TÜRKİYE’DE YAYLA TURİZMİ ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ ARAŞTIRMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 299 - 315, 31.08.2022

Ceyhun Akyol , İsmail Çalık

Öz

Bu çalışmada Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi (YÖKTEZ)’nde kayıtlı ve tamamlanmış olan yayla turizmi konulu yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı yayla turizmi konusunda geçmişten günümüze yapılan lisansüstü çalışmaların belirli değişkenler aracılığıyla analiz edilmesidir. Nitel araştırma yöntemi olan tarama modelinden yararlanılan çalışma kapsamında 29 lisansüstü çalışma farklı değişkenler ele alınarak bibliyometrik açıdan değerlendirilmiştir. İlgili literatür incelendiğinde; “yayla” ve “turizm” temalı lisansüstü araştırmalar kapsamında milli park, kış turizmi, yaban hayatı, koruma bölgesi, ekolojik turizm, yayla şenlikleri, marka denkliği, peyzaj planlaması, konaklama ünitesi, halk bilimi incelemesi, yaylacılık faaliyetleri, turizm pazarlaması, turizm coğrafyası, turizm tanıtımı, modernizasyon, Yeşil Yol Projesi ve çevre temalı çalışmaların değerlendirildiği, örneklem olarak ise yerel halk, yerli ziyaretçiler, kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile ilkokul öğrencilerinin seçildiği görülmektedir. Buna karşın yayla turizmine yönelik yapılan lisansüstü tezleri konu alan bibliyometrik bir çalışmaya rastlanılmamış olması sebebiyle, çalışmanın yayla turizmine ilgi duyan turizm araştırmacılarının yanı sıra orman mühendisliği, peyzaj mimarlığı, tarım ekonomisi, Türk müziği, mimarlık, işletme Türk halk bilimi, coğrafya, temel eğitim ile tanıtım ve halkla ilişkiler gibi bilim dalları kapsamında disiplinler arası yayla turizmi çalışmalarına da ışık tutması, hazırlanacak akademik ve lisansüstü çalışmalara fayda sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Lisansüstü Araştırma, Bibliyometrik Analiz, Yayla Turizmi

