Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacı ve Psikolojik Belirtilerin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 32, 97 - 121, 30.12.2016

Burcu Karaşar Selahiddin Öğülmüş

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacı ve psikolojik belirtilerin araştırılmasıdır. Araştırma, amacına uygun olarak 2015-2016 Güz  döneminde Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde  öğrenim gören 200 öğrenci üzerinde (157 kız; 43 erkek) gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Bilgi Toplama Formu, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği ve SCL-90 Psikolojik Belirtiler Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizleri için SPSS/WINDOWS 20 programı kullanılmıştır. Araştırmada gruplar arası farklılıkları belirlemek için “t testi” ve “varyans analizi”, sosyal onay ihtiyacı ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkileri belirlemek için "korelasyon” kullanılmıştır. Araştırma bulguları, üniversite öğrencileri için sosyal onay ihtiyacının alt boyutlarından olumlu izlenim bırakma; psikolojik belirtilerin alt boyutlarından kişilerarası duyarlılık ve somatizasyon üzerinde cinsiyetler açısından farklılık olduğunu ortaya koymuştur. Sosyal onay ihtiyacının alt boyutlarından sosyal geri çekilme üzerinde doğum yeri açısından farklılık olduğu bulunmuştur. Sosyal onay ihtiyacı ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkilere yönelik korelasyon analizinde düşük ve orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, sosyal onay ihtiyacı ve psikolojik belirtilerle ilgili olarak başka araştırma ve uygulamalara da ışık tutacak şekilde tartışılmıştır.

 

 

Anahtar Kelimeler

sosyal onay ihtiyacı, psikolojik belirtiler, üniversite öğrencileri.

Examining The Need For Social Approval and Psychological Semptoms in University Students In Terms Of Different Variables

Öz

The purpose of the current study is to relationships between university students’ need for social approval (sensitivity to others’ judgments, leaving a good impression, social withdrawal) and psychological symptoms (Somatization, obsessive compulsive disorder, interpersonal sensitivity, depression, anxiety, hostility, phobic anxiety, paranoid symptoms, psychotism) in relation to gender, mother’s education level, father’s education level, birth order and place of birth. In line with its purpose, the study was conducted on 200 students (157 girls; 43 boys) attending the Education Faculty of Amasya University in 2015-2016 academic year. In the current study, Information Collection Form, The Need for Social Approval Scale and SCL-90 Psychological Symptoms Scale were used to collect data. In order to determine between-groups differences, “t-test” and “variance analysis”; to determine the relationships between the need for social approval and psychological symptoms “correlation” analysis were used. The findings of the study revealed that the gender variable significantly affects leaving positive impressions, one of the sub-dimensions of the need for social approval and interpersonal sensitivity and somatization, two of the sub-dimensions of psychological symptoms. It was also found that the place of birth significantly affects social withdrawal, one of the sub-dimensions of the need for social approval. The correlation analysis conducted to analyze the relationships between the need for social approval and psychological symptoms revealed a significant positive low and moderate relationships. The findings of the current study are discussed in such a manner as to shed light for other research and applications related to the need for social approval and psychological symptoms. 

Anahtar Kelimeler

Need for social approval, psychological semptoms, demographic variables.

