A Significant Problem: Use of Medications Unconsciously During Pregnancy

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 271 - 287, 31.08.2024

Yasemin Öztürk

https://doi.org/10.25279/sak.1225980

Öz

Introduction: Various prescription and non-prescription drugs are used unconsciously or unnecessarily during pregnancy is a significant global health problem with individual, social, and economic dimensions. Aims: This study was conducted to evaluate the current use of medications were used by women unconsciously during pregnancy, which is a significant problem. Material and Method: This study was a descriptive cross-sectional study performed in a gynecology and obstetrics clinic of a training research hospital in Ankara between May and September 2019. The sample of this research consisted of 695 women between the ages of 18-45 who were on their first postpartum day. Descriptive statistics were calculated using SPSS 23.0. Results: In this study, among the participants, 48% were aged between 18-26 and the average age was 27.68±5.59, 71.8% had planned pregnancy, and 87.9% received regular antenatal care. 83.3% of women used medication (the average medication was 2.39±1.56), and 13.1% used unconsciously medications (the average medication was 1.93±2.01) were prescribed by the doctor because women did not know their pregnancy or thought that medicines would not harm the baby during pregnancy. These medicines were analgesic, antibiotic, and gastrointestinal system, respectively. Conclusions: In the study, it was determined that when pregnancy was unplanned, the presence of maternal chronic disease and high parity and gravida, the use of medications unconsciously increased during pregnancy (p<0.05). It is thought that this study will raise awareness among healthcare professionals, and health policymakers regarding use of medications unconsciously during pregnancy.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, İlaç, Teratojenik etki, Medication, Pregnancy, Teratogenic effect

Önemli Bir Sorun: Gebelikte Bilinçsizce İlaç Kullanımı

Öz

Giriş: Gebelikte reçeteli ve reçetesiz çeşitli ilaçların, bilinçsizce veya gerekli olmayan durumlarda kullanılması bireysel, toplumsal ve ekonomik boyutları olan önemli bir küresel sağlık sorunudur. Amaç: Bu çalışma, günümüzde önemli bir sorun haline gelmiş olan gebelikte bilinçsizce ilaç kullanımının mevcut durumunu ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışmadır. Araştırma, Mayıs-Eylül 2019 tarihleri arasında Ankara'da bir eğitim araştırma hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum kliniğinde, postpartum 1. gününde olan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 18-45 yaş arasındaki 695 kadınla yüz yüze anket doldurma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İstatistikler SPSS 23.0 programı kullanılarak hesaplanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, katılımcıların %48'i 18-26 yaş aralığında ve yaş ortalaması 27.68±5,59’tür. Kadınların %71.8'inin gebeliğinin planlı olduğu, %87.9'unun düzenli antenatal bakım aldığı, %83.3'ünün gebelikte ilaç kullandığı (ortalama ilaç 2.39±1.56) ve %13.1’inin gebe olduğunu bilmeden doktor tarafından reçete edilen ilacı veya bebeğe zarar vermeyeceğini düşündüğü ilacı (ortalama ilaç 1.93±2.01) gebelikte bilinçsizce kullandığı saptanmıştır. Kadınlar tarafından gebelikte bilinçsizce kullanılan ilk üç ilacın analjezik, antibiyotik ve gastrointestinal sistem ilaçları olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Araştırmada gebeliğin plansız olması, annede kronik hastalık varlığı ve yüksek parite ve gravida sayısının gebelikte bilinçsizce ilaç kullanımını arttırdığı (p<0.05) saptanmıştır. Bu çalışmanın, gebelikte bilinçsizce ilaç kullanımının mevcut durumuna ilişkin sağlık çalışanları ve sağlık politika yapıcıları arasında farkındalığın artmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, İlaç, Teratojenik etki, Medication, Pregnancy, Teratogenic effect