Kaynakça

• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş. ve Zengin, B. (2019). Tarım Turizmine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 1193-1218.
• Al, U. & Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 142-163.
• Al, U., Soydal, İ. ve Yalçın, H. (2010). Bibliyometrik Özellikleri Açısından Bilig'in Değerlendirilmesi. Bilig, 55, 1- 20.
• Al, U. ve Tonta, Y. (2004). Atıf Analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü Tezlerinde Atıf Yapılan Kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47.
• Albayrak, A., Tüzünkan, D. (2020). Kırsal Turizm ve Türlerine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Turkish Studies - Social, 15(1), 845-859.
• Benckendorff, P. (2009). Themes and Trends in Australian and New Zealand Tourism Research: A Social Network Analysis of Citations in Two Leading Journals (1994-2007). Journal of Hospitality and Tourism Management, 16(1), 1-15.
• Çalık, İ., Düzgün, E., Ödemiş, M. ve Düzgün, A. (2021). Gümüşhane’de Yayla Turizmi (Sürdürülebilir Turizm Bakış Açısıyla). Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, Gümüşhane.
• Demirbulat, Ö. G. ve Dinç, N. T. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 20-30.
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşerî Coğrafyası, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N. ve Lim, W. M. (2021). How to Conduct a Bibliometric Analysis: An Overview and Guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
• Ellegaard, O. ve Wallin, J. A. (2015). The Bibliometric Analysis of Scholarly Production: How Great is the Impact?. Scientometrics, 105(3), 1809-1831.
• Erdoğan, N. (2003). Çevre ve (Eko) Turizm. Erk Yayınları, Ankara.
• Evren, S. ve Kozak, N. (2014). Bibliometric Analysis of Tourism and Hospitality Related Articles Published in Turkey. Anatolia, 25(1), 61-80.
• Garfield, E. (1972). Citation Analysis as a Tool in Journal Evaluation: Journals can be Ranked by Frequency and Impact of Citations for Science Policy Studies. Science, 178(4060), 471-479.
• Hall, C. M. (2011). Publish and Perish? Bibliometric Analysis, Journal Ranking and the Assessment of Research Quality in Tourism. Tourism Management, 32(1), 16-27.
• Khanra, S., Dhir, A., Kaur, P. ve Mäntymäki, M. (2021). Bibliometric Analysis and Literature Review of Ecotourism: Toward Sustainable Development. Tourism Management Perspectives, 37, 100777.
• Kızılırmak, İ. (2006). Yayla Turizmi - Tanıtım Açısından Eko Turizm Türü Olan Yayla Turizminin İncelenmesi. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Kozak, N. (2001). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Literatürünün Gelişim Süreci: 1972-1998 Yılları Arasıda Hazırlanmış Lisansüstü Tez Çalışmalan Üzerine Biyo-Bibliyografik Bir inceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(1), 26-33.
• Leong, L. Y., Hew, T. S., Tan, G. W. H., Ooi, K. B. ve Lee, V. H. (2021). Tourism Research Progress - A Bibliometric Analysis of Tourism Review Publications. Tourism Review, 76(1), 1-26.
• Liu, S. ve Li, W. (2020). Ecotourism Research Progress: A Bibliometric Analysis During 1990-2016. Sage Open, 10(2), 1-12.
• McBurney, M. K. ve Novak, P. L. (2002, September). What is Bibliometrics and Why Should You Care?. In Proceedings. IEEE international professional communication conference (pp. 108-114). IEEE.
• Moyle, B., Moyle, C. L., Ruhanen, L., Weaver, D. ve Hadinejad, A. (2020). Are We Really Progressing Sustainable Tourism Research? A Bibliometric Analysis. Journal of Sustainable Tourism, 29(1), 106-122.
• Niñerola, A., Sánchez-Rebull, M. V. ve Hernández-Lara, A. B. (2019). Tourism Research on Sustainability: A Bibliometric Analysis. Sustainability, 11(5), 1377.
• Ödemiş, M. (2022). Turizm Talebi Kapsamındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (1994-2021). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 525-541.
• Özel, Ç. H. ve Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 715-733.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Somuncu, M. (2005). Aladağlar Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
• Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Çabuk Kaya, N. ve Özelçi Eceral, T. (2014). Doğu Karadeniz Bölgesi Yaylalarının İşlevlerinde Meydana Gelen Değişim ve Sonuçları. Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu, 6-7 Kasım 2014, Bilecik Şey Edebali Üniversitesi Yayınları, Bilecik.
• Şahin, C. ve Doğanay, H. (1999). Türkiye Coğrafyası. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
• Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 213-234.
• Yalçin, H. (2010). Millî Folklor Dergisinin Bibliyometrik Profili (2007-2009). Millî Folklor, 22(85), 205-211.
• Yuan, Y., Gretzel, U. ve Tseng, Y. H. (2015). Revealing the Nature of Contemporary Tourism Research: Extracting Common Subject Areas through Bibliographic Coupling. International Journal of Tourism Research, 17(5), 417-431.
• Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Yaylalar ve Yaylacılık. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Zengin, B. (2008). Yayla Turizmi. Hacıoğlu, N. ve Avcıkurt, C. (Ed.), Turistik Ürün Çeşitlendirmesi içinde (s. 1-10), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007 - 2013. https://www.ktb.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 09.02.2022].
• Rehn, C., Gornitzki, C., Larsson, A. ve Wadskog, D. (2014). Bibliometric Handbook for Karolinska Institutet. Karolinska Institutet University Library Publications. https://kib.ki.se/ sites/default/files/bibliometric_handbook_2014.pdf [Erişim Tarihi: 11.02.2022].