu, X., Shi, Y., Liu, X., Chan, H. (2010). Attitudes towards palliative care among patients and health professionals in Henan, China. Progress in Palliative Care, 18(6), 341-345.
• Birol L. (2005). Terminal evredeki hasta bakımı. In: Akdemir N, Birol L. editör. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, 2.baskı. Ankara: Sistem Ofset, 207-211.
• Brosche T.A. A. (2007). Grief team within a healthcare system. Dimens Crit Care Nurs; 26(1):21–28.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chover-Sierra, E., Martínez-Sabater, A., Lapeña-Moñux, Y (2017). Knowledge in palliative care of nursing professionals at a Spanish hospital. Revista latino-americana de enfermagem; 25.
• David, A., Banerjee, S. (2010). Effectiveness of “palliative care information booklet” in enhancing nurses’ knowledge. Indian journal of palliative care, 16(3), 164.
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO, 2015). http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ (Erişim Tarihi: 24.03.2022).
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO, 2022). Definition of palliative care. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ (Erişim Tarihi: 24.02.2022).
• Elçigil A. (2012). Palyatif bakım hemşireliği. Gülhane Tıp Dergisi, 54, 329-334.
• Eues S.K. (2007). End-of-life care; improving quality of life at the end of life. Professional Case Management, 12(6), 339–344.
• Filiz N.Y., Dikmen Y. (2017). Yaşam sonu bakım uygulamalarında hasta savunuculuğu. Journal of Human Rhythm, 3(2), 95-100.
• Harden, K., Price, D., Duffy, E., Galunas, L., Rodgers, C. (2017). Palliative Care: Improving nursing knowledge, attitudes, and behaviors. Clinical journal of oncology nursing, 21(5).
• Ho T.M, Barbero E, Hidalgo C, Camps C. (2010). Spanish nephrology nurses’ views and attitudes towards caring for dying patients. Journal of Renal Care, 36(1), 2-8.
• İnci F., Öz F. (2012). Palyatif bakım ve ölüm kaygısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 178-187.
• Karahisar F. (2006). Ölümcül hasta, hemşire ve hekimlerin ölüm ve ötenaziye ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kehribar, G. (2016). Hemşirelerin Palyatif Bakıma İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi (Hemşirelik Anabilim Dalı), Bozok Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi.
• Kim, B.-H., Kim, H.-S., Yu, S.-J., Choi, S.-E., Jung, Y., Kwon, S.-H. (2012). Evaluation of End-of-Life Nursing Education Consortium-Geriatric Train-the-Trainer Program in Korea. Korean Journal of Adult Nursing, 24(4), 390-397.
• Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative dentistry & Endodontics, 38(1), 52-54.
• Karagöz, Y. (2020). SPSS Amos Meta Uygulamaları İstatistiksel Analizler, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Mc Callum A, Mc Conigley R. (2013). Nurses’ perceptions of caring for dying patients in an open critical care unit: A descriptive exploratory study. International Journal of Palliative Nursing, 19(1), 25-30.
• Mitchell G, Mc Greevy J, Preshaw DH, Agnelli J, Diamond M. (2016). Care home managers’ knowledge of palliative care: A Northern Irish study. International Journal of Palliative Nursing, 22(5), 230-235.
• Nakazawa Y., Miyashita M., Morita T., Umeda M., Oyagi Y., Ogasawara, T. (2009). The palliative care knowledge test: reliability and validity of an instrument to measure palliative care knowledge among health professionals. Palliative Medicine, 00, 1-12.
• Parola, V., Coelho, A., Sandgren, A., Fernandes, O., Apóstolo, J. (2018). Caring in palliative care: A phenomenological study of nurses’ lived experiences. Journal of Hospice & Palliative Nursing, 20(2), 180-186.
• Seven A., Sert H. (2017). Turkish reliability and validity of palliative care knowledge test, International. Journal of Current Research, 9(5), 50737-50741.
• Turgay G. (2010). Sağlık personelinin palyatif bakıma ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uslu F. (2013). Ankara il merkezinde jinekolojik onkoloji ünitelerinde çalışan ebe ve hemşirelerin palyatif bakım uygulamalarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.