Kaynakça

• Akpınar, E. (2021). Gebelikte ilaç kullanımına genel bir bakış. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 330-339.
• Alptekin, P. Ç., Koruk, F. (2020). Şanlıurfa’da gebe kadınların ilaç kullanım alışkanlıkları ve etkileyen faktörler. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(1), 28-32. https://doi.org/10.35440/hutfd.636080
• Atmadani, R. N., Nkoka, O., Yunita, S. L., Chen, Y. (2020). Self-medication and knowledge among pregnant women attending primary healthcare services in Malang, Indonesia: A cross-sectional study. BMC Pregnancy and Childbirth, 20(42), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12884-020-2736-2
• Aydın, E., Armağan, N., Ateş, N. A. (2019). Gebelikte ilaç teratojenitesinin önlenmesinde ebenin sorumlulukları. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(3), 55-65.
• Bal, Z., Kantar, C. E., Uçar, T. (2021). Lohusalarda yalnızlık hissinin sosyal destek, emzirme ve maternal bağlanma ile ilişkisi. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 3(1), 21-28. https://doi.org/10.48071/ sbuhemsirelik.833156
• Berard, A., Abbas-Chorfa, F., Kassai, B., Vial, T., Nguyen, K. A., Sheehy, O., Schott, A. (2019). The French pregnancy cohort: Medication use during pregnancy in the French population. PLoS ONE, 14(7), e0219095. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0219095
• Büyükkayhan, D., Kurtoğlu, S. (2006). Gebelikte ve laktasyon döneminde ilaç kullanımı. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci, 2(5), 23-35.
• Calsteren, K. V., Gersak, K., Sundseth, H., Klingmann, I., Dewulf, L., Assche, A. V., Mahmood, T. (2016). Position statement from the European Board and College of Obstetrics & Gynaecology (EBCOG): The use of medicines during pregnancy: Call for action. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, (201), 189-191. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2016.04.004
• Costa, D. B., Coelho, H. L. L., Dos Santos, D. B. (2017). Use of medicines before and during pregnancy: Prevalence and associated factors. Cad Saude Publica, 33(2), e00126215. https://doi.org/10.1590/0102-311X00126215
• Çekiç, E. G., Başaran, N. F., Kasap, B. H., Duran, M., Akın, M. N., Öner, G., … Turhan, N. (2017). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Konsültasyon Hizmetine Başvuran Olguların Değerlendirilmesi. Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 14(1), 13-17.
• Çobanoğlu, A. (2020). Gebelerin ilaç kullanım durumu ve güvenli ilaç kullanımı bilgilerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(4), 463-469. https://doi.org/10.17049/ataunihem.499684
• Dathe, K., Schaefer, C. (2019). The use of medication in pregnancy. Deutsches Ärzteblatt International, 116(46), 783-790. https://doi.org/10.3238/arztebl.2019.0783
• Dede, H. Ö., Uzel, M., Melek, İ., Okuyucu, E. (2014). Gebelikte izlenen primer baş ağrıları ve bu nedenle reçete dışı ilaç kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 5(18), 26-33. https://doi.org/10.17944/mkutfd.67514
• Demir, R., Taşpınar, A. (2019). Gebelikte akılcı ilaç kullanımı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 28(3), 193-200. https://doi.org/10.17827/aktd.426788
• Federal Register: 45 Fed. Reg. 1 (Jan. 2, 1980). 21.02.2021 tarihinde https://www.fda.gov/media/75860/download adresinden erişildi.
• Geresu, G. D., Sondesa, D. T., Yadesa, T. M., Mtewa, A. G., Abebe, B. A. (2020). Drug use evaluation in pregnant women attending antenatal care in Shashemene Referral Hospital, Oromia Regional State, Ethiopia. SAGE Open Medicine, (8), 1-7. https://doi.org/10.1177/2050312120959178
• Göker, A., Duman, M. K., Gürpınar, T., Muci, E., Yıldırım, Y., Erköseoğlu, İ., … Koyuncu, F. M. (2012). Gebelikte ilaç kullanımı nedeni ile başvuran hastaların değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst, (22), 90-94.
• Haas, D. M., Marsh, D. J., Dang, D. T., Parker, C. B., Wing, D. A., Simhan, H. N., … Reddy, U. M. (2018). Prescription and other medication use in pregnancy. Obstet Gynecol, 131(5), 789-798. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000002579
• IBM. 28.11.2023 tarihinde https://www.ibm.com/support/pages/downloading-ibm-spss-statistics-23 adresinden erişildi.
• Kaplan, Y. C., Can, H., Demir, Ö., Karadaş, B., Yılmaz, İ., Temiz, T. K. (2014). İlaçların gebelikte kullanımlarına dair risk iletişiminde yeni dönem: FDA gebelik risk kategorileri değişiyor. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 18(4), 195-198. https://doi.org/10.15511/tahd.14.04195
• Lupattelli, A., Spigset, O., Twigg, M. J., Zagorodnikova, K., Mårdby, A. C., Moretti, M. E., … Nordeng, H. (2014). Medication use in pregnancy: A cross-sectional, multinational web-based study. BMJ Open, (4), e004365. https://doi.org/10.1136/ bmjopen-2013-004365
