ORTAÇAĞ İSLAM DÜNYASINDAKİ DİNÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNE ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM: İBNÜ’L-ARABÎ ÖRNEĞİ

Yıl 2011, Cilt: 21 Sayı: 21, 22 - 32, 10.10.2013

Ramazan Biçer

Öz

Endülüs’te yetişen çok yönlü ve önemli bir bilgin olan Ebu Bekir İbnü’l-Arabî,
Endülüs ve Kuzey Afrika medreselerinde eğitim ve öğretim görmüştür. O, aynı
zamanda Bağdat’a kadar uzanacak şekilde Doğu İslam dünyasına on yılı aşan bir
yolculuk yapmıştır. Bu yolculuğunda başta Gazzalî olmak üzere önemli bilim
insanlarıyla görüşmüş, medrese hocalarıyla tanışmış, onlarla fikir alışverişinde ve
tartışmalarda bulunmuş, okulların eğitim ve öğretim sistemiyle ilgili bilgiler
edinmiştir. Ülkesi ile Doğu İslam dünyasındaki eğitim metotlarını karşılaştırmış ve
konuyla ilgili özel bir risale de kaleme almıştır.
Yazara göre Doğu ülkelerindeki eğitim metodu, Batıdakinden daha başarılıdır. Bu
bağlamda kendisi Doğu-Batı eğitim metotlarından oluşan farklı bir eğitim sistemi
önermiştir.

Anahtar Kelimeler

İbnü’l-Arabî, Eğitim-öğretim, Medrese, Endülüs, Kuzey Afrika, Doğu İslam Dünyası

CRITICAL APPROACH TO RELIGIEUS EDUCATION AND TRAINING SYSTEM OF THE MIDDLE AGES MUSLIMS: THE SAMPLE OF ABU BAKR IBN ALARABI

Öz

Abu Bakr Ibn al-Arabi (d. 543/1148) who was born in Isbiliyye-Andalusia, is very important scholar at various fields on Islamic sciences. Ibn Arabi educated in the Andalusia and North Africa. But he had taken a journey which had taken 10 years to reach to Baghdad. Ibn Arabi visited many madrasas and met many scholars and teachers like Gazzali (d. 505/1111). He had an exchange of ideas and discusses on the education systems in the Islamic world. Ibn Arabi made comparison between East and West education methods and he did write a book on this topic. According to Ibn Arabi, the education system of East Islamic world is more successful than West Islamic world like Andalusia and North Africa. He has created an educational system composed between East and West. 

Anahtar Kelimeler

Ibn al-Arabi, Education and Training, Madrasas, Andulusia, North Africa, East Islamic World

Kaynakça

• Abdülkerim Özaydın, “Abdullah b. Yasîn”, DİA, I, 142.
• Abdülmecîd en-Neccâr, el-Mehdî b. Tûmert, Beyrut 1403/1983.
• Abdülvahid Merrâküşî, Ebû Muhammed Muhyiddin Abdülvâhid, el-Mu‘cib fî telhîsi ahbâri’l-MaŞrib (nşr. Muhammed Saîd el-Uryânî), I-III, Kahire 1270, 1383.
• Abdüsselâm et-Tûd, Benû Abbâd bi-İşbiliyye, MaŞrib 1946.
• Ahmed Emîn, Zuhrü’l-İslâm, I-IV, Kahire 1959.
• Ebû’l-Azm, S. M. (1983). “es-Sırau‘-Mezhebî beyne’l-Murâbıtîn ve’l-Muvahhidîn fi’l-MaŞribi’l-İslâmî”, Nedvetü’t-târîhi’l-İslâmî, Kahire.
• Gögüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarda Türkçe Yazın ve Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• İbn Haldûn, V. (t.y.). Mukaddime (nşr. Ali Abdülvahid Vâfî), I-III, Kahire.
• İbn İzârî, Ebû Abdullah Muhammed el-Merrâkûşî, el-Beyânü’l-muŞrib fî ahbâri’l- Endelüs ve’l-MaŞrib (nşr. Colin-Georges-Seraphin), Beyrut 1967.
• İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir (1986). Kânûnü’t-Te’vîl, nşr. M. Süleymani. Beyrut.
• İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir (1992). el-‘Avâsım mine’l-Kavâsım nşr. Ammâr Tâlibî. Dûha.
• İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir (t.y.). Sirâcü’l-mürîdîn, Kahire: Dârü’l Kütüb el-Mısrıyye, nr. 20348 .
• İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir (t.y.1). Ahkâmü’l-Kur’ân. Nşr. M.A Ata. Beyrut.
• Kisânî, Muhammed Muntasır, el-Gazzâlî ve’l-MaŞrib, Dımaşk 1961.
• Mahmud, Hasan Ahmed (t.y). Kıyâmu Devleti’l-Murâbitîn, Kahire.
• Makkarî, Ahmed Muhammed et-Tilimsânî, Nefhu’t-tîb fî Şusni’l-Endelüsi’r-ratîb (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1968, I-IIX.
• Muhammed Süveysî, “Ebû İmrân el-Fâsî”, DİA¸ X, 168, 169.
• Ocak, Ahmet (2002). Nizamiye Medreseleri ve Büyük Selçuklularda Eğitim. Türkler (ed. H.C. Güzel.K. Çiçek.S. Uslu). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Tûd, Abdüsselâm (1946). Benû Abbâd bi-İşbiliyye, Mağrib.
• Usta, M-Biçer, R. (2000), “Ebu Bekir İbnü’l-Arabi’nin Kelam ve Eğitim Görüşleri”, DEAD, sy. 7 (İstanbul 2000), s. 384-402.