İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Gözünden Üstün Yetenekli/Zekâlı Öğrenciler

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 2, 30 - 54, 31.12.2019

Cahit Aytekin Rabia Sarıca Tuğba Aytekin

Öz

Bu araştırmada,
ilköğretim matematik öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilerin
belirlenmesine yönelik algılarının incelenmesi amaçlanmıştır.  Öğretmen adaylarının algılarının ortaya
çıkarılması ile ileride öğretmen olduklarında aday gösterme aşamasında ne tür
özellikleri ölçüt olarak alabilecekleri belirlenmiştir. İsabetli karar vererek
aday gösterme oranının yükselmesi için, öğretmenlerin üstün yetenekli
öğrencilere ilişkin doğru algılara sahip olmaları önemlidir. Ülkemizin geleceği
açısından son derece önemli olan üstün yetenekli-zekâlı öğrencilerin
belirlenmesi ve yetiştirilmesi aşamalarında görev yapan öğretmenlerin bu konuda
iyi bir eğitime ve açık, detaylı bir dikkate sahip olmaları gerekmektedir. Bu
gerçekten hareketle, üstün yetenekli-zekâlı öğrencilerin tanılanması,
yetiştirilmesi ve topluma kazandırılması ile ilgili dersler bölüm farkı
gözetmeksizin tüm eğitim fakültelerinde yer almalıdır. Çalışma sonunda
literatürle uyumlu olan birçok özellik tespit edildiği gibi, her insanda var
olan ayırıcı tanı olarak kullanılamayacak olan bazı kişilik özelliklerinin
öğretmen adayları tarafından üstün yeteneklilik/zekalılık özelliği olarak
genellendiği tespit edilmiştir. Benzer şekilde, hâlihazırda görev yapan
öğretmenlerin algıları ve bu algıların branşlar bazında değişip değişmediği,
üstün yetenekli/zekâlı bir öğrenciyi veya öğrencileri tanılayan öğretmenlerin
deneyimleri ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılabilir. Konuyla ilgili derin ve
boylamsal çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üstün Yetenekli Öğrencilerin Tanılanması, Üstün Yetenekli Öğrencilerin Özellikleri

