Investigation of the Oral Health Knowledge and the Practice of the Elementary School Students and Their Mothers

Yıl 2015, Sayı: 30, 34 - 48, 10.06.2015

Arzu Özyürek Meltem Cinar Nadire Yavuz Mukadder Bektaş Asya Çetin

Öz

Dental caries and periodontal diseases are the important health problem in many countries. Therefore, the protection of the oral and dental health is an issue that should be addressed as a priority since the childhood. Like many other habits, the model of the mother and the father have important roles for taking the precautions related to the protection of oral and dental health from early ages. For this reason, we aimed to examine the oral and dental health knowledge and the practice of elementary school students and their mothers. In this study, 100 students attending primary school in Grade 2 and 3 and their mothers (n=92) were our experimental group. The questionnaire developed by the researchers was used to collect the data. The questionnaire was composed questions related to the oral and dental health and questions related to the practices for oral and dental care. The questionnaire was applied to students in the class and to their mothers in a meeting room in small groups. Data was entered into the computer and the percentage and frequency distributions were used to analyze the data. Conclusively, it has been determined that the knowledge of elementary school students and their mothers was not sufficient with respect to oral and dental health. It has been found relations between knowledge and practices of mothers and children about the oral and the dental health. According to the findings and literature, it has been discussed that education about the oral and the dental health should be given to parents and children from the earliest years possible.

Anahtar Kelimeler

Dental caries and periodontal diseases are the important health problem in many countries. Therefore, the protection of the oral and dental health is an issue that should be addressed as a priority since the childhood. Like many other habits, the model o

İlkokul Öğrencileri ve Annelerinin Ağız ve Diş Sağlığı Konusundaki Bilgi ve Uygulamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Diş çürükleri ve periodontal hastalıklar, Dünya’nın birçok ülkesinde önemli halk sağlığı problemlerindendir. Bu nedenle, ağız ve diş sağlığının korunması, çocukluk döneminden itibaren öncelikli olarak üzerinde durulması gereken bir konudur.  Diğer birçok alışkanlık gibi, ağız-diş sağlığının korunması ile ilgili tedbirlerin erken yaşlardan itibaren kazanılmasında da anne babanın model olmasının önemli bir yeri vardır. Bu nedenle bu çalışmada, ilkokul öğrencileri ile annelerinin ağız ve diş sağlığı konusundaki bilgi ve uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, iki farklı ilkokulda 2. ve 3.sınıfa devam eden 100 öğrenci ile bu öğrencilerin anneleri (n=92) çalışma grubunu oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Anket formunda ağız ve diş sağlığı konusundaki bilgilerin ve ağız-diş bakımı konusundaki uygulamaların sorgulandığı sorular yer almıştır. Anket öğrencilere sınıf ortamında, annelere ise toplantı odasında küçük gruplar halinde uygulanmıştır. Veriler bilgisayar ortamına girilmiş ve verilerin analizinde yüzde ve frekans dağılımından yararlanılmıştır. Sonuç olarak; ilkokul öğrencileri ve annelerinin ağız diş sağlığı konusundaki bilgilerinin yeterli olmadığı belirlenmiştir. Anne ve çocukların ağız diş sağlığı konusunda bildikleri ile uygulamalarının birbirine yakın olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular ve literatür bilgileri ışığında anne babalara, özellikle çocuklara mümkün olan en erken yıldan itibaren ağız ve diş sağlığı eğitimi verilmesinin önemi tartışılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Ağız ve diş sağlığı, ilkokul dönemi, okul sağlığı, toplum sağlığı.