Kaynakça

• Ayan, A. ve Ünsar, S. (2015). Olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeylerinin belirlenmesi: bir devlet üniversitesi öğrencileri üzerine araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(5).
• Birel, S. (2012). Lise öğrencilerinin bazı değişkenlere göre rekabetçi tutum, psikolojik belirtiler ve problem çözme beceri düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Samsun.
• Boor, M. (1972). Family structure variables and need approval: Some additional data. Psychological Reports. 30, 204-206.
• Boysan, M. (2012). Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemalar, başa çıkma stilleri ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilere yönelik bir model sınaması. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Chiba,T., Iketani, S., Han, K.. ve Ono, A. (2009). A comprehensive model of anxiety in gift giving. International Review Of Business Research Papers, 5(4), 322-334.
• Ciğerci, C. Z. (2006). Üstün yetenekli olan ve olmayan ergenlerde benlik saygısı, başkalarının algılaması ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
• Çolakoğlu, E. T. (2012). Genç yetişkinlerde kendilik algısı, erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveynlik stilleri ve kişilerarası ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Dağ, İ. (1991). Belirti tarama listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2: 5-12.
• Dilmaç, B., Hamarta, E., Yiğit, R., Yıldız, M. ve Büyükyıldırım, İ. (2011). The relationship between secondary school students’ dysfunctional attitudes and their human values. European Journal Of Educational Studies, 3(2), 353-363.
• Doğan, H. (2010). Evli bireylerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleriyle evliliklerinde çatışma yaşama durumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Düzgün, Ş. (1995). Lise öğrencilerinin psikolojik belirtileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Ekşi, F. (2012). Kişilerarası ilişkiler: psikolojik danışmanlık ve halkla ilişkiler öğrencilerinin karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 2, 79-94.
• Erözkan, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5(2), 85-98.
• Erözkan, A. (2005). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14, 130-155.
• Erözkan, A. (2011). Sosyal kaygının kaygı duyarlığı, benlik saygısı ve kişilerarası duyarlık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 338-347.
• Erginöz, E. (2008). Halk sağlığı ve mental hastalıklar. İ.Ü. cerrahpaşa tıp fakültesi sürekli tıp eğitimi etkinlikleri. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi No:62, Mart 2008. 31-40
• Freedman, J. L., Sears, D. O. ve Carlsmith, J. M. (2003). Sosyal psikoloji (A. Dönmez, Çev.). (4. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gary, M. (1967). Ordinal position and approval motivation. Journal Of Consulting Psychology. 31(3). 319-320.
• Göller, L. (2010). Ergenlerin akılcı olmayan inançları ile depresyon-umutsuzluk düzeyleri ve algıladıkları akademik başarılar arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Hamarta, E. ve Demirbaş, E. (2009). Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 239-247.
• Hebert, J. R., Ma, Y., Clemow, L., Ockene, I. S., Saperia, G., Stanek, E.J., Merriam, P. A. & Ockene, J. K. (1997). Gender differences ın social desirability and social approval bias in dietary self-report. American Journal Of Epidemiology, 15, 146, 1046-1055.
• Huta, V. & Hawley, L. (2010). Psychological strengths and vulnerabilities: are they two ends of the same continuum or do they have independent relationships with well-being and ill-being? Journal of Happiness Studies, 71-93.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde İnsan ve İnsanlar. Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karaşar, B. (2014). Sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kılıç, M. (1991). Belirti tarama litesi (SCL.90-R) nin geçerlilik ve güvenirliği. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 1(2), 45-52.
• Leite, W. L. & Beretvas, S. N. (2005). Validation of scores on the marlowe-crowne social desirability scale and the balanced ınventory of desirable responding. Educational And Psychological Measurement. 65, 140-154.
• Leman, K. (2009). The birth order book: Why you are the way you are. Grand Rapids, MI. United States of America: Revell A Division Of Baker Publishing Group.
• Malak, B. ve Üstün, B. (2011). Hemşirelerin sosyotropi- otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 1–16.
• Masterson, M. L. (1971). Family structure variables and need approval. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 36(1), 12-13.
• Moran, G. (1967). Ordinal position and approval motivation. Journal Of Consulting Psychology, 31(3), 319-320.
• Nowicki, S. (1971). Ordinal position, approval motivation, and interpersonal attraction. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 36(2), 265-267.
• Öktem, Ş., Turgut, H. ve Tokmak, İ. (2013). Sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin çalışanların motivasyonuna etkisi: Ankara’da bulunan konaklama işletmelerinde yapılan bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 79-92.
• Önem, Ç. (2010). Üniversite öğrencilerinin öfke ve öfkeyi ifade etme biçimlerinin akılcı olmayan inançlar ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Sağlık Bakanlığı. (2011). Ulusal ruh sağlığı eylem planı (2011-2023). Ankara.
• Soygüt, G., Karaosmanoğlu, A. ve Çakır, Z. (2009). Erken dönem uyumsuz şemaların değerlendirilmesi: Young Şema Ölçeği Kısa Form-3' ün psikometrik özelliklerine ilişkin bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 75-84.
• Şenormancı, Ö., Konkan, R., Güçlü, O., Şenormancı, G. ve Sungur, M. Z. (2013). Ruminatif yanıt biçimi ve fonksiyonel olmayan tutumların majör depresyonla ilişkisi. Düşünen Adam: The Journal Of Psychiatry And Neurological Sciences, 26, 239-247.
• Tanhan, F. ve Mukba, G. (2014). Spann-Fischer ilişki bağımlılığı ölçeğinin Türkçe’ye uyarlama çalışmasına ilişkin psikometrik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 179-189.
• Tokmak, İ., Turgut, H. ve Öktem, Ş. (2013). Turizm ve otelcilik öğrencilerinin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin iletişim becerilerine etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 83 - 95.
• Twenge, J. M., Im, C. (2007). Changes in the need for social approval, 1958-2001. Journal Of Research Inpersonality, 41, 171-189.
• Twenge, J. M.& Campbell, S. M. (2008). Generational differences in psychological traits and their ımpact on the workplace. Journal Of Managerial Psychology, 23(8), 862-877.
• Yaka, A. İ. (2011). Bağlanma, erken döneme yönelik şemalar, öz-yönetim ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Yılmaz, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinde sosyal karşılaştırma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Sakarya.
• Yurtal, F. D. (1999). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yavuzer, H. (2011). Çocuğu Anlamak ve Tanımak. İstanbul: Remzi Kitabevi.