Kaynakça

• Akar, İ. ve Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212.
• Akarsu, F. (2001). Üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Eduser Yayınları.
• Akarsu, Füsun (2004). İstanbul bilim ve sanat merkezi (BİLSEM) için bir öğrenme modeli, Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Seçilmiş Makaleler Kitabı, 63, 1, 357-368, Çocuk Vakfı Yayınları.
• Ataman, A. (2000). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler. Eripek, S. (Ed), Özel Eğitim içinde, (151-170), Anadolu Üniversitesi Yayın No:1411, Eskişehir.
• Baltaci, S. (2016). Examination of gifted students’ probability problem solving process in terms of mathematical thinking. Malaysian Online Journal of Educational Technology (MOJET), 4(4), 18-35.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Clark, B. (2002). Growing up gifted. Developing the potential of children at home and at school (5th Ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall.
• Cutts, N. E. & Moseley, N. (2004). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların eğitimi [Teaching the Bright and Gifted]. (Çeviren: İsmail ERSEVİM) İstanbul: Özgür Yayınları.
• Dağlıoğlu, H. E. (1995). İlkokul 2.-5. sınıflara devam eden çocuklar arasında üstün olanların belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Darga, H. (2010). Brigance K&1 Screen II ile ilköğretim 1. sınıfta saptanan üstün yetenekli çocuklara ve sınıf arkadaşlarına uygulanan zenginleştirme programının çoklu zeka alanlarındaki performans düzeylerini arttırmaya etkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Davaslıgil, Ü. (1990). Üstün çocuklar. Yaşadıkça Eğitim, 13, 17-22.
• Davis, G. A., Rimm, S. B. & Siegle, D. (2011) Education of the gifted and talented (6th ed.). New Jersey: Pearson.
• Enç, M., Çağlar, D. ve Özsoy, Y. (1987). Özel eğitime giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Ersoy, Ö. ve Avcı, N. (2004). Özel Eğitim,. İstanbul: Ya-pa Yayıncılık.
• Feldhusen, J. (1986). A conception of giftednes. In R. J. Steinberg & J. E. Davidson (Eds.), Conception of giftedness (pp. 53-92). Newyork: Cambrige University Press.Fiedler, E. D., Lange, R. E. & Wınebrenner, S. (2002). Insearch of reality: Unraveling the myths about tracking, ability grouping, and the gifted. Roeper Review, 24(3), 108-111.
• Gagne, F. (2004): Giftedness and talent: Reexamining a reexamination of the definitions.In R. J., Sternberg (Eds.), Definitions and conceptions of giftedness (pp. 79-98). California: Sage Publication.
• Gear, G. H. (1978). Effects of training in teacher accuracy in the identification of gifted children. Gifted Child Quarterly, 22(1), 90-97.
• George, D. (2003). Gifted education: Identification and provision (2nd ed.). London: David Fulton Publishers.
• Gross, M.U.M. (2000). Issues in the cognitive development of exceptionally and profoundly gifted individuals. In K.A. Heller, F.J. Monks, R.J. Sternberg and R.F. Subotnik (Eds.) International Handbook of Giftedness and Talent (2nd Edition) (pp. 179-192). Oxford: Pergamon.
• Horn, C. (2002). Raising expectations of children from poverty. Gifted Education Press Quarterly, 16(4), 2-5.
• Jost, M. (2006). İleri Zekâlı Çocukları Tespit Etmek ve Desteklemek. (Çev: A. Kanat). İzmir: İlya Yayıncılık.
• Kogan, N. (1995). Motivational and personality patterns in performing artists. Paper presented at the Esther Katz Rosen Symposium on the Psychological Development of Gifted Children, Lawrence, KS.
• Kokot, S. J. (1999). Help our child is gifted. Retrieved, from http://inet.dpb.dpu.dk/biblio/skokot.pdf
• Levent, F. ve Bakioğlu, A. (2013). Üstün Yeteneklilerin Eğitiminde Türkiye İçin Öneriler. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-44.
• Maker, C. J. & Nielson, A. B. (1996). Curriculum development and teaching strategies for gifted learners. Austin, TX: PRO-ED.
• Maryland, S. P. (1972). Education of gifted and talented. Report to the Congress of the United States by the Commissioner of Education. Washington D.C: US Goverment Printing Office.
• McDaniel, Thomas R. (2002). Mainstreaming the gifted: Historical perspectives on excellence and equity. Roeper Review, 24, 112-115.
• MEB (2010). Milli Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Süreci (Üstün Yetenekli Bireylerin Eğitimi) İç Denetim Raporu. http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/Bilim_Sanat_Merkezleri_Ic_Denetim_Ra.pdf, adresinden erişilmiştir.
• MEB (2015). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/27014859_bilsemynerge.pdf adresinden erişilmiştir.
• Merrick, C. & Targett, R. (2004). Gifted and talented education: Professional development package for teachers-Module 2. GERRIC Project-The University of New South Wales, Australia.
• Meyen, E.L. & Skrtic, T. M. (1988). Exceptional children and youth, Love Publishing Company Denver, Colorado, USA.
• Mönks, F. J., & Katzko, M. W. (2005). Giftedness and gifted education. In R. J., Sternberg & J. E., Davidson, (Eds.), Conceptions of giftedness (2nd ed.), (pp 187-200). Cambridge: Cambridge University Press.
• Özberk, E. H. Ve Ünsal-Özberk, E. B. (2016). Üstün Yetenekli Çocukları Belirlemede Öğretmen Öncelikleri: İkili Karşılaştırma Yöntemiyle Bir Ölçekleme Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 119-137.
• Renzulli, J. S. (1999). What is thing called giftedness, and how do we develop it? A twenty-five year perspective. Journal for the Education of Gifted, 23(1), 3-54.
• Renzulli, J. S., & Reis, S. M. (1985). The schoolwide enrichment model: A comprehensive plan for educational excellence. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
• Renzulli, J. S., Smith, L.H., White, A.J., Callahan, C.M., Hartman, R.K., & Westberg, K.L. (2002). Scales for rating the behavioral characteristics of superior students (Rev. ed.). Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
• Sak, U. (2008). Özel Eğitime Gereksinim Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim. Üstün Zekâlı Öğrenciler (ed. İbrahim H. Diken), (ss: 497-535). Ankara: Pegem Akademi.
• Şahin, F. (2013). Sınıf öğretmenlerine yönelik üstün yetenekli öğrencileri belirleme bilgi testinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(1), 20-29.
• Şahin, F. (2013b). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Özellikleri Konusunda Okul Öncesi Yardımcı Öğretmen Adaylara Verilen Eğitimin Etkisi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 166-175.
• Tomlinson, C. A. & Allan, S.D. (2000). Leadership for differentiating schools and classrooms. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• TÜİK (2018). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567. Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus Projeksiyonları, 2018-2080. 15.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Uzun, M. (2004). Üstün yetenekli çocuklar el kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Vantassel-Baska, J. & Stambaugh, T. (2005). Challenges and possibilities for serving gifted learners in the regular classroom. Theory Into Practice, 44(3), 211-217, Columbus, OH: The Ohio State University.
• Winebrenner, S. (2000). Gifted students need an education, too. Educational Leadership, 58(1), 52-56.
• Witty, P. A. (1958). Who are gifted? In NELSON. B. Henry (Eds.), Education for gifted, the fifty-seventh yearbook of the national society for the study of education-Part II. (pp. 41-63). Chicago: The University of Chicago Press.
• Yıldız, A., Baltacı, S., Kurak, Y. ve Güven, B. (2012). Üstün yetenekli ve üstün yetenekli olmayan 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma durumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 123-143.
• Yildiz, A., Baltaci, S. ve Guven, B. (2011). Metacognitive behaviours of the eighth grade gift ed students in problem solving process. The New Educational Review, 26 (4), 248-260.