Kaynakça

• Akıncı., Z. (2008). Karma dişlenme dönemindeki öğrencilerin ağız-diş sağlığı durumunun ve bu konudaki eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi (Çankaya İlçesi-üç ilköğretim okulu örneği-Ankara). Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Altun, C., Güven, G., Başak, F. ve Akbulut, E. (2005). Altı- on bir yaş grubu çocuklarını ağız-diş sağlığı yönünden değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 47, 114-118.
• Astrom., N. A. & Jakobse, R. (1996). The effect of parental dental health behavior on that of their adolescent offsprıng. Acta Odontologica Scandinavica, 54, 235-241.
• Ay Y., Z., Eroğlu, E., Türkaslan, S., Bozkurt, F. ve Yılmaz, H. (2005). Aile ve öğretmenlere verilen oral hijyen eğitiminin mental engelli çocukların ağız sağlığı durumu üzerindeki etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12 (3), 17-22.
• Aydın, A. (2007). Üç- beş yaş grubu çocuklarda erken çocukluk çağı diş çürükleri ve beslenme ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ayrancı, Ü. (2005). Bir grup ilkokul öğrencisinde diş çürüğü saptama araştırması. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14 (3), 50-54.
• Bilgili, Ş. (2009). Kliniğimize başvuran çocuklar ile ebeveynlerinin diş sağlığının değerlendirilmesi ve sosyodemografiik faktörlerle ilişkisinin araştırılması. Yayınlanmamış uzmanlık Tezi. İstanbul: T.C. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
• Boran, Z. (2009). 11-12 Yaş çocuklarında ağız ve diş sağlığı eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış bitirme tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi.
• Çalışkan, D., Işık, A., Yaşar, F., Yıldırım, N., & Elhan, A. (1999). Park sağlık ocağı bölgesindeki bir ilkokulda diş çürükleri ve etkili faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 52(02).
• Çubukçu Elbek, Ç. (2003). Neden koruyucu diş hekimliği? Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 2003; http://www.thb.hacettepe.edu.tr/arsiv/2003/sayi_1/baslik1.pdf adresinden 30.10.2015 tarihhinde erişilmiştir.
• Doğan, B. G. (2014). Okul çağı çocuklarında ağız diş sağlığı düzeyinin değerlendirilmesinde kullanılan ölçütler ve Türkiye’deki durum, Halk Sağlığı Günleri: III.Okul Sağlığı Sempozyumu (Okul Sağlığında Ağız ve Diş Sağlığı), Konuşma Metinleri ve Bildiri Özetleri Kitabı, ss. 2-7. Ankara (08-09 Eylül 2014).
• Eronat, N. ve Koparal, E. (1997). Dental caries prevalence, diatary habits, tooth-brushing, and mother's education in 500 urban Turkish children. Journal of Marmara University Dental Faculty, 2: 599-604.
• Gökalp, S., Doğan Güçiz, B., Tekçiçek, M., Berberoğlu, A. ve Ünlüer G.(2007). Beş, on iki ve on beş yaş çocukların ağız diş sağlığı profili, Türkiye–2004. Hacettepe Diş hekimliği Fakültesi Dergisi, 31 (4), 3-10.
• Ishıkawa, T., Kuwahara, S. & Nagasaka, N. (1997). Effects of training in mamagement of child behavior for dental hygenie students. Journal of Dentistry for Children, 65: 435-436.
• Kaya, M., Büyükşerbetçi, M., Meriç, M. B., Çelebi, A. E., Boybeyi, Ö., Işık, A. ve Güler, Ç. (2006). Ankara'da bir lisenin 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi. Sted, 15(10), 179-83.
• Keyman, F. (2004). Sivil toplum kuruluşları ve Türkiye. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sivil Toplum Kuruluşları Araştırma Birimi, Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları, No:4
• Kıngır, S. (2014). Öğretmen eğitimi ve öğretmenin okul ağız diş sağlığındaki rolü, Halk Sağlığı Günleri: III.Okul Sağlığı Sempozyumu (Okul Sağlığında Ağız ve Diş Sağlığı), Konuşma Metinleri ve Bildiri Özetleri Kitabı, ss. 72-78. Ankara (08-09 Eylül 2014).
• Kowash, M. B., Pinfield, A., Smith, J. & Curzon, M. E. (2000). Effectiveness on oral health of a long-term health education programme for mothers with young children. British Dental Journal, 188: 201-205.
• Namal, N., Vehid, E. H., Vehid, S., Can, G., ve Hekimi, S. D. (2009). Altı-on iki yaş grubu çocukların diş sağlığını etkileyen anneye ait faktörlerin araştırılması. Çocuk Dergisi, 9(3), 123-126.
• Öztunç, H., Haytaç, M. C., Özmeriç., N. ve Uzel, B. (2000). Adana İlinde 6-11 yaş Grubu Çocukların Ağız ve Diş Sağlığı Durumlarının Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 17 (2): 1-6.
• Öztunç, H., Haytaç, M. C., Özmeriç, N. ve Uzel, İ. (2000). Adana ilinde 6-11 yaş grubu çocukların ağız-diş sağlığı durumlarının değerlendirilmesi. Acta Odontologica Turcica, 17(2), 1.
• Sarvan, S. ve Efe, E. (2008). Okulöncesi yaĢ grubu çocuklara verilen ağız- diĢ sağlığı konusunda anlatsal ve görsel eğitimin bilgi düzeyine etkisi. Çocuk Dergisi, 8 (1), 25-29.
• Saydam G., Oktay I. ve Müller I. (1990). Türkiye’de ağız ve diş sağlığı durum analizi. Tür Ağız-Sağ-001 (WHO). Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü Tarafından Desteklenen Ulusal Ağız Diş Sağlığı Yönlendirici Araştırmasının Sonuç Raporu. http://kutuphane.fisek.org.tr/kitap.php?book_id=685 adresinden 30.10.2015 tarhinde erişilmiştir.
• Şanlıer, N. ve Özgen, L. (2005). Öğrencilere farklı yöntemlerle verilen eğitimin ağız-diş sağlığı ve beslenme bilgisi üzerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 351-365.
• Tekir, Ö. ve Çalışkan, T. (2007). Okul öncesi dönemdeki iki farklı grup için ağız diş sağlığı uygulamalarında ebeveyn tutumunun karşılaştırılması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2 (4), 111- 122.
• Tulunoğlu, Ö., Bodur, H. ve Akal, N. (1999). Aile eğitim düzeyinin okul öncesi çocuklardaki ağız diş sağlığı uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Acta Odontologica Turcica, 16(2), 27.
• Tulunoğlu, Ö., Bodur, H., Ulusu, T., Ciğer, R. ve Odabaş, M. (2003). Okulöncesi (3-6 yaş) ve okul çağındaki (7-8 yaş) çocuklarda diş yüzeylerindeki çürük dağılımının ve prevalansının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 20 (3), 11-16.
• Verrips, G. H., Kalsbeek, H. & Eijkman, M. A. (1993). Etnicity and maternal education as risk indicators for dental caries, and the role of dental behavior. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 21: 209-214.
• Weinstein, P., Harrison, R. & Benton, T. (2006). Motivating mothers to prevent caries confirming the beneficial effect ofcunselling. The Journal of the American Dental Association, 137: 789.
• WHO Health 21. (2000). The health for policy frame work for the WHO European Regionuropean Health for all series, No:6.