• Lutz, B. H., Miranda, V. I. A., Silveira, M. P. T., Dal Pizzol, T. S., Mengue, S. S., Da Silveira, M. F., … Bertoldi, A. D. (2020). Medication use among pregnant women from the 2015 Pelotas (Brazil) birth cohort study. International Journal of Environmental Research Public Health, 17(3), 989. https://doi.org/10.3390/ijerph17030989
• Miral, M., Beji, N. K. (2017). Gebelikte ilaç kullanımı ve danışmanlık. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2), 142-148. https://doi.org/10.17681/hsp-dergisi.316897
• Mitchell, A. A., Gilboa, S. M., Werler, M. M., Kelley, K. E., Louik, C., Hernández-Díaz, S. National Birth Defects Prevention Study. (2011). Medication use during pregnancy, with particular focus on prescription drugs: 1976-2008. Am J Obstet Gynecol, 205(1), 51.e1–51.e8. https://doi.org/ 10.1016/j.ajog.2011.02.029
• Navaro, M., Vezzosi, L., Santagati, G., Angelillo, I. F., Collaborative Working Group. (2018). Knowledge, attitudes, and practice regarding medication use in pregnant women in Southern Italy. PLoS ONE, 13(6), e0198618. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0198618
• Olukman, M., Parlar, A., Orhan, C. E., Erol, A. (2006). Gebelerde ilaç kullanımı: Son bir yıllık deneyim. Uzmanlık Sonrası Eğitim ve Güncel Gelişmeler Dergisi, 3(4), 255-261.
• Onat, E. (2021). Fırat Üniversitesi Hastanesi akılcı ilaç polikliniğine başvuran gebelerde ilaç kullanımı. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 291-297. https://doi.org/10.52976/vansaglik.917292
• Ömeroğlu, İ., Demir, Ö., Gölbaşı, H., Uçar, E., Sever, B., Özer, M., … Ekin, A. (2022). Gebelikte ilaç maruziyetinin prenatal ve postnatal sonuçları. Forbes J Med, 3(1), 75-82. https://doi.org/10.4274/forbes.galenos.2022.93723
• Özbudak, H., Ünal, A. Z., Sabuncuoğlu, S. (2016). Gebelikte non-steroidal antiinflamatuvar ilaçların kullanımının değerlendirilmesi. Marmara Pharmaceutical Journal, (20), 64-71. https://doi.org/10.12991/mpj.20162059818
• Özel, Ş., Yorgancı, A., Ercan, N., Cengaver, N., Üstün, Y. E. (2018). Analysis of drug use during pregnancy in a Tertiary Women Health Hospital. Ahi Evran Medical Journal, 2(3), 74-76.
• Öztürk, Z. (2014). İlaç kullanan gebeye yaklaşım: Teratojenite riski ve danışmanlık hizmeti. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(5), 201-205. Öztürk, Z. (2018). Gebelikte ilaç kullanımı ve risk değerlendirmesi: Beni kategorize etme. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 49(1), 109-112.
• Palmsten, K., Hernández-Díaz, S., Chambers, C. D., Mogun, H., Lai, S., Gilmer, T. P.,… Huybrechts, K. F. (2015). The most commonly dispensed prescription medications among pregnant women enrolled in the U.S. Medicaid Program. Obstetrics & Gynecology, 126(3), 465-473. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000000982
• Pariente, G., Leibson, T., Caris, A., Adams-Webber, T., Ito, S., Koren, G. (2016). Pregnancy-associated changes in pharmacokinetics: A systematic review. PLoS Medicine, 13(11), e1002160. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002160
• Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V. (2005). Biyoistatistik. Örnekleme içinde (s. 265). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Şahin, M., Yurdakul, M. (2012). Gebelik öncesi danışmanlık. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(1), 80-85.
• Trønnes, J. N., Lupattelli, A., Nordeng, H. (2017). Safety profile of medication used during pregnancy: Results of a multinational European study. Pharmacoepidemiology and Drug Safety, (26), 802–811. https://doi.org/10.1002/pds.4213
• Twigg, M. J., Lupattelli, A., Nordeng, H. (2016). Women’s beliefs about medication use during their pregnancy: A UK perspective. Int J Clin Pharm, (38), 968-976. https://doi.org/10.1007/s11096-016-0322-5
• Ulusoy, K. G. (2020). Bir üniversite hastanesine gebelikte ilaç kullanımı için başvuran gebelerin değerlendirilmesi: Bir olgu serisi. Sakarya Tıp Dergisi, 10(3), 459-466. https://doi.org/10.31832/smj.762086
• Yakuwa, N., Nakajima, K., Koinuma, S., Goto, M., Suzuki, T., Ito, N., … Murashima, A. (2018). Perception of pregnant Japanese women regarding the teratogenic risk of medication exposure during pregnancy and the effect of counseling through the Japan drug information institute in pregnancy. Reproductive Toxicology, (79), 66-71. https://doi.org/10.1016/j.reprotox.2018.05.009
• Wyszynski, D. F., Shields, K. E. (2016). Frequency and type of medications and vaccines used during pregnancy. Obstetric Medicine, 9(1), 21-27. https://doi.org/10.1177/1753495X15604099